احكام دين مؤجل

سؤال 227 - آيا در دينى كه مدت دارد قبل از رسيدن مدت تعيين شده طلبكار حق مطالبه دارد يا خير و نيز هر گاه مديون بخواهد بدهى خود را قبل از رسيدن موعد بپردازد واجب است طلبكار قبول كند يا خير.

جواب:  هر گاه دين، مثمن در سلم و يا ثمن در نسيه و يا اجرت در اجاره باشد طلبكار حق ندارد قبل از رسيدن موعد مطالبه كند ولى اگر دين، از باب قرض مدت دار باشد طلبكار پيش از رسيدن موعد حق مطالبه دارد بلى هر گاه طلبكار در ضمن عقد خارج لازم شرط كرده باشد كه تا وقت معينى مطالبه نكند لازم است بر طبق شرط عمل كند لكن اگر تخلف نمود و مطالبه كرد بر مديون لازم است دين را اداء نمايد و راجع به سؤال دوم، در مواردى كه طلبكار قبل از موعد نمىتواند مطالبه كند كه در جواب سؤال اول ذكر شد هر گاه مديون بخواهد دين خود را بدهد بر طلبكار واجب نيست قبول كند و اما در مورد دين حاصل از قرض كه گفتيم طلبكار قبل از رسيدن موعد هم مىتواند مطالبه كند اگر مديون دين را بدهد واجب است طلبكار قبول كند.

سؤال 228 - هر گاه مديون قبل از اين كه وقت پرداختن دين برسد از دنيا برود آيا لازم است همان وقت ورثه دينش را بدهند يا مىتوانند تا موعدى كه براى پرداخت دين، خود طلبكار و مديون تعيين نموده‌اند صبر كنند و نيز حكم موردى را كه طلبكار پيش از رسيدن موعد دين بميرد بفرمائيد.

جواب:  هر گاه مديون قبل از موعد دين بميرد واجب است ورثه بلا فاصله بدهى او را بپردازند ولى اگر طلبكار بميرد ورثه مىتوانند تا موعدى كه براى پرداخت دين تعيين شده صبر كنند پس اگر زن براى وصول مهريه خود وقتى را تعيين نموده باشد و قبل از رسيدن آن وقت شوهر از دنيا برود زن مىتواند به محض موت شوهرمهريه را مطالبه كند ولى اگر زن پيش از رسيدن آن وقت بميرد ورثه او نمىتوانند قبل از رسيدن وقت تعيين شده براى پرداخت مهريه، آن را مطالبه نمايند.

سؤال 229 - هر گاه زوج همسر خود را مطلقه نمايد، چنانچه براى پرداختن مهريه از ابتداء، وقت معينى قرار داده شده باشد و اين طلاق قبل از رسيدن آن وقت باشد آيا زوجه به محض وقوع طلاق مىتواند مهريه را مطالبه كند همان طور كه اگر شوهر از دنيا مىرفت حق مطالبه داشت يا خير.

جواب:  طلاق حكم موت را ندارد و در فرض سؤال زن بايد صبر كند تا موعد تعيين شده براى پرداخت مهريه برسد.

سؤال 230 - آيا محجور شدن مديون به جهت افلاس حكم موت مديون را دارد يعنى همان طور كه اگر مديون از دنيا مىرفت واجب بود به محض موت، ديون مدت دار او را هم كه هنوز وقت آن نرسيده بپردازند در صورت محجور شدن هم واجب است به محض حجر ديون مدت دار او هم پرداخته شود.

جواب:  محجور شدن مديون در حكم موت او نيست پس اگر در فرض سؤال مديون ديون حاله و ديون مؤجله داشته باشد اموال او بين صاحبان ديون حاله تقسيم مىشود و صاحبان ديون مؤجله با آنها شريك نمىشوند.