العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > وضو:
مسائل وضوء
سؤال ١۴٩- - اگر هنگام مسح پا، از نوك انگشتان تا قوزك پشت پا يكسره مسح نشد و مقدارى از وسط آن قطع شد، آيا اين درست است؟
جواب: باسمه تعالى؛ رطوبت مسريه را خشك كند، و احتياطاً از اول اعاده كند، و در مسح پاها احتياط واجب آن است كه تا مفصل مسح نمايد، و الله العالم.
سؤال ١۵٠- مى‌فرماييد جاى مسح بايد خشك باشد، اگر وقت تنگ است و باران مى‌آيد و به هر نحو قبل از مسح خيس مى‌شود چه بايد كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ بايد تيمم نمايد، و الله العالم.
سؤال ١۵١- اگر در نماز متوجه چركى شود كه احتمال دارد مانع آب در وضو بود چه بايد بكند؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه احتمال مى‌دهد موقع وضو گرفتن ملتفت بود و مانع را برطرف كرده و بعداً حادث شده نمازش صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١۵٢- آيا ماليدن چيزهاى روغنى مثل كرم به صورت، وضو و غسل را باطل مى‌كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه جرمى كه مانع رسيدن آب به پوست است نداشته باشد مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١۵٣- اگر در هنگام مسح سر، دست به صورت كشيده، تكليف وضو چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه با قسمت ديگر دست- كه به رطوبت صورت نخورده- مسح كند وضويش صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١۵۴- چه مقدار جرم از چربى و روغن موجود در سر موجب بطلان مسح مى‌شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر جرمى كه مانع از رسيدن رطوبت مسح به پوست سر يا موهاى كوتاه سر است نباشد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١۵۵- آيا زن در حال عادت مى‌تواند دعاهاى وارده را از مفاتيح الجنان و كتب ادعيۀ ديگر بخواند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مى‌تواند بخواند، و الله العالم.
سؤال ١۵۶- آيا بدون وضو و طهارت مى‌توان ترجمۀ به زبان فارسى و يا به زبان ديگر قرآن و يا اسماء جلاله را لمس كرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ ترجمۀ قرآن حكم قرآن را ندارد و اسماء خداوند به هر لغتى باشد بنابر احتياط حكم اسم جلاله را دارد، و الله العالم.
سؤال ١۵٧- آيا در وضو مى‌توان يك عضو از اعضاى سه‌گانه را به طريق ارتماسى شست؟
جواب: باسمه تعالى؛ با مراعات ترتيب و اجتناب از ارتماس كف دست چپ، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١۵٨- وضو گرفتن زن در جايى كه نامحرم او را مى‌بيند در حالى كه مى‌تواند زن به جاى ديگر برود و وضو بگيرد، ولى در عين حال در همان جا وضو مى‌گيرد آيا وضويش باطل است، يا فقط گناه كرده است؟
جواب: باسمه تعالى؛ گناه كرده و لكن وضويش باطل نيست، و الله العالم.
سؤال ١۵٩- - وضو با كفش غصبى چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ غصب حرام است و لكن پوشيدن كفش غصبى وضو را باطل نمى‌كند، و الله العالم.
سؤال ١۶٠- آيا انسان مى‌تواند با وضويى كه براى خواندن قرآن مى‌گيرد نماز نيز بخواند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مى‌تواند با آن وضو نماز بخواند، و الله العالم.
سؤال ١۶١- حد اكثر چقدر قبل از وقت نماز واجب مى‌تواند وضو بگيرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ وقت معينى ندارد، همين اندازه كفايت مى‌كند كه وضو مستحب بگيرد يا در وقتى كه براى نماز آماده مى‌شود و لو قبل از وقت وضو بگيرد، و الله العالم.
سؤال ١۶٢- آيا در وضو در بار اوّل بايد كاملاً شسته شود، سپس شستن دوم آغاز شود، يا اگر اندكى از آن مانده باشد مانعى ندارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورتى شستن دوم محسوب مى‌شود كه تمام عضو يك بار شسته شده باشد، و الله العالم.
سؤال ١۶٣- اگر در وضو با باطن يك انگشت از انگشتان دست، بر سر و يا روى پا مسح بكشيم كافى است يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ كافى است، و الله العالم.
سؤال ١۶۴- در غسل اعضاى وضو و غُسل آيا بايد تنها با دست خود شخص صورت گيرد يا با چيز ديگر مثل پارچه هم جايز است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در غُسل يا وضو دست يا چيز ديگر كشيدن بر اعضا اعتبار ندارد، بلكه بايد آب به تمام عضو برسد چه به اعانت دست يا چيز ديگر يا بدون اعانت، و الله العالم.
سؤال ١۶۵- كسانى كه موى سرشان ريخته مى‌خواهند ترميم مو نمايند، چنانچه كم باشد آيا مى‌شود روى مو مسح نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ بايد بر پوست جلو سر يا موى طبيعى كوتاه جلو سر به مقدار مسمّى سؤال كه مسح گفته شود- مسح واقع شود، و ترميم به صورتى كه مانع از مسح حتى به مقدار مسمّى بر پوست جلو سر يا موى طبيعى كوتاه جلو سر بشود، جايز نيست، و الله العالم.
سؤال ١۶۶- آيا مى‌توان از طرف پهنا مسح نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه به صورت پهنا هم دست را روى سر قرار دهد و مسح كند مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١۶٧- اگر هنگام شروع وضو چند قطره آب قبل از شستن صورت روى آن برسد آيا وضو باطل مى‌شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، در صحت غسل و وضو لازم نيست عضو مغسول قبل از وضو و غسل خشك باشد، و الله العالم.
سؤال ١۶٨- اگر كسى در حال مسح چند لحظه دست را بر عضو ممسوح نگهدارد و يا بردارد و دوباره بكشد چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ در فرض اول كه در بين مسح فقط توقف كرد و دست را از روى عضو برنداشته مضر نيست؛ و در فرض دوم كه در بين مسح دست را از روى عضو برداشته، در مسح سر چون فرض اين است كه مسمّى محقق شده كفايت مى‌كند. و در مسح پاها بنابر احتياط عضو را خشك كرده و دوباره مسح نمايد. و در مسح براى تيمم هم بنابر احتياط مسح عضو را از سر بگيرد، و الله العالم.
سؤال ١۶٩- با توجه به شورى و غلظت آب درياچۀ اروميه آيا وضو و غسل در آن صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ بلى وضو و غسل با آن مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٧٠- در آبهاى معدنى، مثل آبگرم مغان و سبلان و سرعين و ساير جاها كه آهكى و گوگردى هستند، و همچنين آب رود ارس و بعضى رودخانه‌هاى ديگر كه آبشان هميشه گِل‌آلود است مى‌شود وضو و غسل كرد يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٧١- فردى به دليل شكستگى پا اكنون پايش قابل خم و راست شدن نيست، به همين علت در هنگام وضو، مسح پا براى او ميسور نيست، زيرا دستش به پايش نمى‌رسد، آيا او بايد نايب بگيرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ شخص مزبور بايد براى مسح نايب بگيرد و خود قصد وضو داشته باشد، و لازم نيست نايب قصد وضو كند گرچه احوط است، و احتياطاً تيمم هم بنمايد، و الله العالم.
سؤال ١٧٢- بعد از استبراء و وضو رطوبتى كه از شخص خارج مى‌شود در صورت شك چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر شك دارد بول است يا منى يا غير آن دو، محكوم به طهارت است، و وضويش صحيح است؛ و اگر بداند يا بول است يا منى، در اين صورت نجس است و وضويش باطل است؛ و وضو تنها براى نماز و غيره كافى است ( يعنى احتياج به غسل ندارد) ، و الله العالم.
سؤال ١٧٣- گاهى اوقات بعضى موانع اطراف چشم مشاهده مى‌شود، آيا براى وضو بايد برطرف شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه پس از بسته شدن چشم از ظاهر چشم قى و مانند آن وجود داشته باشد بايد در وقت وضوء برطرف شود، و پس از وضو اگر شك كرده كه مانع بوده يا نه بنابر احتياط وضوء را اعاده نمايد، و الله العالم.
سؤال ١٧۴- آيا در وضو قصد قربت لازم است يا رفع حدث؟
جواب: باسمه تعالى؛ قصد قربت كافى است، و الله العالم.
سؤال ١٧۵- آيا وضو در خارج وقت مى‌توان جهت نماز گرفت؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد ولى قصد وجوب نكند، و الله العالم.
سؤال ١٧۶- آيا جوهر خودكار و رنگ مو موجب جلوگيرى آب به پوست و مو مى‌باشد؟
جواب: باسمه تعالى؛ جرمى كه مانع از رسيدن آب باشد بايد از اعضاء وضو و غسل برطرف كرد و رنگ به تنهايى مانع نيست، و الله العالم.
سؤال ١٧٧- اگر نايب از روى كراهت و يا مأخوذ به حيا شدن، وضو يا غسل نيابتى بدهد، آيا با طهارت نيابتى مزبور مى‌توان نماز خواند؟
جواب: باسمه تعالى؛ وضوء صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٧٨- آيا در مسح سر بايد موهاى همان قسمت از سر كه مسح مى‌شود تر شود يا اگر موهاى قسمتهاى مجاور كه بواسطۀ شانه كردن به آنجا آمده‌اند هم مسح شود كافى است؟
جواب: باسمه تعالى؛ مويى كه خارج از متعارف باشد و زلف به آن گفته مى‌شود، مسح بر آن كافى نيست، بايد بر بيخ اين موها مسح شود، و الله العالم.
سؤال ١٧٩- آيا با وضويى كه شخص گرفته تا فقط با وضو باشد مى‌تواند نماز بخواند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٨٠- در وضو اگر يك مرتبه مسح كرد و احساس كرد كه مسح صحيح نبوده لذا محل مسح را خشك كرد، آيا دوباره مى‌تواند مسح كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه با ترىِ آب وضوى كه در دست مانده مسح كند، وضويش صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٨١- آيا آب مسح سر اگر به آب صورت وصل شود وضو را باطل مى‌كند؟
جواب: باسمه تعالى؛ براى مسح پاها با آن قسمت از دست كه به آب صورت برخورد نموده، پاها را مسح نكند، و الله العالم.
سؤال ١٨٢- فرق بين وضوى مرد و زن، و شستن دو عورت را بيان فرمائيد؟
جواب: باسمه تعالى؛ تفاوتى در اين حكم ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٨٣- آب لوله‌ها گاهى همراه با مواد شيميايى كلر است، آيا مى‌توان با اين آب وضو يا تطهير نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ آب مزبور مطلق است، و وضو و تطهير با آن اشكال ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٨۴- پارچه‌اى كه براى جبيره در محل وضو مى‌گذارند علاوه بر طهارت و اباحه، نماز خواندن با آن چگونه است؟ آيا شرط است كه ابريشم هم نباشد يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ نسبت به وضو اشكال ندارد؛ ولى نماز با آن بدون اضطرار، صحيح نيست، و الله العالم.
سؤال ١٨۵- اگر كسى از مچ، دست راست نداشته باشد، وضوى او چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ صورت و بقيۀ دست راست را- با دست چپ يا با گذاشتن آن زير شير آب به نحوى كه ترتيب در شستن رعايت شود- مى‌شويد، و در شستن دست چپ از بقيۀ دست راست كمك مى‌گيرد و با باقيماندۀ دست راست- مچ آن- سر و پاى راست را مسح مى‌كند و بنابر احتياط با دست چپ نيز مسح كند، و پاى چپ را نيز با دست چپ مسح مى‌نمايد، و الله العالم.
سؤال ١٨۶- بيمارانى كه زخم بازدارند - مثل زخمهاى شكم- و مرتباً ترشحات از آن خارج مى‌شود وضو، غسل، تيمم و نمازشان چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ ترشح زخم پاك است مگر اينكه مشتمل بر خون يا نجاست ديگرى باشد كه در اين صورت براى نماز بايد تطهير شود؛ لكن اگر پاك كردن آن مشقت غير قابل تحمل عادت داشته باشد و يا دم قروح و جروح باشد كه تطهير آن مشقت نوعيه دارد تطهير آن براى نماز لازم نيست. و در غسل نيز اگر شستن زخم مشقت دارد تطهير اطراف آن كافى است، و الله العالم.
سؤال ١٨٧- وضو گرفتن با نيّت آماده شدن براى نماز حدود ١٠ تا ١۵ دقيقه پيش از اذان چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٨٨- جوانى دو دست از مچ يا يك دست از آرنج و دو پا را از زانو از دست داده، مسح را چگونه انجام دهد؟
جواب: باسمه تعالى؛ هر مقدار از اعضاى وضو را كه دارد، همان را شستشو مى‌دهد، و با مقدارى كه باقى است از دستها، مسح را با آن مى‌كشد، و اگر خودش نتوانست مسح كند نايب مى‌گيرد، و كسى كه پا ندارد مسح پا ساقط است، و الله العالم.
سؤال ١٨٩- آيا وضو به نيّت نماز واجب قبل از دخول وقت صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد؛ ولى قصد وجوب نكند، و الله العالم.
سؤال ١٩٠- كسى كه وظيفه‌اش وضو به كمك نايب است، اما گرفتن نايب موجب رو انداختن و منّت گذاردن مى‌شود، چه بايد بكند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مى‌تواند براى نايب گرفتن در صورت تمكن اجرت بدهد، و الله العالم.
سؤال ١٩١- شخصى كه هر دو پاى او قطع گرديده ولى دست دارد، چگونه بايد وضو بگيرد؟
جواب: باسمه تعالى؛ شستن صورت و دستها و مسح سر واجب است و مسح پاها ساقط است، و الله العالم.
سؤال ١٩٢- كسى چون معلول هست، پس از رفع حاجت معمولاً مخرج غائط و پاهايش نجس مى‌شود، پرستارها نيز همكارى لازم را ندارند، تكليف عبادت او چه مى‌شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر به هيچ وجه ممكن نيست كه خود را تطهير كند يا او را تطهير كنند، وضو بگيرد؛ و اگر وضو نمى‌تواند بگيرد، تيمم مى‌كند، و با همان حال نماز مى‌خواند، و الله العالم.
سؤال ١٩٣- انسان در هنگام نماز يا بعد از وضو گرفتن شك مى‌كند كه آيا حدثى ( باد شكم) از او صادر شده يا نه، و احساس مى‌كند كه بادى از او خارج مى‌شود، ولى به اين امر يقين ندارد، آيا نماز يا وضوى او باطل است يا نه؟
جواب: باسمه تعالى؛ مادامى‌كه در حال شك است، نماز و وضوى او صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٩۴- آيا آب ريختن با آفتابه، كمك كردن در وضو محسوب مى‌شود؟
جواب: باسمه تعالى؛ استعانت به غير مكروه است و لكن وضويش صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٩۵- بعضى در موضوع شستن صورت در وضو تصريح كرده‌اند كه سفيدىِ دو طرف
موى جلوى سر ( البياضان المكتنفان للناصية) از حدّ وجه خارج است، بفرماييد آيا اين مطلب اتفاقى است يا مانند « عذار» و « عارض» در وجه مورد بحث و خلاف است؟ نظر مبارك را در هر سه مورد بيان فرماييد.
جواب: باسمه تعالى؛ سفيدىِ مذكور ( نزعتان) در سر واقع شده و از حدّ وجه خارج است، لذا ادعاى اجماع شده بر خروج آن دو از حد؛ و در مورد حدّ وجه- در رساله حدّ آن تعيين شده- و هرچه داخل در حدّ مذكور طولاً و عرضاً باشد، شستن آن واجب است؛ و لذا مقدارى از عذار و عارض در حد داخل مى‌شود، و الله العالم.
سؤال ١٩۶- در بدنم خال‌كوبى شده است حتى مواضع وضو، و از بين بردن آنها هم مشكل است، توضيح بفرماييد تكليفم چيست؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه روى پوست چيزى كه مانع رسيدن آب است نباشد، وضو و غسل صحيح است، و الله العالم.
سؤال ١٩٧- وظيفۀ كسى كه بايد نايب براى وضو بگيرد اما چگونگى وضوى نيابتى را نمى‌دانسته و وضو را اشتباه انجام داده، آيا نمازهايى را كه خوانده صحيح است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در صورت بطلان وضو نمازها را بايد با وضوى صحيح اعاده و قضا كند، و الله العالم.
سؤال ١٩٨- آيا در وضو دقت زياد لازم است؟
جواب: باسمه تعالى؛ دقت وسواس اعتبارى ندارد، و الله العالم.
سؤال ١٩٩- تميز نمودن بعضى از اعضاء بدن با آب مسجد قبل از وضو گرفتن چه حكمى دارد؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٠- شخصى وضو در مسجدى مى‌گيرد لكن نماز خود را در منزل يا مسجد ديگرى مى‌خواند، حكم وضوى او چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر آب براى خصوص وضو گرفتن در آن مسجد و نماز خواندن در آن وقف شده است جايز نيست، و الله العالم.
سؤال ٢٠١- شخصى جهت نماز خواندن وارد مسجد مى‌شود وضو مى‌گيرد لكن بعد از وضو كارى برايش پيش مى‌آيد مى‌رود با همان وضو در منزل نماز مى‌خواند، آيا جايز است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در فرض سؤال، جايز است، و الله العالم.
سؤال ٢٠٢- گاهى آب وضوى شخصى ديگر پاشيده مى‌شود آيا به وضوى بنده ضرر مى‌رساند؟
جواب: باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٣- آيا براى مسح لازم است تمام سر پاك باشد؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه محل مسح واجب پاك باشد، براى وضو كافى است، و الله العالم.
سؤال ٢٠۴- بعضى از افراد در مواضع وضو خال‌كوبى مى‌كنند، آيا اين مسأله براى وضو اشكال دارد يا خير؟
جواب: باسمه تعالى؛ براى وضو اشكالى ندارد، و الله العالم.
سؤال ٢٠۵- تكليف معلولانى كه دو دست، دو پا يا يك دست و يك پا ندارند، از نظر تيمم، وضو و غسل چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ در غُسل تمام جسد را مى‌شويد؛ و در وضو صورتش را مى‌شويد، و نسبت به دست، اگر چيزى از ذراع او باقى مانده باشد، آن را مى‌شويد، و با همان، سر را مسح مى‌كند؛ و الّا اگر بتوان با چيزى از بللِ صورتش برمى‌دارد و به سر مى‌كشد؛ و احتياط اين است كه شخص ديگرى ( نايب) هم از بللِ صورت او گرفته و به سر او بكشد؛ و نيز اگر خودش نتواند، آن شخص اين كار را بكند؛ و اگر پاى او قطع نباشد، به همين كيفيت مسح پا را انجام مى‌دهد؛ و اگر يك دست او باقى باشد آن دست را مى‌شويد و با آن سر را و هر دو پا يا يكى را كه قطع نشده مسح مى‌كشد، و الله العالم.
سؤال ٢٠۶- وضو، غسل و نماز شخصى كه مدفوعش به كيسه مى‌ريزد، چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ اگر فتره‌اى باشد كه خروج مدفوع منقطع شود، به نحوى كه مى‌تواند وضو گرفته و نماز را- و لو با اقتصار بر واجبات- بخواند، لازم است در آن فتره نماز بخواند؛ و اگر چنين نباشد، بنابر احتياط واجب براى هر نماز يك وضو بگيرد، و الله العالم.
سؤال ٢٠٧- در روستاى ما نهرى وجود دارد كه آب آن در لوله‌ها تقسيم مى‌گردد، آيا مى‌توان جهت وضو و غسل از آن استفاده نمود؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه نهر عمومى بوده و لوله‌ها ملك مالكين سابق نبوده، استفادۀ مردم روستا از آب مذكور براى وضو و غسل و سايرين كه مهمان آنها هستند مانعى ندارد؛ و اگر نهر خصوصى بوده جايز نيست مگر با رضايت مالك يا مالكين سابق، و الله العالم.
سؤال ٢٠٨- ماليدن لاك روى ناخن، به طورى كه پاك نمى‌شود و با اين حال سعى و تلاش نيز كرده است، مسح پا يا زيارتهايى كه انجام داده چگونه است؟
جواب: باسمه تعالى؛ چنانچه غير از آن ناخن از عرض پا جايى را كه پوشيده نشده مسح كرده وضويش صحيح است، لكن براى غسل بايد آنها را ازاله كند و اگر ازاله ممكن نشد بايد تيمم كند، و الله العالم.
ج2:
سؤال١٣٩ -ترتيب و موالات در وضو يعنى چه؟
جواب: بسمه تعالى -ترتيب در وضو معنايش اين است كه ابتدا صورت را بشوييد، بعد دست راست، بعد دست چپ، و بعد مسح سر، و آخر مسح پاها؛ و در مسح پاها به احتياط واجب اول پاى راست را مسح كنيد و بعد پاى چپ. و موالات به اين معنا است كه: قبل از اينكه عضو قبلى بخشكد، عضو بعدى شسته شود و در هواى سرد عرفا فاصله زياد هم نبايد بشود و لو رطوبت اعضاء قبلى باقى باشد، و اللّه العالم.
سؤال١۴٠ -آب خارجى به اعضاء اصابت مى‌كند و شخص تصميم دارد كه از آن جهت مسح استفاده نكند ولى غافل مى‌شود و وضو را تمام مى‌كند، حكم وضو چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه آب خارج در حال شستن اعضاء به اعضاء وضو ريخته شده و با آب وضو مخلوط شده مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۴١ -در فرض فوق از آن آب استفاده شده لكن قبل از فوت موالات وضويى، توجه كرده مسح را با آب وضو تدارك كرده حكم وضو چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه مسح را با آب وضو تدارك كند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۴٢ -شخصى هنگام ريختن آب روى دستهايش نمى‌تواند آب را داخل دستش نگهدارد، ناچار دست خود را زير شير مى‌برد و بعد با دست ديگر روى آن دست را مى‌كشد، آيا وضوى او صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد ولى دست چپ را سريع از زير شير بيرون ببرد، و اللّه العالم.
سؤال١۴٣ -موقع شستن دست در وضو دست را طورى قرار مى‌دهد كه آب از سر انگشت بر مى‌گردد، حكم اين وضو چيست؟
جواب: بسمه تعالى -بعد از تمام شدن شستن دست، برگشت آب ضرر ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۴۴ -آيا واجب است در وضو صورت را با دست راست شست؟
جواب: بسمه تعالى -واجب نيست، و اللّه العالم.
سؤال١۴۵ -چنانچه شك كند كه آيا رنگ موجود روى اعضاء، جرم و مانع رسيدن آب به بشره است يا مانع نيست، تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالى -بايد اطمينان پيدا كند كه مانع نيست يا مانع دفع شده است، و اللّه العالم.
سؤال١۴۶ -شخصى نقاش است و برطرف كردن ذرات رنگ از دست و صورت، براى او مشكل است، وظيفۀ وى براى وضو و غسل چيست؟
جواب: بسمه تعالى -بايد به قدر امكان رفع كند و چنانچه رفع آن حرجى شد وضو بگيرد و بعد تيمم كند، و اللّه العالم.
سؤال١۴٧ -دست راست فردى از زير آرنج وسط ذراع قطع شده است، براى مسح سر و پاى راست مى‌تواند از دست چپ استفاده كند؟
جواب: بسمه تعالى -بايد با ذراع دست راست از محلى كه قطع شده سر و پاى راست را مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۴٨ -هنگام وضو گرفتن بسيار شك مى‌كنيم، لطفا نظرتان را بگوييد؟
جواب: بسمه تعالى -كسى كه زياد شك مى‌كند نبايد به شكّش اعتناء كند، بايد مثل افراد متعارف وضو بگيرد، و اللّه العالم.
سؤال١۴٩ -وقتى كه دستم را به صورت مى‌زنم چربى به خود مى‌گيرد و خود دستم چربى با خود همراه دارد، آيا براى وضو لازم است دست و صورتم را ابتدا با صابون بشويم بعد وضو بگيرم؟
جواب: بسمه تعالى -لازم نيست، و اللّه العالم.
سؤال١۵٠ -مقصود از شستن صورت و دستها در وضو دست كشيدن بر روى آنها يا جارى شدن آب بر روى آنها مى‌باشد؟
جواب: بسمه تعالى -در وضو بايد آب را به صورت و دستها برساند بطورى كه قطراتى از آن جارى شود، هر چند اين كار را با دست كشيدن انجام دهد، دست كشيدن در شستن صورت و دستها لازم نيست، و اللّه العالم.
سؤال١۵١ -آيا زن واجب است هنگام مسح، روى پوست سر مسح كند يا روى موى جلوى سر هم مسح كافى است؟
جواب: بسمه تعالى -بايد بر پوست جلوى سر يا آخر موهاى جلوى سر مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۵٢ -تكليف كسى كه دو دست او تا مچش قطع شده چيست؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه دو دست تا مچ قطع شده بايد صورت و دستها را در وضو بشويد و لو به اينكه آنها را زير شير آب ببرد-با رعايت ترتيب-و با محل قطع شده دست سر و پاها را مسح نمايد، و اگر دو دست تا آرنج قطع شده بايد صورتش را در وضو بشويد هرچند نتواند مسح بكند لكن احتياط اين است كه شخصى را نايب بگيرد تا از ترى صورت او بگيرد و سر و پاهاى او را مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۵٣ -آيا مسح بر سرى كه ژله يا روغن چسبنده ماليده‌اند درست است يا خير؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه مانع رسيدن رطوبت به جلوى سر يا بيخهاى موى جلو سر باشد، مسح بر آن صحيح نيست و بايد مانع را برطرف نمايد، و اللّه العالم.
سؤال١۵۴ -كسى كه نمى‌خواهد در مسجدى نماز واجب بخواند و حوض آن وقف خاص نمازگزاران است آيا مى‌شود بجهت اباحۀ تصرف از آب حوض مسجد، يك نماز مستحبى در اين مسجد بجا آورد تا وضوى او مشكل پيدا نكند؟
جواب: بسمه تعالى -مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۵۵ -آبهاى لوله‌كشى شهر و روستا گاهى به واسطۀ آنكه كلر به آن مى‌زنند به رنگ سفيد در مى‌آيد، آيا در آن حال مضاف است يا نه؟ و تطهير و وضو با آن چگونه است؟
جواب: بسمه تعالى -آب مزبور آب مطلق است و تطهير و وضو با آن مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۵۶ -حكم وضو و غسل فردى كه از موهاى مصنوعى به صورت كلاه‌گيس چسبيده به پوست سر استفاده مى‌كند، چيست؟ ممكن است فرد مجبور به حفظ كلاه‌گيس به مدت يك سال باشد.
جواب: بسمه تعالى -براى وضو و غسل بايد كلاه‌گيس را بردارد و بر پوست جلوى سر مسح كند و در غسل آب را به پوست سر برساند، و اللّه العالم.
سؤال١۵٧ -در صورتى كه از موهاى مصنوعى به روش كاشت مو در سطح پوست سر استفاده شود، حكم وضو و غسل چگونه خواهد بود؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه براى وضو بتوان بر پوست سر مسح نمود و نيز در غسل آب به پوست سر برسد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال١۵٨ -آيا موارد زير براى وضو مانع به حساب مى‌آيد:
الف- اثر كرمى كه براى نرم كردن پوست دستها و صورت استعمال مى‌شود.
ب- اثر روغن خوراكى كه بعد از آشپزى و تماس پوست زنها با روغن در دستها مى‌ماند و دستها حالت ليزى و برّاق دارند؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه جرمى نداشته باشد كه مانع از رسيدن آب به پوست است حاجب و مانع براى وضو حساب نمى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال١۵٩ -آيا رنگى كه خانمها براى موى سر خود استفاده مى‌كنند مانع صحت غسل و وضو سؤال مسح- مى‌باشد؟
جواب: بسمه تعالى -اگر فقط رنگ باقى مانده، مانع براى وضو و غسل حساب نمى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال١۶٠ -اگر دست تا آرنج زير جبيره باشد آيا مى‌توان براى مسح از دستى كه جبيره شده استفاده كرد؟ و اگر اين دست بواسطۀ گچ گرفتن به پا نمى‌رسد تكليف مسح چه مى‌شود؟ و همچنين اگر دو دست شخص عناوين فوق را داشته باشد كيفيت وضوى او خصوصا مسح او به چه كيفيت مى‌باشد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه ممكن باشد بايد با دستى كه جبيره شده مسح كند-و لو به اينكه پايش را بالا بياورد-و اگر مسح با دستى كه جبيره شده ممكن نباشد بايد با دست ديگر مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۶١ -شخصى كف دست او تا مچ جبيره باشد، آيا براى مسح از كف جبيره استفاده كند يا از ذراع؟
جواب: بسمه تعالى -بايد با كف جبيره مسح كند و بنابر احتياط با ذراع هم مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۶٢ -اگر كسى بعد از اينكه غسل جنابت كند وضو بگيرد: الف- آيا معصيت كرده؟ ب- آيا با آن وضو نماز صحيح است؟
جواب: بسمه تعالى -وضو بعد از غسل جنابت مشروعيت ندارد، و اگر شخص از روى ندانستن مسأله بعد از غسل جنابت وضو گرفته مرتكب معصيت نشده و در هر حال وضويى كه بعد از غسل جنابت گرفته ضررى به غسل جنابت ندارد و با غسل جنابت مى‌تواند نماز بخواند، و اللّه العالم.
سؤال١۶٣ -آيا در موقع شستن صورت و دستها در وضو آرام و بى‌حركت بودن صورت و دستها لازم است؟
جواب: بسمه تعالى -بى‌حركت بودن صورت و دستها براى شستن لازم نيست و حركت مانعى ندارد، و در مسح لازم است دست بر سر يا پا كشيده شود نه آنكه سر يا پا را به دست بكشد، و اللّه العالم.
سؤال١۶۴ -آيا با بودن رطوبت در دست مى‌تواند به اعضاى خود دست بزند؟
جواب: بسمه تعالى -اگر براى مسح سر و پاها رطوبت در كف دست باشد نمى‌تواند به اعضاء ديگر وضو دست بزند و چنانچه براى مسح رطوبت در كف دست باقى نمانده بايد از ريش خود كه خارج از مقدار متعارف نيست رطوبت بگيرد و مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۶۵ -آيا وضوگيرنده بايد از بالاى آرنج به طرف انگشتان دستها را بكشد؟ يا اگر بالا و پائين بكشد اشكالى ندارد؟
جواب: بسمه تعالى -بايد دستها را از آرنج به طرف انگشتان بشويد، و اللّه العالم.
سؤال١۶۶ -آيا مسح همزمان پاها جايز است يا بايد ترتيب ملاحظه گردد؟
جواب: بسمه تعالى -بنابر احتياط بايد پاى راست را با دست راست مسح كند و بعد پاى چپ را با دست چپ مسح كند، و اللّه العالم.
سؤال١۶٧ -بيمارى كه امكان تطهير را ندارد براى نماز چه وظيفه‌اى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه تطهير ممكن نباشد با همان حالت نماز مى‌خواند، و اللّه العالم.
سؤال١۶٨ -كسى كه نمى‌تواند با آب تطهير كند چه وظيفه‌اى دارد؟
جواب: بسمه تعالى -چنانچه تطهير نجس موقوف به آب باشد و آب هم در دسترس نباشد تكليفى ندارد و با همان بدن نجس يا لباس نجس-اگر لباس پاكى ندارد-نماز مى‌خواند، و اللّه العالم.
