احکام >
23 رمضان:
پايان تأليف کتاب «تفسیر المیزان» (1392ق)
پايان تأليف تفسیر شريف «المیزان» (1392ق)
تفسير الميزان که در حدود سال ۱۳۷۴ق شروع و در شب قدر (۲۳ رمضان) ۱۳۹۲ق پايان يافت، اين تفسير نخستينبار در ۲۰ جلد بالغ بر ۸۰۰۰ صفحه به زبان عربي در قطع وزيري منتشر شد. کتاب "الميزان في تفسير القرآن" تأليف علامه محمدحسين طباطبايي است. علامه براي تفسير، ابتدا آيه را بيان نموده و بعد از آن به تفسير هر جزء از آيه پرداخته است. شيوه تفسير "قرآن به قرآن" علامه طباطبايي شيوهاي بيسابقه بوده است. وي بناي تفسير آيات را کمک گرفتن از ديگر آيات قرآن براي روشن نمودن قصد و معنا قرار داد.
• اين تفسير شريف به زبان فارسي نيز ترجمه شده است، در ابتدا جمعي از فضلاء و مدرسين حوزه علميه قم در ۴۰ جلد آن را ترجمه کردهاند. و از جمله مترجمين اين کتاب شريف ميتوان به آيت الله ناصر مکارم شيرازي و آيت الله محمدتقي مصباح يزدي اشاره کرد. در مرحله بعد، اين کتاب توسط آيتالله سيدمحمدباقر موسوي همداني در ۲۰ جلد ترجمه شده است. نامبرده همچنين از جمله مترجمين دوره اول ترجمه کتاب شريف الميزان بوده است.
• خود علامه پيرامون اين روش تفسير، کراراً اظهار ميداشت: «ما اين روش تفسيري را از مرحوم قاضي داريم.» طبق سخن خود علامه اين نوع تفسير، تفسير مرحوم آيت الله حاج ميرزاعلي آقاي قاضي بوده است. اين عالم بزرگوار در مقدمه "الميزان" پس از اشاره به روشهاي مفسران، ميافزايد: «شما اگر در تمام روشها و مسلکهايي که درباره تفسير قرآن برشمردهايم دقت کنيد؛ مشاهده خواهيد کرد همه آنها در يک نقص که نقص بسيار بزرگي است، شريک هستند و آن اينکه نتايج حاصل از بحثهاي علمي و فلسفي را بر قرآن کريم تحميل کردهاند بيآنکه آيات دلالتي بر اين معاني داشته باشند. درنتيجه، تطبيق خود را تفسير ناميدهاند و حقايق قرآن را به صورت مجازهايي در نظر گرفته و وجه تنزيل عدهاي از آيات را تأويل کردند.»
• اولين و مهمترين مزيت تفسير شريف "الميزان" تفسير آيه به آيه است. علاوه بر آن، ميتوان به ورود علامه به بحثها از جوانب گوناگون اشاره کرد يعني علامه علاوه بر تفسير؛ بحثهاي روائي، اجتماعي، تاريخي، فلسفي و علمي را هم بدون خلت بيان کرده است.