العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > احکام اموات:
مراسم ترحیم و یادبود
سؤال 179- زنهائی که گیسوان خودشان را در مصیبت قیچی کنند یا ببرند کفّاره بر آنها واجب می‌شود اگر برای اصلاح کردن یا زینت دادن این عمل را انجام دهند کفّاره تعلق می‌گیرد یا نه؟
جواب: قیچی و اصلاح مو جهت زینت کفّاره ندارد.
سؤال 180- پولهایی که برای برگزاری مراسم ترحیم خرج شده است از کجا تأمین شود آیا از اصل ترکه یا از ثلث (اطعام کرایه اتوبوس چاپ اعلامیه ترحیم- خرج مسجد محل برگزاری مراسم- مزد و انعام افراد خدمت‌کننده در مراسم ترحیم از قبیل: قاری قرآن موزّع قرآن- چای‌ریز- آشپز- نوحه‌خوان- سخنران و ...).
جواب: اگر متوفّی وصیت کرده که مراسم ترحیم برگزار کنند باید از ثلث تأمین شود ولی اگر در این خصوص چیزی نگفته و برای ثلث مصارف دیگری تعیین نموده کبار ورثه می‌توانند از اموال خودشان مصرف کنند و چنانچه میّت صغیر داشته باشد نمی‌توانند از مال صغیر خرج کنند.
سؤال 181- حجله‌هائی که برای اموات می‌گذارند و گلهای طبیعی که روی جنازه و قبر می‌ریزند آیا مصداق تبذیر مال هست یا وجه شرعی دارد؟
جواب: آنچه مسلّم است این ستکه اگر وجوهی که در این راه‌ها مصرف می‌شود صرف خیرات و دادن صدقه برای میّت شود از جهات متعدد مستحسن و مستحب و موجب انتفاع میّت است.
سؤال 182- آیا درست است یک نفر که یکی از بستگانش فوت می‌نماید زیر دیون دیگران واقع شود و مبلغی را از شخصی قرض نماید و ناچار شود زیاده از آن مبلغ را به عنوان ربا به قرض دهنده بپردازد تا در نظر مردم محترم شود؟ مستدعی است راهنمائی فرمائید.
جواب: قرض ربوی حرام و از گناهان کبیره است آنچه که برای میت نفع دارد خیرات و مبرات است و در درجه اول اداء دیون او مثل خمس و زکات و بدهکاریهای او به اشخاص و کفارات و مظالم و حج نیابتی برای او اگر در ذمه داشته باشد که این امور در صورتی که میت مدیون آنها باشد همه از اصل ترکه او برداشته می‌شود و همچنین قضاء نماز و روزه او و بعد هم خیرات مستحبه مثل صدقه و احسان بفقراء و امور خیریه دیگر و اگر وصیت کرده باید به وصیت او تا مقدار ثلث ترکه او عمل شود و در زائد بر ثلث هم اگر کبار ورثه عمل نمایند احسان به او است و راجع به مراسم معموله جهت عزای اموات و عروسیها و مجالس ضیافت و میهمانیها مقتضی است از مخارج سنگین که صاحبان عزاء یا عروسی از تحمل آن بزحمت و حرج می‌افتند و غالباً رجحان شرعی ندارد خودداری نمایند و سیره و روش حضرت رسول اکرم (ص) و ائمه طاهرین علیهم السلام و راهنمائیهای اخلاقی اسلامی را سرمشق قرار دهند و به اقتصاد عمل نمایند و حتی کسانی که اهل تمکن و توانائی مالی هستند نیز مناسب است در این قبیل مراسم میانه روی را مراعات نمایند تا کسانی که متمکن نیستند بملاحظه عرف معمول گرفتار قرض و زحمت نشوند و مخصوصاً اگر این مراسم برای رقابت و همچشمی‌های دنیائی باشد هرگز موجب اجر برای زنده و مرده نخواهد شد و حال همان شخص را خواهد داشت که بر حسب بعضی اخبار در زمان حضرت امیر المؤمنین سلام اللّه علیه برای رقابت و اظهار ریاست نه برای خدا و اطعام فقرا سیصد شتر قربانی کرد و حضرت خوردن گوشت آنها را بر مردم تحریم نمود و احدی از آنها نخورد خداوند متعال همه را موفق به پیروی از دستورات اخلاقی اهل بیت سلام اللّه علیهم بنماید.
