العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > ۱ آبان:
تشكيل جبهه ملي (1328 ش)
در 18 مهر 1328ش، 19 تن از رجال سياسي از جمله دكتر محمد مصدق، به عنوان اعتراض به انتخابات دوره 16 مجلس شوراي ملي به دربار رفته و در آنجا متحصن شدند. همان افراد در روز اول آبان در منزل دكتر مصدق گرد آمده و جبهه ملي ايران را به رهبري وي تشكيل دادند. در نتيجه تلاشهاي اين جبهه، انتخابات تهران و حومه، باطل اعلام شد. از آنجا كه جبهه ملي يك حزب نبود، رهبرانِ گروهها و احزاب مختلف در آن عضويت يافتند.
از اين رو، اين جبهه از گرايشها و افراد مختلف العقيده و ماهيتاً متفاوت و حتي متعارض تشكيل شد. مهمترين كاري كه در آن مقطع با همكاري جبهه صورت گرفت، ملي شدن صنعت نفت ايران و خلع يد از شركت نفت ايران و انگليس بود. اين جبهه پس از قيام 30 تير 1331، دچار اختلاف دروني شد و گروهي از اعضاي آن به ويژه بخشي از جناح مذهبي كه رهبري آيتا... كاشاني بر نهضت را پذيرفته بودند، از دكتر مصدق فاصله گرفتند و همين امر، جبهه ملي را دچار سستي نمود. پيامدهاي اين اختلاف در جبهه ملي و نهضت، وقوع كودتاي 28 مرداد 1332 عليه دولت مصدق بود. پس از آن، با دستگيري و زنداني شدن مصدق و سركوب اعضا، جبهه ملي عملاً از هم پاشيد و در سالهاي بعد، جبهه ملي دوم، سوم و چهارم به وجود آمدند.
