العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
زکات فطره
سؤال 560- اینکه به فقیر اقلّ از یک صاع، از فطریه نمی‌شود داد؟ آیا می‌شود یک صاع و نیم یا دو صاع نیم و یا یک صاع و ربع داد یا نه؟
جواب: احتیاط آن است که صاع تمام بدهند، یا یک صاع و یا دو صاع و یا سه صاع.
سؤال 561- اگر پول فطریه کنار گذاشته شود و به خرد کردن پول نیاز باشد آیا می‌توانم بوسیله آن پول، پول خودم را خرد کنم، به جای آن، پول دیگری بگذارم؟
جواب: بعد از جدا کردن فطره هر چند پول باشد، نمیتوانید آن را عوض کنید هر چند به خرد کردن پول نیاز داشته باشید.
سؤال 562- در رساله در باب زکات فطره، مسأله 2019 فرموده‌اید: انسان اگر به عیالش از مال حرام بدهد باید زکات فطره آنان را از مال حلال بدهد، بدنبال همین فتوا بین مردم صحبت است، کسی که خمس نمی‌دهد یعنی حساب سال ندارد، اول باید خمس آن مقدار را بدهد، تا یقین کند که از مال حلال داده است؟
جواب: در فرض سؤال چنانچه بخواهد از عین مالی که به آن خمس تعلق گرفته زکات فطره بدهد، باید اوّل خمس آن مال را بدهد، ولی اگر کسی که حساب سال ندارد، از مالی که به آن خمس تعلق نگرفته زکات فطره بدهد اشکال ندارد.
سؤال 563- زکات فطره رزمندگان اسلام و سربازان نظام جمهوری اسلامی که مخارج آنها را دولت یا مردم می‌دهند، در ماه مبارک رمضان به عهده چه کسی است؟
جواب: هر کدام متمکّن باشند بنابر احتیاط خودشان اداء کنند.
سؤال 564- اگر انسان شب عید فطر مهمان داشته باشد، صبح بفهمد که عید بوده، آیا فطره آنها بر او واجب است یا نه؟ در صورتی که موقع غروب آمده باشند، و همچنین اگر موقع غروب بیاید و چیزی نخورد آیا بازهم فطره او بر صاحب خانه است؟
جواب: اگر قبل از غروب آمده‌اند، باید فطره آنها را بدهد اگر چه عید بودن را صبح فهمیده باشد و کسی که قبل از مغرب آنجا بوده، هر چند چیزی نخورد، احتیاط آنست که فطره او را نیز بدهد. و اللّه العالم.
سؤال 565- نوه‌ام شب عید فطر، در خانه‌ام بوده و افطار کرد، فطریه او بر عهده من بود آیا پدر او هم باید فطریه او را بدهد یا نه؟
جواب: در فرض مذکور، فطره بر پدر او واجب نیست.
سؤال 566- شب عید فطر قبل از غروب، فقیری در خانه ما را زد، ما هم مقداری نان و خرما جهت خوراکی به او دادیم، ولی وارد خانه نشد آیا فطریه او بر گردن ما میباشد یا نه؟
جواب: فطره فقیر مذکور بر صاحبخانه واجب نیست.
سؤال 567- اگر در یک شهر، حوزه‌ای طلاب فقیری داشته باشد که شهریه شان بقدر کافی نباشد، و در شهر عدّه‌ای دیگر از عموم مردم فقیر باشند، کدامیک برای کمک از زکات فطره و صدقات و نذور مطلقه، استحقاق بیشتری دارند؟
جواب: نسبت به زکات فطره، مستحب است خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم بدارد و بعد همسایگان فقیر را و بعد اهل علم را، ولی اگر دیگران با تساوی در فقر و اضطرار از جهتی برتری داشته باشند مستحب است آنها را مقدم بدارد، و نسبت به صدقات و نذور مطلقه فرقی نمیکند، مگر اینکه احتیاج بعضی بیشتر از بعض دیگر باشد، که در این صورت فرد محتاج اولویت دارد.
سؤال 568- اگر جهت زکات فطره، گندم یا قیمت آن جدا شد آیا می‌شود آن را عوض کرد بجای آن خرما یا برنج و غیره داد یا نه؟
جواب: تبدیل آن، بعد از جدا کردن جائز نیست.
سؤال 569- در یکی از روستاهای میهن اسلامی‌مان مسجدی فاقد فرش است از طرفی نیازهای جنبی دیگری نیز برای این مسجد پیش می‌آید از قبیل: خرید نفت، بخاری، پول برق، خرید پرده و خرید لامپ، آیا مردم این روستا میتوانند زکات و زکات فطره برای خرید ما یحتاج فوق، برای مسجد بپردازند یا خیر؟
جواب: خرید اشیاء مذکور در صورت حاجت داشتن مسجد به آنها، از زکات مال مانعی ندارد ولی زکات فطره بنابر احتیاط واجب باید به فقیر داده شود.
سؤال 570- با وجود فقیر در محل، آیا فطره را به کمیته امداد امام خمینی می‌توان تحویل داد؟
جواب: باحتیاط واجب مصرف زکات فطره، فقراء شیعه اثنا عشری هستند و دهنده فطره باید قطع به برائت ذمه پیدا کند.
سؤال 571- زکات فطره را می‌توان برای حمّام عمومی خرج کرد؟
جواب: بنظر حقیر احتیاط لازم اینست که به فقراء شیعه اثنا عشری پرداخت شود.
سؤال 572- دختری است مسکین نیازمند امّا نماز نمی‌خواند، و حجاب درستی ندارد آیا حضرتعالی مجاز می‌دانید مظالم عباد، صدقات و زکات فطره رمضان به او بدهند یا خیر؟
جواب: بنا بر احتیاط واجب نمی‌توانند وجوه مذکوره را به او بدهند.
سؤال 573- کسی که از خصال کفّارات اطعام را برگزیده و یا از بابت کفّاره و فدیه یک مدّ طعام باید بدهد یا فطره عید فطر را میدهد، آیا مجزی است که از نانوائیهای کشور، نان خریداری کند و به مستحقین بدهد یا نه؟ (در حالی که بین قیمت و دولتی و آزاد آن تفاوت بسیاری است).
جواب: در فرض سؤال، خریدن نان از نانوائی و به عنوان کفاره یا فطره دادن مانع ندارد.
سؤال 574- بابت فطریه و صدقات مبلغی موجود است آیا اجازه می‌فرمایید مبلغ مذکور در مخارج مسجد منظور شود و صرف گردد؟
جواب: در فرض سؤال فطریه و صدقات را نمی‌شود بنابر احتیاط واجب صرف مخارج مسجد کرد، بلی اگر فقیر غیر سیّد بگیرد و بدهد برای مخارج مسجد اشکالی ندارد.
