العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره):
شبيه خوانى و تعزيه خوانى
سؤال ٢٠١٩: -وضع تعزيه‌خوانى، شبيه‌سازى، پوشيدن لباسهاى رنگارنگ، پوشيدن مرد لباس زن، طبل، سنج، شيپور، ويالون، نى زدن در آنها، نوحه‌خوانى، سينه زنى، زنجير زنى، و روضه‌خوانى بر منبر را براى مقلّدين خود روشن فرماييد.
جواب: باسمه تعالى؛ تعزيه و شبيه‌خوانى چنانچه مشتمل بر حرام نبوده و وهن به معصومين عليهم السلام نباشد مانعى ندارد، و استعمال آلات لهو به نحو لهوى جايز نيست و لو در مجالس عزادارى باشد؛ ولى استعمال طبل و سنجى كه از آلات لهو نباشد، مانعى ندارد، و عزادارى حضرت سيد الشهداء عليه السلام به هر صورتى كه مصداق جزع باشد و عنوان حرامى بر آن منطبق نشود، مطلوبيت شرعى دارد و با قصد قربت از عبادات حساب مى‌شود، و نوحه‌خوانى و سينه زنى و زنجير زنى و روضه‌خوانى از مصاديق جزع هستند و مطلوبيت دارند، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢٠: نقّالى و پرده‌خوانيهاى مذهبى كه زندگى پيامبران و ائمه را از روى شمايل نقاشى‌شدۀ ايشان توضيح مى‌دهند، چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر مشتمل بر كذب بر پيامبر و امام و وهن معصوم نباشد، اشكالى ندارد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢١: تعزيه و شبيه‌خوانيهاى مذهبى به صورت فعلى چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ احياى ذكر معصومين عليهم السلام تعظيم شعائر دينى است، ولى نبايد به كيفيتى باشد كه متضمن كذب يا وهن بوده باشد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢٢: تهيۀ فيلم از نقاشى گرفته تا مجسمه، پرده‌خوانى و شبيه‌خوانى معصومين و پخش آن از تلويزيون و سينما چه حكمى دارد؟ در اين جهت فرقى بين شخصيت پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم و ائمۀ اطهار و ساير انبياى الهى هست؟
جواب: باسمه تعالى؛ تهيۀ فيلم از نقاشى، مجسمه و پرده‌خوانى هم حكم خود آنها را دارد كه در جواب مسائل قبلى بيان شد؛ و در اين جهت فرقى بين شخصيت پيامبر اكرم، ائمۀ اطهار-صلوات الله عليهم اجمعين-و ساير انبياى الهى نيست، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢٣: در صورتى كه غير معصوم خطاكار است تشبيه به اهل بيت عليهم السلام در حال نمايش و تعزيه و غيره، چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ در فرضى كه وهن به اهل بيت عليهم السلام حساب شود، جايز نيست، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢۴: نقّالى و پرده‌خوانيهاى مذهبى كه زندگى پيامبران را توضيح مى‌دهند و در اين مراسم گاهى مردان لباس زن مى‌پوشند و يا در نقش بعضى از بزرگان حتى امام معصوم عليه السلام درمى‌آيند چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ شبيه‌خوانى فى نفسه جايز است، و چنانچه نقش امام در آمدن شخصى وهن بر امام عليه السلام باشد، جايز نيست، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢۵: بعضى مناطق رسم است كه در شبيه‌خوانى يا تعزيه مردان نيز خود را به شكل زنان بويژه نقش حضرت زهرا و زينب عليهما السلام-درآورده و سوگوارى مى‌كنند، آيا اين كار جايز است؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه مشتمل بر حرام يا وهن به معصومين عليهم السلام باشد، جايز نيست، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢۶: تعزيه‌خوانى و شبيه‌خوانى چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه مشتمل بر حرام نبوده و وهن به معصومين عليهم السلام نباشد مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢٧: تعزيه‌خوانى چه حكمى دارد و آيا جايز است كه در فيلمهاى سينمائى كسى به جاى معصوم عليه السلام ايفاى نقش نمايد؟
جواب: باسمه تعالى؛ روضه‌خوانى فى نفسه مانعى ندارد و مستحب مؤكد است، و بعيد نيست در بعضى موارد تعظيم شعائر بوده و واجب باشد؛ اما تعزيه به صورت شبيه‌خوانى و بازيگرى در نقش معصوم عليه السلام و اهل البيت عليهم السلام چنانچه موجب عيب‌گيرى بر مذهب و سبك شمردن مقام معصوم و اهل البيت عليهم السلام نباشد، جايز است، و الله العالم.
ج2:
سؤال ١٨۴۶ -در مورد ايفاى نقش زنان توسط افراد مذكّر ( با وجود نقاب و مشخص نبودن چهرۀ فرد)در مراسم شبيه‌خوانى سيد الشهدا عليه السّلام نظرتان را مرقوم فرماييد.
جواب:بسمه تعالى -چنانچه وهن بر معصومين و اهل بيت صلوات اللّه عليهم اجمعين بوده باشد اشكال دارد، و اللّه العالم.
سؤال ١٨۴٧ -در مساجد شبيه‌خوانى كردن جايز است يا نه؟ و خود شبيه‌خوانى در اين زمان چه جور است؟ و وقت فريضه را گرفتن جايز است يا نه؟
جواب:بسمه تعالى - شبيه‌خوانى در حياط مسجد مانعى ندارد و مزاحمت كردن با نمازگزاران در مسجد جايز نيست، و اللّه العالم.
سؤال ١٨۴٨ -مراسم شبيه‌خوانى و تعزيه‌خوانى اهل بيت عليهم السّلام و امام حسين عليه السّلام چه حكمى دارد؟
جواب:بسمه تعالى -چنانچه مشتمل بر امر خلاف واقع-كه مخالفت آن با واقع محرز است-نبوده و وهن به اهل بيت عليهم السّلام نباشد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
