العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی مظاهری (مدظله):
افعال حرام
نگاه ناخواسته و مکرر به نامحرم
سؤال:باتوجه به حرمت شرعي نگاه به نامحرم و وضعيت نامناسب حجاب و پوشش ،حكم نگاه‌هايي كه ناخواسته وبه صورت مكرر، بدون ريبه انجام مي پذيرد چيست؟
جواب: به اندازۀ ممکن بايد از نگاه به آنها اجتناب کند.
وجوب رعايت قوانين مجتمع مسکوني
سؤال:در برخي مجتمع‌هاي مسکونی، عده‌ای از ساکنين حق شارژ ماهیانه که شامل آب، گاز و برق به صورت مشترک می باشد را با تأخیر طولانی پرداخت می نمایند يا ساير مقررات مجتمع را مراعات نمي کنند و از اين بابت خساراتي به ساير سکنين وارد مي شود. لطفاً بفرمائید اين رفتار از نظر شرعی چه حکمي دارد؟
جواب: تخلّف از قوانین مجتمع‌هاي مسکونی حرام است و ضمان آور هم می باشد.
انتشار مطالب مربوط به حريم خصوصي افراد
سؤال:اخيراً سايت‌هائي اقدام به انتشار مطالبي در خصوص حوزه شخصي و حريم خصوصي افراد مي‌كنند. صرف نظر از مطالبي كه از سوي اين سايت‌ها اعلام مي‌شود، حكم انتشار چنين مطالبي از ديد شرع مقدّس چيست؟
جواب: انتشار هر مطلبي كه مربوط به امور شخصي و حريم خصوصي افراد است، به هر نحوي حرام، و گناه آن بسيار بزرگ است.
فشار به بدهکار جهت اداي قرض
سؤال:آيا فشار قانوني به بدهكار در حالي كه نداشته باشد دين خود را پرداخت نمايد، آزار مؤمن محسوب مي‌شود؟
جواب: بلي، آزار است و بايد صبر كند چنانچه قرآن فرموده است:«وَ ان‌ْ كان‌َ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظرَةٌ الي مَيْسَرَةٍ». (بقره280/)
مصاديق آزار و اذيت
سؤال:در مورد اذيت و آزار مؤمن بفرماييد:
الف) آيا مطلق تضييع حقوق اجتماعي ديگران از قبيل بلند كردن بيش از حدّ صداي راديو در محيطهاي عمومي، خارج از نوبت كاري انجام دادن مثل نان گرفتن بدون نوبت، عدم رعايت حقوق ديگران بخصوص عابر پياده هنگام رانندگي، و امور ديگر از اين قبيل، مصداق آزار مؤمن و حرام است؟
ب) بعضي كارهاي اجتماعي است كه گرچه قانوني باشد امّا موجب آزار ديگران است از قبيل ساختن بناهاي بلند و مشرف به منزل همسايه بخصوص باز كردن پنجره به سوي منزل آنها، حفر چاه فاضلاب نزديك چاه آب شرب همسايه و از اين قبيل، آيا اين امور صدق آزار مؤمن مي‌كند و حرام مي‌باشد؟
ج) آيا مي‌توان گفت كليه اموري كه بنحوي به آزار جامعه مسلمين مي‌انجامد از قبيل آلوده كردن محيط و بهداشت جامعه بخصوص هواي شهرهاي بزرگ، و يا سهل انگاري در آنها نظير عدم تعمير به موقع موتور اتومبيل و ايجاد سر و صدا و دود در خيابانها، همگي مصداق آزار مؤمن و حرام است؟
جواب: كليه اينها كه نظير آن هم زياد است يا از باب اذيت به ديگران حرام است نظير بلند كردن صداي راديو و بلندگو كه مزاحم ديگران است و يا خود گناه است از باب تصرّف در حقوق ديگران نظير غصب جاي ديگران در مسجد و پارك و مانند آنها.
عرق جنب از حرام و حلال
سؤال:عرق جنب از حرام و عرق جنب از حلال يعني چه؟ اگر دختر يا پسري خود ارضائي و استمناء كند جزو كدام يك از موارد فوق حساب مي‌شود؟ آيا گناهش كبيره است يا صغيره؟
جواب: جواب ـ اگر كسي از راه حلال جنب شود و عرق كند به آن عرق جنب از حلال مي‌گويند ــ(و اين مورد)ــ جنب از حرام است و گناه آن اگر تكرار كند كبيره است.
لذت از خود
سؤال:آيا لذّت بردن از خود، بدون خروج مني گناه كبيره است؟
جواب: حرام است.
تراشيدن ريش
سؤال:تراشيدن صورت در چه صورتي حرام است؟ و آيا حدّ شرعي در كوتاه كردن محاسن وجود دارد يا خير؟
جواب: تراشيدن ريش حرام است و حدّ شرعي آن حدّ متعارف است.
ميزان صدق ريش
سؤال:از نظر حضرت عالي گذاشتن چه ميزان براي صدق ريش كافي است؟ و آيا تراشيدن ريش با تيغ را حرام مي‌دانيد؟
جواب: ريش تراشيدن حرام است و فرقي ميان تراشيدن كل‌ّ آن يا بعض از آن نظير ريش پرفسوري حتّي تراشيدن گونه ، نيست.
نظافت دليل تراشيدن ريش
سؤال:در حال حاضر اكثر كساني كه ريش خود را مي‌تراشند دليل آن را نظافت و زيبائي مي‌دانند، آيا چنين استدلالي جوازي براي تراشيدن ريش و از بين رفتن حرمت آن (در صورتي كه فتواي حضرت عالي چنين باشد) مي‌باشد يا خير؟
جواب: راستي اگر در گفته خود صادق هستند چرا سر خود را نمي‌تراشند و اين گونه گفته‌ها شباهت به خرافت دارد.
ريش وسيله سودجوئي
سؤال:آيا براي فرار از تمسخر و اهانت و اين كه متأسّفانه عدّه‌اي سودجو تحت گذاشتن ريش از موقعيّت اجتماعي خود سوء استفاده كرده و موجبات بدبيني مردم را فراهم نموده‌اند، مردها مي‌توانند ريش خود را بتراشند يا خير؟
جواب: در ميان ريش تراش‌ها سوء استفاده و حيف و ميل و تقلّب و گناه خيلي بيشتر از ريش‌گذارها مي‌باشد و اين گونه حرف‌ها موجب حلّيّت نمي‌شود.
ريش تراش فاسق
سؤال:آيا ريش تراشي از مصاديق فسق علني است يا خير؟
جواب: از مصاديق فسق علني است.
ريش بازيگران سينما
سؤال:بازيگران (مرد) تئاتر و سينما براي اين كه در نقش افرادي كه ريش و سبيل خود را مي‌تراشند يا مي‌تراشيده‌اند ظاهر شوند، ريش و سبيل خود را موقع گريم نمودن مي‌تراشند، اين مسأله چه حكمي دارد؟
جواب: حرام است.
ريش تراشي نوجوانان
سؤال:پسران نوجوان به هنگام بلوغ و براي اين كه ريش آنها صاف و يكدست گردد مبادرت به تراشيدن ريش خود با تيغ مي‌نمايند، آيا اين عمل حرام است يا خير؟ آيا تكرار اين كار براي يك يا چند مرتبه اشكال شرعي دارد يا خير؟
جواب: ريش تراشيدن حرام است و اين گونه چيزها عذر شرعي نيست.
خط ريش
سؤال:آرايشگران مرد به هنگام اصلاح موي سر، با تيغ روي صورت را كمي مي‌تراشند (به اصطلاح خط‌ّ ريش مي‌گذارند) آيا اين عمل جايز است يا خير؟ حرمت آن چگونه است؟
جواب: اگر از ريش باشد حرام است و اگر از عوارض باشد اشكال ندارد.
تراشيدن زوائد ريش
سؤال:تراشيدن موي صورت و گلو و گونه با تيغ يا ماشين‌هاي برقي چه حكمي دارد؟
جواب: تراشيدن ريش و لو در گونه حرام است ولي تراشيدن زوائد ريش و لو در گونه و زير گلو اشكال ندارد.
نظر همسر در ريش تراشي
سؤال:آيا نظر همسر در تراشيدن و يا كوتاه كردن ريش در صورتي كه مرد راضي نباشد لازم الاجراء است يا نه؟
جواب: ريش تراشيدن يا كوتاه كردني كه صدق ريش نكند حرام است و حكم خدا به واسطه نظر مردم و من جمله همسر تغيير نمي‌كند
تراشيدن ريش و علت حرمت آن
سؤال:مستدعي است مرقوم فراييد:
1) تراشيدن ريش چه حكمي دارد؟
2) اگر صورت را با ماشين‌هاي ته زن، اصلاح كنند يا موي صورت را از ريشه درآورند و يا اينكه از داروهاي بهداشتي و يا طبيعي موبر، براي اصلاح صورت استفاده كنند چه حكمي دارد؟ تا چه مقدار مي‌توان داخل ريش را كوتاه كرد؟
3) آن دسته از رواياتي كه منسوب به اهل بيت‌علیهم السلام است كه علّت حرمت را تشبّه به كفّار و مجوس بيان مي‌كند و با سيره عملي امامان شيعه سازگاري ندارد، مستدعي است با بيان اخلاقي خود ما را ارشاد فرماييد.
جواب: 1) حرام است.
2) بايد عرفاً ريش داشته باشد و زائل كردن آن به هر نحو جايز نيست.
3) حرمت تراشيدن ريش از باب تشبّه به كفّار نيست، وجه ديگري دارد.
تقاضا دارم در فقه مقلّد باشيد و اظهار رأي و تمسّك به تخيّلات و استحسانات و تخمينيات نداشته باشيد.
خودکشي در برابر متجاوز
سؤال:در مورد زناني كه مي‌دانند در حمله بيگانه به آنها تجاوز خواهد شد، آيا خودكشي براي آنها حلال است؟
جواب: جايز نيست ولي اگر متجاوز را بكشد اشكال ندارد.
نوعي از خيانت
سؤال:آيا وارونه جلوه دادن حقايق و معارف ديني، و دين خدا را بر خلاف آنچه هست ارائه دادن، خيانت محسوب مي‌شود؟ آيا در اين مسأله، عمد و نيّت شرط است؟
جواب: خيانت است، خيانت بزرگي هم هست ولي اگر مقصّر نباشد معاقب نيست
