العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی خوئی (قدس سره):
وجوب خمس
سؤال 386- اشخاصى كه واجب النفقه ديگرى هستند مثل پدر يا مادرى كه فرزند آنها مخارج زندگى را به آنها مىدهد، يا زنى كه از طريق شوهرش مخارجش تأمين مىشود و يقين دارند كه پرداخت كننده نفقه خمس نمىدهد و سالى ندارد آيا بر خود آنها لازم است كه به مقدار خمس آنچه به آنها مىرسد بر ذمه گرفته و پرداخت نمايند يا لازم نيست، و بر خود پرداخت كننده است؟
جواب: برگيرنده چيزى نيست بلكه به عهده منفق است. واللَّه العالم.
سؤال 387- اگر انسانى با نيّت صادقه نيّت كند كه بعد از بازگشت از سفر حج فوراً خمس را پرداخت كند، مىتواند خمس را تا آن وقت تأخير بيندازد يا اينكه حتماً بايد قبل از سفر حج خمس را پرداخت نمايد؟
جواب: بلى مىتواند بعد از سفر حج خمس را پرداخت كند ولى در صحيح بودن حجّى كه لباس احرام و قربانى آن حج به مبلغى كه به آن خمس يا يك واجب مالى ديگر تعلق گرفته، اين پرداخت نمودن بعد از سفر حج، فايده ندارد و حج باطل است، چنانكه عمل درست و صحيح از حج وقتى مورد قبول واقع مىشود كه حاجى ذمهاش را از هر واجب مالى خالى نمايد.
سؤال 388- زيدى در حال حيات خود از بابت خمس مبلغى دستگردان مىنمايد كه به تدريج پرداخت كند و رسيد خمس را دريافت دارد، به فوت ناگهانى به رحمت خدا مىرود و وصيت ننموده با داشتن بعض از وارث صغير بايد تمام بدهكارى را ورثه كبير بدهند و دفترچه حساب سال هم معلوم نمىشود كه آيا از سهم سادات داده است چيزى يا نه، و يا آنكه سهم سادات را مصالحه كند با چيز كمى و آيا اذن حاكم شرع لازم است در پرداخت يا نه؟
جواب: حال مافى الذمه مزبور حال ساير ديون است كه از مجموع تركه او بيرون آورده مىشود و بقيه ارث صغير و كبير مىگردد. واللََّه العالم.
سؤال 389- مىفرمائيد كسى كه مىميرد سالش تمام است و به عوائد او خمس تعلق مىگيرد. بناءاً على ذلك اول كفن و ساير مخارج دفن و همچنين ديون ثابته را بيرون كنند يا خمس را؟
جواب: در مفروض سؤال كفن و ساير مخارج واجبه تجهيز او از اصل برداشته مىشود، سپس بقيه را تخميس نموده از باقى مانده اداى ديون مىشود. واللََّه العالم.
سؤال 390- شخصى كه مُرد مىفرمائيد سالش منقضى مىشود، آيا زراعتى كه مثلاً در بيابان دارد ولى وقت درو نمودن آن نيست و يا ميوه نارس در درخت، چگونه بايد قيمت شود (از لحاظ خمس) به حساب علف در باب زراعت و يا به همين حال در زمين و يا درخت بماند قيمت نمايند و كذا اشجار اعم از مثمره و غيرها.
جواب: به همان حال در زمين و يا در درخت قيمت مىنمايند. واللََّه العالم.
سؤال 391- اجناس كسب من خيلى زير و رو دارد و بر من سخت است كه تمام اجناس دكان را دقيقاً يا اجمالاً حساب كنم يا تخمين بزنم لكن هر سال مقدارى به عنوان خمس مىدهم، بفرمائيد همين قدر كه من يقين ندارم كه آيا چيزى ديگر بدهكار هستم يا نه، اين عدم يقين واقعى من براى رفع مسئوليت از من كافى است يا نه؟
جواب: بلى كافى است اين طريقه. واللََّه العالم.
سؤال 392- آيا در باب خمس جنسى كه دو قيمت دارد و انسان از طرف دولت به قيمت ارزان خريده است ولى بازار آزاد به قيمت بيشتر خريدارى مىكنند آيا به قيمت خريد خمس بدهد يا به قيمتى كه بازار پول مىدهند در صورتى كه نخواهد از خود جنس خمس بدهد؟
جواب: به قيمت فعلى بازار آن، خمس خارج كند. واللََّه العالم.
