العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > 22 شوال:
وفات آیةالله «محمدحسين خاتون آبادی» (1151ق)
وفات محمدحسين خاتون آبادی،عالم فاضل قرن دوازدهم (1151ق)امير محمدحسين خاتونآبادي فرزند امير محمدصالح از عالمان بزرگ اماميه در قرن دوازدهم هجري به شمار ميرفته که از محضر پدر و جد خويش - علامه - و آقاجمال و اساتيد بزرگ حوزه اصفهان سالها بهره مند بوده است تا اينکه خود به مقام اجتهاد رسيد و از حضور وي اعلامي چند برخاست. از علماي مشهور عصر خويش، فقيه فرزانه، حکيم بلندپايه، فاضل محقق، جامع بين مراتب دانش و نيکي رفتار و زهد و پاکي درون، سبط علامه ملامحمدباقر مجلسي (قدس سره) است. در دوران صفويه شيخ الاسلام و امام جمعه اصفهان بوده و در زمان شاه سلطان حسين، وزير مريم بيگم بوده است. هنگام حمله افاغنه به اصفهان در ۱۱۳۵ق، زجر و شکنجه بسيار از آنان ديده و بنا به گفته خودش، اين مصائب و آلام در تصفيه روح و اصلاح حال او و بي رغبتي به دنيا بسيار مؤثر گرديده است. او، از اين فتنه جان سالم به در برده و پس از آن نيز مقام مرجعيت ديني را به عهده داشت.
• خاتونآبادي - همانطور که پیشتر اشاره شد - از بزرگان فقه شيعه، ادب و حكمت در قرن دوازدهم هجري قمري بود. خاتون آبادي از علماي گرانقدر شيعه، انشايي روان و دلنشين داشت؛ وي روايتها و احاديثي را كه از بزرگان شنيده بود، ثبت و ضبط كرد. آثار خاتون آبادي به صورت مخطوط در بسياري از کتابخانه هاي عمومي و خصوصي موجود است، از جمله نسخه شماره ۵۶۹ مسجد اعظم قم قريب به بيست رساله وي را در بر دارد. از معظم له آثاري به جا مانده است که برخي از آنها عبارتند از: ۱- اسلافه العصر في محاسن الشعراء بكل مصر؛ ۲- التذكره في الفوائد النادره؛ ۳- الحدائق النديه في شرح الصمديه؛ ۴- الزهره في النحو؛ ۵- الطراز الاول فيما عليه من لغه العرب المعمول؛ ۶- الفرائد البهيه في شرح الفوائد الصمديه؛ ۷- الكلم الطيب و الغيث الصيب؛ ۸- المخلاه؛ ۹- انوار الربيع في انواع البديع؛ ۱۰- رساله في اغلاط الفيروز آبادي في القاموس؛ ۱۱- رساله في المسلسله بالاباء؛ ۱۲- رياض السالكين في شرح صحيفه سيد الساجدين عليه السلام؛ ۱۳- سلوه الغريب و اسوه الاديب؛ ۱۴- وسيلةالنجاة؛ ۱۵- خزائن الجواهر؛ ۱۶- مفتاح الفرج و ۱۷- نجم الثاقب.
• خاتونآبادي از جد مادري خود - علامه مجلسي - اجازه روايت داشته است؛ وي در خاتمه مناقب الفضلاء ميگويد: وقد استجزت رواية الصحيفة السجادية (صلوات الله علي من الهمها) من جدي العلامة المجلسي (طيب الله مضجعه) في اول الصبا قبل اوان الحلم فاجازني رحمه الله تعالي.
ديگر مشايخ اجازه مير محمدحسين عبارتند از: والد بزرگوارش مير محمدصالح خاتون آبادي، آقاجمال الدين محقق سبزواري، سيدعلي بن احمد مدني شيرازي، شيخ سليمان بن عبدالله ماحوزي بحراني، ملا ابي الحسن شريف فتوني و ملامحمد سراب تنکابني.
جمع کثيري از فضلا نيز از مير محمدحسين خاتون آبادي اجازه روايي داشتند، از جمله: فرزندش امير عبدالباقي خاتون آبادي، سيدعبدالله جزايري، سيدصدرالدين قمي (متوفي حدود ۱۱۶۰ق)، ملااحمد بن محمدمهدي شريف خاتون آبادي، ملامحمد شفيع بن نورالدين خاتون آبادي، سيد ابي الفتح نصرالله بن حسين موسوي حائري (شهيد حدود ۱۱۶۸ق)، امير محمدحسين حسيني اصفهاني، شيخ محمد بن محمد زمان کاشاني، شيخ زين الدين خوانساري.
• امير محمدحسين خاتون آبادي سرانجام در تاريخ بيست و دوم شوال المکرم سال ۱۱۵۲ هجري قمري در اصفهان وفات يافت و جسد پاکش به مشهد مقدس انتقال داده شد و در سرداب مدرسه ميرزاجعفر مدفون گشت. فرزندان وي نيز از علما و دانشمندان شيعي به شمار ميرفتند، از جمله امير عبدالباقي که مرحوم سيد بحرالعلوم رحمةالله از وي روايت ميکند و سبطش محمدحسين بن ميرعبدالباقي نيز امام جمعه اصفهان بوده است.
