العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
کفاره روزه
سؤال 478- کفّاره روزه یک ماه، با نان چقدر است؟ با برنج چقدر است؟
جواب: کفّاره افطار غیر عمدی، برای هر روز یک چارک طعام مانند گندم و برنج است و اگر بخواهد نان بدهد، برای هر روز یک کیلو بدهد.
سؤال 479- آیا می‌توان پول کفّاره را به فقیر داد. و به او گفته شود طعامی که روزانه می‌خوری قصد کفّاره کن یا لازم است فقیر از همین پول طعام بگیرد.
جواب: در فرض سؤال، فقیر باید با همین پول، برای دهنده آن طعام بخرد و به وکالت از طرف او طعام را به عنوان کفّاره بردارد. و اللّه العالم.
سؤال 480- کسی که از خصال کفارات اطعام را برگزیده و یا از بابت کفاره و فدیه یک مدّ طعام باید بدهد یا فطره عید فطر را میدهد آیا مجزی است که از نانوائیهای کشور نان خریداری کند و به مستحقین بدهد یا نه با آنکه می‌دانیم که دولت به نانوائیها سوبسید میدهد و یک کیلو نان که در نانوائی به سیزده تومان می‌دهند، اگر آزاد خریداری شود شاید در حدود چهل تومان باشد؟
جواب: در فرض سؤال، خریدن نان از نانوائی و به عنوان کفّاره یا فطره دادن مانع ندارد.
سؤال 481- در باب کفاره روزه آیا می‌شود بمقدار پول گندم، یا برنج به فقیر داد؟
جواب: پرداخت کفاره بنحو مذکور در سؤال مجزی نیست. باید همان گندم را بدهد و یا برنج و یا اجناس دیگری که در باب کفارات مذکور است. و اللّه العالم.
سؤال 482- زنی مریض بوده و ماه رمضان روزه نگرفته و مرض او تا سال بعد ادامه داشته است و کفاره بر عهده او آمده ولی از خود پولی ندارد آیا کفاره زن بر عهده شوهر واجب است یا نه؟
جواب: کفّاره زن بر شوهر واجب نیست.
سؤال 483- تکلیف شخصی که چندین کفّاره جمع بر گردن دارد، لیکن فعلًا نه وسع مالی دارد که اطعام فقرا بدهد و نه توان جسمی دارد که چندین ماه روزه بگیرد، در حال حاضر چیست؟ (در این مورد نیز میزان دقیق در دست نیست) آیا چنین فردی از گرفتن روزه مستحبی محروم است؟
جواب: به مسأله شماره 1669 توضیح المسائل مراجعه نمایید و اگر چنین شخصی قدرت بر روزه گرفتن ندارد، قهراً قدرت بر روزه مستحبی هم ندارد مگر اینکه مثلًا قدرت بر دو و سه روز، روزه گرفتن دارد ولی چون روزه کفّاره باید سی و یک روز آن پشت سر هم باشد، قدرت بر آن نداشته باشد، که در این صورت اگر روزه قضا نداشته باشد روزه مستحبی اشکال ندارد. و اللّه العالم.
سؤال 484- اگر کسی در ماه مبارک رمضان عمداً افطار به حرام کند و قبل از اداء کفّاره روزه فوت نماید در صورت وصیّت به بجا آوردن و انجام کفّاره روزه و یا در صورت عدم وصیّت اگر ولیّ متوفی بخواهد استیجار صوم کند، و یا خودش بخواهد عمل بوصیّت کند تتابع در بجا آوردن روزه در دو فرض سؤال واجب است یا خیر؟
جواب: در هر دو فرض تتابع واجب است.
سؤال 485- این جانب دارای سنگ کلیه می‌باشم و قبلًا نیز هر دو کلیه‌هایم را عمل جراحی نموده‌ام و دکتر متخصص گفته است روزه نباید بگیرید و آب و مایعات زیاد بخورید، اگر این جانب فقط آب بخورم و چیز دیگری نخورم روزه‌ام درست است یا خیر، و تا کنون نیز حقیر اینگونه عمل نموده‌ام؟
جواب: در فرض مسأله که روزه گرفتن برای شما ضرر دارد و باید در اثناء روز از مایعات استفاده نمائید، روزه بر شما واجب نیست و برای هر روز یک مدّ طعام (تقریباً هفتصد و پنجاه گرم) به فقیر غیر سید در رمضان آینده کفاره بدهید.
سؤال 486- اگر در ماه مبارک رمضان بی‌سحری بمانیم و مریض هم باشیم و در روز قبل از اینکه چیزی بخوریم با زن خود جماع کردیم چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که مرض مجوّز افطار نداشته‌اید در فرض سؤال کفاره واجب است.
سؤال 487- ملاک مریض که روزه ماه رمضان از وی ساقط است، چیست؟
جواب: اگر بداند روزه برای او مضرّ است یا مظنه ضرر داشته باشد و یا احتمال عقلایی بدهد که مضر باشد به طوری که از آن احتمال، خوف ضرر حاصل شود، روزه واجب نیست و بعد باید قضای آن را بگیرد بلی اگر مرض تا رمضان سال بعد طول بکشد قضا هم ساقط است، فقط باید کفّاره مدّ بدهد. و اللّه العالم.
سؤال 488- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان به مسافرت برود و قصد ده روز نماید، در بین این ده روز آیا می‌تواند در بلاد کبیره بیش از 4 فرسخ از منزل خود دور شود؟
جواب: در فرض سؤال، چنانچه تمام مسافتی را که طی میکند در داخل شهر باشد، اشکال ندارد.
سؤال 489- کفّاره روزه رمضان و کفّاره حنث نذر، قسم و عهد آیا از اصل مال میت باید داده شود یا از ثلث اگر به آن وصیّت کرده باشد؟
جواب: اگر وصیت کرده که اینها را از ثلث بدهند از ثلث برداشته می‌شود و در غیر این صورت از اصل مال برداشته می‌شود.
سؤال 490- شخصی به حدّ بلوغ رسیده است امّا ندانسته در ماه مبارک رمضان با اینکه روزه است (نعوذ باللّه) عمل منافی عفت انجام داده حالا که این شخص بعد از گذشت چند سال، حکم حرام بودن این عمل را دانسته نمی‌داند که آیا باید کفاره جمع دهد یا اصلًا کفاره بدهد یا نه و روزه‌اش چگونه است، خواهشمند است حکم این شخص را بیان فرمائید و بفرمائید این چند سال که گذشته، روزه او که باطل شده، چه حکمی دارد؟
جواب: در فرض سؤال، چنانچه حرام بودن عمل را نمی‌دانسته و در جهل خود هم مقصّر نبوده فقط قضای آن روزه‌ها واجب است و چون در انجام قضا تأخیر نموده، برای هر روز 10 سیر طعام مانند گندم یا آرد بعنوان کفاره تأخیر قضا به فقیر غیر سیّد بدهد و اگر حرام بودن عمل را می‌دانسته هر چند وجوب کفاره را نمی‌دانسته و یا اینکه در جهل بمسأله مقصّر بوده علاوه بر آنچه گفته شد کفاره عمد هم بر او واجب است و تفصیل آن در توضیح المسائل مسأله 1669 مذکور است مراجعه نمائید.
سؤال 491- دختری در سن 9 سالگی از روی نادانی روزه خود را در ماه رمضان افطار می‌نماید آیا کفاره تعلق می‌گیرد؟
جواب: در فرض سؤال چنانچه 9 سال قمری را تمام کرده و توانایی روزه گرفتن را دارد و با اینکه می‌داند روزه خوردن برای او حرام شده است، روزه را می‌خورد کفاره دارد هرچند نداند که روزه خوردن علاوه بر حرمت کفاره هم دارد. و اللّه العالم.
