العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله):
اعمال مخصوص عمره مفرده
١ – انجام اولین عمره به نیابت از دیگری
سؤال: بنده در عمره دانشجویی برای قدردانی از زحمات پدرم اعمال را به نیابت از ایشان بجا آوردم. از آنجا که این اولین عمره بنده بوده و شنیده ام اولین عمره را فقط برای خود می توان بجا آورد و من از این موضوع اطلاع نداشتم، آیا حج من باطل شده است؟ البته قبل از آن از روحانی کاروان پرسیدم که چنین قصدی دارم، آیا ضوابط خاصی دارد و ایشان گفتند خیر.
جواب: عمره ای که برای پدرتان انجام داده اید صحیح بوده ولی عمره ای به ذمه شما هست که هرگاه توانستید باید آن را انجام دهید.
٢ – شک در صحت عمره بعد از انجام اعمال
سؤال: من امسال برای بار دوم به سفر عمره مفرده می روم و مرتبه قبل در سال 82 بوده است و من در آن سال محرم شدم و سنم نیز حدود 14 سال بوده است، حال در صحت احرام آن سال خود شک کرده ام و چندین شک هم به من دست داده و مهم ترین شک من هم به این صورت است که در آن سال ما شب به مکه رسیدیم و تا نماز صبح خوابیدیم و بعد اعمال را انجام دادیم، حال من شک کرده ام که آن شب محتلم شده ام یا نه و اگربله غسل کرده ام یا نه و از روحانی کاروان امسال شنیدم که اگر طواف نساء مشکل داشته باشد مرد نمی تواند ازدواج کند. حال می خواستم بدانم که چکار باید بکنم و آیا می توانم احرام امسالم را به جای آن انجام دهم و یا برای بار دوم که زائران را محرم می کنند یک بار دیگر به جای آن محرم شوم تا جبران شود و اطمینان خاطر یابم. لطفاً فقط جواب شک را ندهید و بگویید که آیا می توانم این کار را انجام دهم تا اطمینان قلبی پیدا کنم؟
جواب: شکی که نسبت به گذشته کرده اید قابل اعتنا نیست شما عمره امسال را به قصد قربت مطلقه به جا آورید مشکلی نخواهید داشت .
٣ – انجام اعمال حج و عمره در حال استحاظه
سؤال: خانم مستحاضه که می داند پاک می شود و وقت دارد که اعمال حج یا عمره را در پاکی انجام دهد آیا باید صبر کند تا پاک شود یا می تواند با انجام وظایف استحاضه اعمال را به جا آورد؟
جواب: لازم نیست صبر کند، می تواند با همان حال اعمال را بجا بیاورد.
٤ – تفسیر حدیث انها قبله من موضعها الی السماء
سؤال: در بیان راز مربع بودن خانه کعبه بیان شده است که چون محاذی بیت المعمور الهی است و بیت المعمور محاذی عرش الهی و عرش الهی بر چهار رکن استوار است و در حدیث است که انها قبله من موضعها الی السماء حال با توجه به حرکت چرخشی زمین به دور خود این حدیث چگونه تفسیر می شود ؟
جواب: ممکن است مشابه این چرخش نیز در بیت المعمور نیز وجود داشته باشد
٥ – تخمیس قسمتی از اموال برای کسی که عازم جج است
سؤال: کسى که حساب سال ندارد، و خمس نمى پردازد، آیا شرعاً مى تواند فقط مقدارى از اموال را مخمّس کند و به حج برود؟
جواب: این کار جایز است; ولى اگر مى خواهد از حج خود به طور کامل نتیجه بگیرد تمام اموال خود را پاک کند.
٦ – اجازه شوهر برای انجام عمره
سؤال: زوج، زوجه عقد بسته خود را از رفتن به عمره منع کرد، ولى با توجّه به این که هنوز زوجه در خانه پدر هست، و نفقه خور همسرش به حساب نمى آید; عازم سفر عمره گردید، آیا سفر زوجه سفر معصیت است؟ آیا احرام او صحیح مى باشد؟ به هر حال وظیفه فعلى زوجه چیست؟
جواب: احتیاط واجب آن است که رضایت شوهر را جلب کند، و حج و عمره او در هر حال صحیح است، ولى احتیاط آن است که نمازهاى خود را جمع بخواند، و اگر سفر اوّل او باشد، خواه براى حج یا عمره، اجازه شوهر شرط نیست.
٧ – معیار انجام عمره مفرده در هر ماه
سؤال: ملاک براى انجام عمره مفرده در هر ماه، همان ماه است یا سى روز؟
جواب: ملاک همان ماه قمرى است، نه سى روز.
٨ – انجام اعمال عمره بدون طهارت برای جاهل به مسئله
سؤال: کسى که وظیفه اش وضوى جبیره اى و تیمّم بوده، از روى جهل و نادانى به احکام شرعى بدون تیمّم اعمال عمره را انجام داده است، وظیفه اش چیست؟
جواب: طواف و نماز آن باید اعاده شود، و احتیاط آن است که اعمال بعد از آن را هم اعاده نماید.
٩ – انجام اعمال عمره بدون لباس احرام
سؤال: هرگاه محرم لباس احرام را کنار بگذارد و اعمال عمره، نظیر طواف و سعى، را جهلا یا عمداً با لباس دوخته انجام دهد، اعمالش چه حکمى دارد؟
طواف و سعى مزبور صحیح، و عمره مذکور مُجزى است، ولى اگر عمداً باشد کفّاره دارد.
١٠ – اجرت گرفتن برای عمره دوم در یک ماه قمری
سؤال: هرگاه در یک ماه قمرى دو عمره مفرده انجام دهد، و عمره دوم نیابتى باشد، آیا نایب مى تواند براى انجام آن اجرت بگیرد؟ و چنانچه عمره مفرده بر منوب عنه واجب شده باشد، آیا چنان عمره اى کفایت مى کند؟
جواب: لازم است احتیاط را مراعات کند، و چنانچه با اطّلاع اجیر کننده از آنچه انجام شده اجرت بگیرد اشکال ندارد; ولى کفایت کردن چنین عمره اى از عمره واجب محلّ اشکال است.
١١ – اجرت گرفتن برای عمره دوم در یک ماه قمری
سؤال: هرگاه در یک ماه قمرى دو عمره مفرده انجام دهد، و عمره دوم نیابتى باشد، آیا نایب مى تواند براى انجام آن اجرت بگیرد؟ و چنانچه عمره مفرده بر منوب عنه واجب شده باشد، آیا چنان عمره اى کفایت مى کند؟
جواب: لازم است احتیاط را مراعات کند، و چنانچه با اطّلاع اجیر کننده از آنچه انجام شده اجرت بگیرد اشکال ندارد; ولى کفایت کردن چنین عمره اى از عمره واجب محلّ اشکال است.
١٢ – انجام عمره مفرده در ایام حج پیش از عمره تمتع
سؤال: آیا انجام عمره مفرده در ماههاى حج پیش از عمره تمتّع جایز است؟ آیا در این مسأله فرقى بین صروره و غیر صروره هست؟
جواب: مانعى ندارد، و در این مسأله بین کسى که براى اوّلین بار به حج مى رود و غیر او تفاوتى نیست.
١٣ – انجام عمره مفرده در ایام حج بعد از عمره تمتع
سؤال: همان گونه که عمره مفرده را قبل از عمره تمتّع، هر چند در همان ماه قمرى باشد، اجازه داده اید، آیا بعد از عمره تمتّع و قبل از حج نیز مى توان در همان ماه قمرى عمره مفرده اى انجام داد، یا باید به قصد رجاء باشد؟
جواب: اشکال دارد.
١٤ – نحوه نیت برای تکرار عمره در یک ماه
سؤال: در مواردى که فاصله بین دو عمره کمتر از یک ماه است، و شخص مى خواهد براى خودش رجاءاً عمره مجدّدبجا آورد،آیا کافى است به این شکل نیّت کند: «محرم مى شوم به احرام عمره مفرده رجاءاً قربةً الى الله»؟
جواب: کافى است.
١٥ – تداوم نیت رجاء برای تکرار عمره در یک ماه
سؤال: هرگاه شخصى رجاءاً به احرام عمره مفرده محرم شود، آیا باید در تمام اعمال عمره کلمه رجاء را در نیّت بیاورد، یا این کار لازم نیست؟
جواب: همین اندازه که نیّت رجاء در ذهن او نسبت به تمام اعمال عمره وجود دارد کافى است، و لازم نیست کلمه رجاء را تکرار کند.
١٦ – حائض شدن زن پس از احرام عمره مفرده
سؤال: اگر خانمى به نیّت عمره مفرده محرم، و پس از آن عادت شود، و در همه روزهایى که در مکّه است در حال عادت باشد، براى عمره مفرده باید چه کند؟ اگر بدون انجام اعمال به ایران آمده، چه وظیفه اى دارد؟
جواب: در فرض سؤال باید براى طواف و نماز نایب بگیرد، و بقیّه اعمال عمره را خودش بجا آورد، و چنانچه به ایران آمده، باید برگردد و اعمالش را انجام دهد، و اگر نمى تواند برگردد، باید براى اعمال عمره نایب بگیرد،ولى بایدخودش تقصیرنموده،و ترتیب بین تقصیر و سایر اعمال را مراعات کند، و تا اعمال عمره را انجام ندهد، در احرام باقى مى ماند.
١٧ – احرام به عمره مستحبی با احتمال وقوع عادت ماهیانه
سؤال: زنى که احتمال مى دهد عادت شود و نتواند داخل مسجد الحرام گردد، آیا مى تواند براى عمره مستحبّى محرم شود، و اگر عادت شد براى طواف و نماز نایب بگیرد؟ همچنین اگر بیمار احتمال دهد که نتواند اعمال عمره مفرده را انجام دهد، آیا مى تواند چنین کند؟
جواب: اشکال ندارد، و چنانچه وظیفه او نایب گرفتن شود براى طواف و نماز طواف نایب مى گیرد، و بقیّه را با رعایت ترتیب خودش انجام مى دهد.
١٨ – وظیفه کسی که در خلال سعی بیمار شده و قادر به ادامه اعمال نیست
سؤال: شخصى در دور پنجم سعى عمره مفرده بیمار شده، و نتوانسته اعمال عمره را به پایان برساند. بیمارى اش شدّت یافته، و به ایران منتقل مى شود، و پس از بهبودى نتوانسته به مکّه بازگردد، وظیفه او چیست؟
جواب: در صورتى که خودش نتواند به مکّه بازگردد، شخصى را نایب مى کند که سعى ناتمام او را تمام نموده، و سپس آن را اعاده نماید، و بعد از آن به منوب عنه اطّلاع دهد تا تقصیر کند، و نایب پس از تقصیر منوب عنه طواف نساء و نماز آن را انجام مى دهد.
١٩ – انجام عمره مستحبی برای کسی که نمازش صحیح نیست
سؤال: آیا کسى که نمازش را غلط مى خواند، و وقت تصحیح آن را ندارد، مى تواند عمره مفرده مستحبّى بجا آورد؟
جواب: اشکالى ندارد.
٢٠ – انجام اعمال حج و عمره در حال استحاضه
سؤال: خانم مستحاضه که می داند پاک می شود و وقت دارد که اعمال حج یا عمره را در پاکی انجام دهد آیا باید صبر کند تا پاک شود یا می تواند با انجام وظایف استحاضه اعمال را به جا آورد؟
جواب: لازم نیست صبر کند، می تواند با همان حال اعمال را بجا بیاورد.
٢١ – تکلیف عمره کسی که استطاعت بر حج دارد
سؤال: با توجه به اینکه یکبار عمره بجا آوردن واجب است ، در صورتیکه شخصی ثبت نام برای حج کرده باشد و پول آنرا پرداخته باشد و توانایی بر عمره نداشته باشد چه حکمی دارد؟
جواب: قبلاً وظیفه خود را انجام داده است . توضیح اینکه : اگر شخصی بتواند عمره را بجا آورد اما هنوز برای حج ، مستطیع نشده باشد باید عمره بجا آورد اما اگر مثل این شخص ، حج را بجا آورد کفایت از عمره می کند چرا که خود حج ، عمره هم دارد.
