قرض ربوى

سؤال: آيا دريافت وام ربوى در حال ضرورت جايز است يا خير؟

جواب:  ضرورتهاى متعارفى كه مردم آن را ضرورت حساب مى كنند مجوز گرفتن وام ربوى نيست. بلى اگر بحد الجاء و اضطرارى برسد كه ارتكاب حرام جايز مى شود بمقدار دفع اضطرار جايز است. والله العالم

سؤال:  اگر شخصى مبلغى بعنوان قرض از فردى گرفته باشد و طرفين قرار گذاشته باشند كه شخص مقروض هر ماه مبلغى به عنوان بهره پول (مثل بانكهاى فعلى) پرداخت نمايد و پس از گذشت ماهها و تمديد آن مبلغ بهره پول همانطور مستمر و معمول بوده است . بفرمائيد :

1 ـ اكنون كه مبلغ بهره از كلّ قرض اوليّه بيشتر شده است آيا بدهكار مى تواند اين معامله را فسخ نمايد و بهره ها را از قرض اوليّه كم كند ؟

2 ـ اگر بدهكار متوجه ربوى بودن اين معامله گرديد با آن كه در قرارداد ملتزم شده است كه مبلغ را پرداخت نمايد ، آيا ملزم به رعايت اين قرارداد و پرداخت آن مى باشد يا خير؟

3 ـ حكم اين گونه قراردادها چيست؟

جواب:  بطور كلّى در صورتيكه قرض دهنده مبلغى معادل يا بيشتر از اصل قرض به عنوان ربا از قرض گيرنده دريافت كرده باشد ذمّه قرض گيرنده از بدهى به قرض دهنده به تهاتر برى شده و مقرض حق مطالبه از مقترض را ندارد . والله العالم .

سؤال:  الف : يك نفر ميگويد مقدارى پارچه پنبه نقد خريدارى نموده ام و حالا شما پول پارچه را نقد بدهيد و من چك آن را مدت يك ماه از قرار هر يك كيلو پارچه پنبه 45 تومان براى مدت آن نفع ميدهم آيا معامله صحيح است ـ و اگر معامله صحيح نيست مى تواند 45 تومان منافع را بذل كند؟

ب : اينجانب معامله را فسخ نموده و چهار قطعه چك را تحويل دادم بعد بدون هيچ گونه شرط و قرار دادى تاريخ چك ها را تغيير داده و مبلغ پولى روى چك گذاشته به اين جانب داده است آيا اين صحيح است يا خير؟

جواب:  الف : عمل مذكور در سؤال قرض و اقتراض ربوى است و حرام است ولى اگر قرض گيرنده بدون شرط و قرار داد قبلى مبلغى به قرض دهنده هبه نمايد اشكال ندارد. والله العالم

جواب:  ب: در صورت عدم قرارداد سود ، اگر مديون به رضا و رغبت خود علاوه بر طلب چيزى به طلبكار بدهد اشكال ندارد بلكه مستحب است و ثواب نيزدارد . والله العالم

سؤال:  شخصى 55 سال پيش از شخص ديگرى به عنوان قرض الحسنه 200 تومان اسكناس معادل 2000 ريال قرض گرفته تاكنون موفق نشده كه قرض را ادا كند راجع به اين مسأله تكليف اين شخص چيست؟ دستور بفرماييد كه آيا همان وجه دريافت شده را بايد داد يا خير؟

جواب:  در فرض سؤال شخص قرض گيرنده كه تاكنون بدهى را نپرداخته همان مبلغ دويست تومان را بدهكار است ولى اگر قرض دهنده مطالبه مى كرده و قرض گيرنده با قدرت بر اداء مسامحه مى كرده بايد ضرر قرض دهنده را از اين جهت جبران نمايد و احتياط اين است كه با هم مصالحه و تراضى نمايند. والله العالم

سؤال:  بعضى ها مى گويند ربا گرفتن يا دادن به بانك اشكالى ندارد چون خطاب تأكلوا الربوا خطاب به اشخاص است و بانك شخص نمى باشد. آيا اين حرف نزد حضرتعالى صحيح است يا نه؟

جواب:  ربا دادن و گرفتن نسبت به اشخاص ويا بانك حرام است و تفاوتى در اين جهت بين شخص و عنوان نيست چون از ادلّه استظهار ميشود كه نفس ربا حرام است.

سؤال:  اگر بپذيريم پول همانند ساير منابع اقتصاد مشمول كميابى است وبنا به اين كميابى داراى قيمت به نام نرخ بهره بوده آيا با اين تفسير مى توان نرخ بهره را بعنوان غير ربا تلقى كرد؟

جواب:  تفسير مذكور مقتضى ربا نبودن بهره پول در قرض نيست.

سؤال:  آيا انسان اگر پول داشته باشد ومثلاً به يك طلا فروش بدهد وماهى سه هزار تومان پول بگيرد اشكال دارد؟

جواب:  اگر قرض داده وماهى مبلغى بعنوان سود بگيرد ربا وحرام است.

سؤال:  عده اى داراى صندوق تعاونى محلى مى باشند و از اين صندوق وامى مى گيرند در ازاى آن وام در هنگام پرداخت، مبالغى را بيش از وام گرفته شده (كه مبلغ اضافه آن از پيش تعيين شده) مى پردازد آيا اين پرداخت اضافى حكم ربا را دارد و يا خير؟

جواب:  اگر وام مشروط به پرداخت اضافه باشد ربا و حرام است.

سؤال:  از طرف دانشگاه هر ترم پولى به عنوان كمك هزينه تحصيلى به ما داده مى شود پس از پايان درس و اشتغال به كار آن پول را با ده درصد اضافه از ما پس مى گيرند و نمى دانيم تحت چه شرايطى ده در صد اضافه گرفته مى شود. آيا گرفتن اين كمك هزينه اشكال داد يا خير؟

جواب:  در فرض سؤال كه بعنوان كمك هزينه داده مى شود و بعد هم پس مى گيرند قرض است و زياده گرفتن ربا و حرام است بلى اگر شما پول را كه مى گيريد مبنى بر دادن ده درصد اضافه نگيريد و ملتزم به آن نباشيد و در اين معنى قصد جدّى داشته باشيد و بدانيد كه در اين صورت هم متصديان امر راضى بتصرف شما در آن پول هستند گرفتن پول براى شما اشكال ندارد هر چند زياده را از شما جبراً بگيرند. والله العالم.

سؤال:  چنانچه براى زراعت و يا غير آن پولى به اسم مساعده از كسى بگيرد و قرار داد كند كه محصول كار را نزد پول دهنده برده و به او بفروشد و حق العمل فروش بردارد چه صورت دارد؟

جواب:  ربا و حرام است.

سؤال:  شخصى كه وضع مالى اش خوب نبوده پولى از كسى قرض گرفته و صاحب پول از قرض گيرنده مبلغى به عنوان نزول گرفته است تكليف قرض گيرنده چيست؟

جواب:  قرض گيرنده ميتواند آنچه را بعنوان نزول به قرض دهنده داده است از او مطالبه كند و ميتواند هم به او ببخشد.

سؤال:  زيد نياز به پول دارد و عمر بادام دارد زيد بادام از عمر كيلويى 460 تومان مى خرد تا پول را پس از 3 ماه به عمر بدهد و در همان مجلس عمر بادام را از زيد كيلويى 430 تومان مى خرد و پول را به زيد مى دهد، حكم اين مسأله چيست؟

جواب:  اگر معامله اوّل مشروط به معامله دوّم باشد صحيح نيست. واله العالم

سؤال:  شخصى مبلغ پولى را به صورت نزول به كسى مى دهد كه مثلاً در هر ماهى در مقابل صد هزار تومان سه يا پنج هزار تومان به عنوان سود به صاحب پول پرداخت كند و پس از پايان مدت تعيين شده اصل تمام پول را به صاحب پول برگرداند. آيا چنين معامله شرعيّت دارد؟ در صورت بطلان معامله مبلغ پولى را كه به عنوان سود (نزول) به صاحب پول پرداخت شده است مى تواند برگرداند و يا از اصل پول حساب كند؟

جواب:  پول دادن و سود گرفتن به نحو مذكور در سؤال ربا و حرام است و اگر كسى به اين نحو به كسى پول قرض داد و سود گرفت، شخص قرض گيرنده مى تواند آنچه را به عنوان سود داده برگرداند و يا از اصل بدهى كسر نمايد. واله العالم