تلبیه (تکبیر گفتن)

١ – بلند گفتن تلبیه توسط بانوان

سؤال: آیا بلند گفتن تلبیه توسط بانوان به گونه اى که مردنامحرم بشنود جایز است؟

جواب: اشکالى ندارد.

٢ – وقف به حرکت و وصل به سکون در تلبیه

سؤال: وقفِ به حرکت، و وصلِ به سکون در تلبیه چه حکمى دارد؟

جواب: در هر دو صورت، اشکالى ندارد.

٣ – صحیح نگفتن تلبیه

سؤال: اگر کسى بداند در صورت صحیح نگفتن تلبیه محرم نمى شود، و در عین حال تلبیه را غلط بگوید، و سپس اعمال حج را انجام دهد، آیا اعمالش صحیح است؟

جواب: چنانچه عمداً غلط گفته اعمالش صحیح نیست، و اگر عمدى نبوده، بلکه از روى فراموشى، یا ندانستن مسأله بوده، اعمالش صحیح است.

٤ – نحوه صحیح قرائت تلبیه

سؤال: بعضى از زائران ایرانى، کلماتى مانند «لبّیک»، «غیر»، «یوم» و مانند آن را به گونه اى ادا مى کنند که گاه احساس مى شود متمایل به کسره است. در مقابل بعضى از اهل دقّت، یا وسواسیها، اظهار مى دارند که فتحه باید کاملا ظاهر شود، و به هنگام تلفّظ چنان اشباع مى کنند که شبیه به «الف» مى شود (و لبّیاک مى گویند) در حالى که اساتید قرائت زبان عربى و حتّى خود عربها نیز به دقّتى که گروه دوّم لازم مى دانند، ادا نمى کنند. لطفاً بفرمائید طرز صحیح قرائت این کلمات چگونه است؟

جواب: در این گونه مسائل باید به تلفّظ اهل لسان توجّه کرد; و از آنجا که اهل لسان فتحه را به صورتى که گروه دوّم معتقدند نمى گویند، احتیاط آن است که از آن پرهیز شود; و آنچه از اهل لسان بارها شنیده ایم این است که فتحه را کمى مایل به کسره ادا مى کنند، و همین صحیح است.

٥ – آگاهی از تلفظ غلط تلبیه بعد از وقوفین

سؤال: اگر کسى تلبیه را غلط بگوید، و بعد از وقوفین و قبل از اتمام اعمال حج متوجّه این مسأله شود، وظیفه او نسبت به سایر اعمال و همچنین عمره قبلى چیست؟

جواب: با توجّه به این که بعد از زمان جبران متوجّه شده، اعمالش صحیح است، و هرگاه اعمال منى را انجام نداده به نزدیکترین نقطه خارج از حرم مى رود و محرم مى شود، و اعمال منى را انجام مى دهد; و از احرام خارج مى شود، سپس سایر اعمال حج را کامل مى کند، و احتیاط آن است که یک عمره مفرده بعد از آن انجام دهد یعنى به مسجد تنعیم مى رود و احرام مى بندد، و اعمال عمره را بجا مى آورد.

٦ – کسی که بدون نیت و تلبیه محرم شود

سؤال: یکى از حُجّاج شنوایى خود را به کلّى از دست داده، و زبانش هم لکنت دارد، و قادر بر تکلّم صحیح نمى باشد. مسؤولین و دوستانش به این موضوع توجّه نداشته، و آن شخص در میقات نیّت نکرده، و تلبیه هم نگفته، و به همین شکل همراه بقیّه وارد مکّه شده است، وظیفه او چیست؟

جواب: باید به میقات برگردد و با نیّت و تلبیه مُحرم شود; هر چند با بردن همراه باشد، و اگر نمى تواند به میقات بازگردد، باید در خارج از حرم محرم شود، و اگر نمى تواند تلبیه را، هر چند با تلقین، صحیح بگوید احتیاط آن است که به هر نحو مى تواند بگوید، و ترجمه اش را نیز بر زبان آورد.

٧ – آگاهی از نگفتن تلبیه احرام حج در وقوفین

سؤال: اگر شخصى در عرفات یا منى متوجّه شود که به هنگام احرام حج تلبیه نگفته، تکلیف او چیست؟

جواب: در صورت امکان باید به مکّه بازگردد و دوباره محرم شود، و تلبیه بگوید و بقیّه اعمال را انجام دهد، و اگر ممکن نیست همانجا قصد احرام کند و «لبّیک» بگوید، و اگر بعد از تقصیر یا حلق یادش بیاید، اعمالش صحیح است و نیازى به احرام و لبّیک نیست.

٨ – گفتن لبیک آخر در تلبیه

سؤال: مقلدین آیت ا.... العظمی مکارم شیرازی در ذکر تلبیه، کلمه ی (لبیک) آخر را باید بگویند یا نه؟

جواب: احتیاط واجب آن است که نگویند ولی اگر بگویند هم لبیک باطل نمی شود.

٩ – اشتباه گفتن عمدی یا سهوی لبیک آخر

سؤال: اگر در کلمه ی آخر لبیک بعد از کلمه ی (لک) کلمه ی (لبیک) را عمداً یا سهواً یا به دلیل ندانستن مساله بگوییم آیا اشکال دارد؟

جواب: سهوا اشکالی ندارد و عمدا هم اگر بگوید احرام را باطل نمی کند هر چند کار خلاف احتیاط کرده است.

١٠ – حکم گفتن لبیک پنجم

سؤال: آیا صحت دارد که حضرتعالی گفتن لبیک پنجم را در هنگام احرام بستن اخیراً مجاز دانسته اید؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، گفتن دفعه پنجم واجب است یا مستحب؟

جواب: لبیک واجب چهار مورد بیشتر نیست و پنجمی واجب و حتی مستحب نمی باشد ولی گفتن آن ضرری به احرام نمی زند.

١١ – حکم گفتن لبیک پنجم

سؤال: آیا صحت دارد که حضرتعالی گفتن لبیک پنجم را در هنگام احرام بستن اخیراً مجاز دانسته اید؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، گفتن دفعه پنجم واجب است یا مستحب؟

جواب: لبیک واجب چهار مورد بیشتر نیست و پنجمی واجب و حتی مستحب نمی باشد ولی گفتن آن ضرری به احرام نمی زند.

١٢ – نحوه گفتن لبیک واجب احرام

سؤال: آیا لبیک ها را می توان به فارسی گفت؟

جواب: واجب است هنگام احرام «لبیک های چهارگانه» را به عربی صحیح بگویند و احتیاط واجب آن است که به صورت زیر باشد:

«لَبَّیْکَ اللَّهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لاشَریکَ لَکَ لَبَّیْکَ، انَّ الْحَمْدَ وَ النِّعْمَةَ لَکَ وَ الْمُلْکَ، لا شَریکَ لَکَ؛ یعنى خداوندا! اجابت (و اطاعت) مى‏کنم دعوت تو را، و دگر بار هم اجابت مى‏کنم تو را، همتایى براى تو نیست، اجابت مى‏کنم تو را، ستایش تنها تو را سزاوار است، و نعمت و ملک از آن تو است، هیچ همتایى ندارى!»

١٣ – جواز لبیک پنجم به قصد احتیاط

سؤال: آیا نظر معظّم له در مورد لبّیک پنجم در احرام تغییر کرده است؟

جواب: نظر ما همان طور که گفتیم تغییر پیدا نکرده، و لبیک آخر تنها به قصد احتیاط جایز است. واجب اصلی به این صورت است که بگوید: «لبّیک، اللّهم لبّیک، لبّیک لا شریک لک لبّیک، إنّ الحمد والنعمة لک و الملک، لا شریک لک». (و از آن در روایات و عبارات فقها به "تلبیات أربع" یاد شده است).

١٤ – حکم به احتیاط واجب درترک لبیک پنجم به قصد ورود

سؤال: اینکه احتیاط واجب ترک لبیک پنجم است، با اینکه می توانند رجاءا" بگویند، منافات ندارد ؟

جواب: منظور این است که احتیاط واجب آن است که به قصد ورود نگویند ولی به قصد رجا مانعی ندارد.

١٥ – واجبات احرام

سؤال: چه چیزهایی در احرام واجب است؟

جواب: نخستین اعمال عمره و حج «احرام» است و واجبات احرام سه چیز است: «نیت»، «گفتن لبیک» و «پوشیدن لباس احرام»