رجوع در عده

 سؤال  723 - يك نفر چندى قبل عيال دائمى خود را به طلاق رجعى مطلقه مىنمايد و در حدود ده روز از ايام عده او باقى مانده بوده كه شوهر نزد عالم طلاق دهنده زن مىرود و به زن خود رجوع مىنمايد ولى آن عالم آن موضوع را فراموش مىكند يك وقت به يادش مىآيد و به كسان زن بوسيله نامه اطلاع مىدهد و لكن قبل از رسيدن خبر زن را براى مرد ديگر عروس مىنمايند و شوهر اول زن مزبوره و شوهر دوم هر دو را احضار مىنمايند و يكى از محترمين محل كه مورد اطمينان و متدين و موثق نزد همه اهالى و با زن هم خويشى دارد قرآن را نزد زن حاضر مىكند و راجع به عادت زنانه از او سؤال مىكند و زن را قسم مىدهد كه شما سه دفعه از عادت زنانه طاهر شده ايد يا نه زن هم قسم شرعى ياد مىنمايد حاليه آيا قول زن صحت دارد در صورتى كه زن مزبوره در نزد زنهاى و خويشاوندان خود اظهار نموده است كه من حامل هستم و بر فرض اين كه قول زن هم صحت داشته باشد نمىدانيم اين سه دفعه طاهر بودن قبل از عروسى و دخول مرد حاصل شده يا نه مستدعى است بفرمائيد اين زن بر چه كسى حلال است به شوهر اولى و يا دومى و در صورت حلال نبودن به شوهر دوم عده لازم دارد يا خير و آيا يك عده لازم دارد يا دو عده در هر صورت حكم شرعى را مرقوم فرمائيد.

جواب:  از قضيه شخصيه اطلاعى ندارم بنحو كلى اگر شوهر قبل از تمام شدن عده رجوع كرده باشد زن به زوجيت او باقى است و عقد دومى باطل است هر چند زن اطلاع بر رجوع پيدا نكرده باشد و در اين صورت اگر زن و شوهر دوم با علم به اين كه زن در عده است با يكديگر ازدواج كرده‌اند يا با جهل آنها به موضوع يا حكم ازدواج نموده و دخول واقع شده باشد زن بر شوهر دوم حرام ابدى است و بايد در صورت جهل و دخول، زن عده وطى به شبهه نگهدارد و اگر اولادى نيز از آنها پيدا شود با جهل به حكم حلال زاده است و اما نسبت به حكم ظاهرى اگر زن متهمه نباشد و اقرار كند كه قبل از تاريخ رجوع سه دفعه حيض ديده و پاك شده قول او مسموع است و عقد شوهر دوم صحيح است و اگر شرعا ثابت شود كه اقرار به حمل از شوهر اولى نموده و عقد دوم در زمان حمل واقع شده باشد عقد دوم باطل است مگر آن كه معلوم شود كه اقرار به حمل بر خلاف واقع بوده و در هر حال احتياط آنست كه شوهر دومى آن زن را احتياطا طلاق دهد و ديگر او را نگيرد و اولى نيز اگر بخواهد احتياطا بعد از عده به عقد جديد با او ازدواج كند.

سؤال  724 - زيد عيال خود را با وعده ملك و زمين و پول و غيره راضى نموده و با برادرزاده او ازدواج نموده بعد از تصرف و عمل زناشوئى به عهدهاى خود كه ملك و پول وعده داده بود وفا نكرد و زوجه هم عدم رضايت خود را اعلام كرد و بين ايشان نزاع و كتك كارى شده و به شكايت در دادگاه رسيده در اين صورت با عدم رضايت زوجه زيد اين عقد برادرزاده صحيح است يا نه و مىتوانند به زوجيت خود باقى باشند يا نه و هم چنين در اثر نزاع، زيد عيال دوم خود را كه برادرزاده زوجه‌اش بوده مطلقه كرده ولى بعد از طلاق زيد مزبور اظهار مىدارد كه من رجوع كردم آيا بدون رضايت عمه اين طلاق ورجوع صحيح است يا نه.

جواب:  در فرض سؤال رجوع شوهر به عيال مطلقه رجعيه در عده محتاج به اذن جديد نيست اگر چه احتياط خوب است.

سؤال  725 - بين شخصى با عيالش قرار بر اين شده كه مرد او را مطلقه نمايد و زن هم در مقابل طلاق هزار تومان به شوهرش بدهد، شوهر قبل از انجام طلاق پول را گرفت ولى از دادن طلاق پشيمان شد و بعد هم او را راضى كردند و طلاق عيالش را جارى كرد ولى مىگويد رجوع كردم اين طلاق چه صورت دارد.

جواب:  در فرض سؤال كه هزار تومان در مقابل طلاق بوده تا طلاق ندهد مالك آن پول نمىشود و تا طلاق واقع نشود زن به زوجيت او باقى است و اين در صورتى است كه پول را گرفته باشد و طلاق نداده باشد و اگر طلاق داده طلاق خلع بوده و مادام كه زن در عده رجوع ببذل نكند مرد نمىتواند رجوع نمايد و در نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.

سؤال  726 - مردى مدعى است پس از انقضاء نه ماه از تاريخ طلاق رجعى رجوع نمودم در اين صورت قول و ادعاى اين مرد مسموع است يا نه.

جواب:  اگر چه بعد از انقضاء عده رجوع اثر ندارد لكن چون انقضاء عده بر حسب عادت ماهانه و غير آن نسبت به زنها مختلف است خصوصيات مطلقه مزبوره را مرقوم داريد تا جواب آن نوشته شود و اگر مرد بعد از انقضاء عده مدعى باشد كه در عده رجوع كردم قول مرد مسموع نيست بلى اگر مدعى علم زوجه باشد حق دارد كه به او قسم نفى علم بدهد.

سؤال  727 - در طلاق رجعى اگر مرد بدون قصد رجوع با زن نزديكى كرد رجوع محقق مىشود يا نه.

جواب:  در صورتى كه از روى غفلت و سهو و در حال مثل نوم نباشد و به قصد نزديكى با مطلقه نزذيكى واقع شده باشد اقوى تحقق رجوع است اگر چه قصد رجوع نكند.

سؤال  728 - هر گاه شخصى زنش را طلاق مىدهد و زن در موقع طلاق حمل داشته و شوهر در موقع وضع حمل منزل پدر عيالش آمده و اظهار كرد كه من زنم را مىخواهم و زن جواب مىدهد كه من شوهرم را نمىخواهم و شوهر در پهلوى زنش حاضر بود كه بچه به دنيا آمد در اين صورت اين اظهار شوهر كه من عيالم را مىخواهم رجوع محسوب است و يا اين كه زن مطلقه است و مىتواند جاى ديگر شوهر كند.

جواب:  در فرض سؤال كه مطلقه حامل بوده و در عده او يعنى قبل از وضع حمل گفته من زنم را مىخواهم چنانچه طلاق رجعى بوده رجوع است و جايز نيست به ديگرى شوهر كند و چنانچه نزاع موضوعى باشد محتاج به مرافعه شرعيه است.

سؤال  729 - هر گاه زوجه مقدارى از مهريه خود يا غير آن بزوج دهد كه زوج او را طلاق خلعى بدهد و بعد از اجراء طلاق زوجه رجوع كند به آنچه بذل كرده ولى معلوم شود زن يائسه است و مرد حق رجوع به طلاق ندارد وحين اجراء طلاق هم اصلا توجهى به اين نكته نبوده آيا در اين صورت زوجه مزبوره حق مراجعه ببذل خود دارد يا نه و بر فرض اين كه يائسه بودن زن معلوم نباشد مسأله چه صورت پيدا مىكند.

جواب:  در صورتى كه زوجه يائسه بوده رجوع او ببذل صحيح نيست و با شك در يائسه بودن رجوع او ببذل ورجوع مرد به او جايز است.

سؤال  730 - اگر مردى با پرداخت كليه مهريه و نفقه زن خود را طلاق داده و نامه امضا كند كه به زنش رجوع نكند بفرمائيد كه: 1 - آيا شرعا طلاق زنى كه مهريه و نفقه دريافت داشته چه نوع طلاق است.

2 آيا شخص فوق مىتواند تا انقضاء مدت عده به زنش رجوع كند يا نه.
3 - آيا مرد ضمن پرداخت كليه مهريه و نفقه امضائى كه به زن تسليم نموده حق رجوع او را از بين مىبرد يا نه 4 - اگر طلاق، طلاق رجعى باشد مجرى صيغه مىتواند طلاق خلعى بخواند يا نه.
ج 1 - در فرض سؤال طلاق رجعى است.
2 - بلى در مورد سؤال مىتواند به زن خود رجوع كند.
3 - جواز رجوع مرد به زوجه‌اش حكم شرعى است و قابل اسقاط نيست و امضاء دادن حق مرد را از بين نمىبرد.
4 - در فرض سؤال مجرى نمىتواند طلاق خلع بدهد و اگر خلعى بخواند در صورتى كه صيغه مشتمل بر لفظ طلاق باشد مانند (انت طالق يا هى طالق) طلاق رجعى واقع مىشود.

سؤال  731 - زنى در عده رجعيه بوده و شوهرش بدون قصد رجوع بلكه قصد خلاف يعنى به قصد زنا، با او نزديكى كرده آيا اين نزديكى كه قصد زنا داشته رجوع حساب مىشود يا نه و اين زن بدون اين كه بعد از وقوع اين عمل شوهرش دوباره او را طلاق بگويد بعد از ديدن سه طهر شوهر ديگر اختيار كرده در صورتى كه صرف مقاربت و نزديكى شوهر اولش در عده ولو با قصد زنا و عدم رجوع، رجوع حساب شود تكليف او با شوهر دوم چيست.

جواب:  در فرض مسألة نزديكى ولو به قصد رجوع نبوده رجوع است و زن زوجه شوهر اول و عقد دوم باطل است و با فرض دخول بر شوهر دوم حرام مؤبد مىشود.

سؤال  732 - هر گاه زوج يا زوجه به يكى از عيوب مجوزه فسخ عقد نكاح را فسخ نمودند در موردى كه زوجه عده داشته باشد آيا براى زوج در اثناء عده حق رجوع هست يا نه.

جواب:  در مورد سؤال زوج حق رجوع ندارد