العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله):
قسامه ولوث
سؤال 837 - شرايط كسانى كه براى اقامه قسامه مىخواهند اقدام كنند را بيان فرماييد.
جواب: در قسامه چند شرط معتبر است: 1 - حالف نسبت به موضوع علم داشته باشد و اگر ظن داشته باشد كافى نيست. 2 - كسانيكه قسم مىخورند از بستگان و خويشان مدّعى باشند ولى خود مدّعى بايد از ورثه مقتول باشد. 3 - آنكه مذكّر باشند ولى اگر مُدعى مؤنث باشد مىتواند درخواست قُسامه نمايد.
سؤال 838 - آيا افرادى از فرقه اهل حق مىتوانند اقامه قسامه نمايند؟
جواب: مىتوانند.
سؤال 839 - در صورتى كه مقتول از اهل حق باشد حكم آن در مورد قسامه را بفرماييد.
جواب: مانند ساير موارد است و مىتوانند درخواست قسامه نمايند.
سؤال 840 - فرق لوث و قسامه چيست؟
جواب: (لوث) در موردى است كه براى قاضى بر اساس شواهد، ظنِّ بوقوع قتل و جنايت حاصل شده باشد مانند آنكه يك شاهدى شهادت دهد يا دو شاهدى شهادت دهند كه تمام شرائط در آنها نباشد يا از طريق ديگرى براى وى ظنّ حاصل شود و منظور از قسامه آن است كه اولياى دم در موارد لوث به طريق خاص سوگند ياد مىكند كه قتل توسط فلان شخص انجام شده است.
سؤال 841 - آيا قسامه زن مقبول است (با وجود ساير شرايط)؟
جواب: قسامه زن اشكال دارد ولى زن مىتواند درخواست قسامه نمايد.
سؤال 842 - در جنايت خطائى چنانچه جنايت باقسامه ثابت شود، به عهده خودِ جانى است يا عاقله؟
جواب: اگر جنايت در قتل خطائى باقسامه ثابت شود، باز هم ديه به عهده عاقله مىباشد.
سؤال 843 - در قسامه، آيا تكرار قسم توسّط يك نفر جايز است يا اينكه الزاماً بايستى پنجاه نفر باشند؟
جواب: در صورت نبود پنجاه نفر به كمتر از آن هم اكتفا مىشود و اگر يك نفر بيشتر هم نباشد به وسيله او قسم پنجاه مرتبه تكرار مىشود.
سؤال 844 - چنانچه مدعى بگويد چند نفر او را زدهاند و پزشكى قانونى نيز گواهى نمايد چند قسمت از بدن وى مضروب و مجروح شده است حال اگر بنظر دادگاه مورد لوث باشد و مدعى هم نتواند معين كند كدام جراحت يا ضربه را چه كسى به او وارد نموده است آيا بنظر حضرتعالى مورد لوث هست يا نيست در هر دو صورت به چه شكل فصل خصومت مىشود بعبارت ديگر آيا ظن اجمالى نيز از مواردى است كه موجب لوث مىشود يا خير؟ ضمناً در فرض سؤال آن چند نفر محصور و معين هستند.
جواب: 1 - مورد از مصاديق لوث است.
2 - در صورتى كه ديه جراحات به اندازه، ديه قتل نفس باشد، بايد مدعى شش مرتبه قسم بخورد و اگر به اندازه نصف ديه باشد سه قسم و اگر كمتر باشد بهمان نسبت تقسيم مىشود.
3 - چون ضربات وارده بطور دقيق معلوم نيست لازم است بين ضاربين و مضروب تصالح ايجاد گردد.
