تبعيض و عدول در تقليد

تبعيض در تقليد

سؤال152. اگر چند مجتهد وجود داشته باشند كه، هر كدام در يكى از ابواب يا مسايل فقه از ديگران اعلم هستند، وظيفه ى مقلّد چيست؟

جواب: در فرض مذكور بايد از مجتهد اعلم در آن باب يا آن مسأله، تقليد كرد.

چگونگى داشتن مرجع مشخص

سؤال153. آيا حتما بايد يك مرجع مشخصى داشته باشيم؟ در صورت تساوى مراجع آيا تبعيض در تقليد جايز است؟

جواب: در صورت مساوى بودن دو مجتهد، جايز است انسان در مسايلى كه ارتباطى با هم ندارند، بعضى مسايل را از يكى و بعضى ديگر را از مجتهد ديگر تقليد نمايد.

سؤال154. در مسايلى به فتواى مجتهد ميّت عمل شده است، آيا در بعض همان مسايل مى توان از مجتهد ميّت و در بعض ديگر آن از مجتهد زنده تقليد كرد؟

جواب: اگر مجتهد ميّت با مجتهد حىّ در علم و ورع مساوى باشند، مى توان در برخى از مسايلى كه از ميّت تقليد شده به زنده رجوع نمود، به شرط اين كه مسايل به هم مرتبط نباشند.

سؤال155. آيا مى توان در مسأله نماز از كسى كه «من شغله فى السفر» را همانند «من شغله السفر» نمى داند تقليد نمود و در مسأله روزه به فتواى حضرتعالى كه آن دو را همانند مى دانيد عمل كرد و در نتيجه نماز را شكسته خواند ولى روزه ها را در سفر گرفت؟

جواب: در هر دو مسأله بايد به يك نحو عمل نمود و تبعيض جايز نيست.

سؤال156. پس از رجوع به مجتهد حىّ آيا مى توان در برخى مسايل كه مجتهد ميّت آسان گرفته به وى رجوع نمود و در برخى كه مجتهد زنده آسان گرفته از او تقليد كرد؟

جواب: اگر مجتهد زنده اعلم باشد، رجوع به ميّت جايز نيست.

عدول به مرجع اعلم

سؤال157. به فتواى مرجع شماره 2 باقى بر مرجع شماره 1 هستم، اكنون فكر مى كنم مرجع شماره 3 اعلم است از مرجع شماره 1، آيا مى توانم عدول كنم؟

جواب: واجب است در تمامى مسايل به مجتهد اعلم عدول نمايند.

عدول از مجتهد به مجتهد ديگر

سؤال158. عدول از يك مجتهد به مجتهد ديگر به چه چيز محقّق مى شود؟

جواب: در موارد جواز يا وجوب عدول، عدول به عمل محقّق مى شود.

159. اگر فردى بعد از تحقيق و عدم احراز اعلميّت، از كسى تقليد كرد، آيا مى شود به غير او كه مانند اوست رجوع كند؟

جواب: عدول به غير اعلم يا كسى كه احتمال اعلم بودن يا با ورع تر بودن او مى رود، بعد از تحقّق تقليد، خلاف احتياط است، اگرچه اظهر جواز عدول به مساوى در علم و ورع است در جميع مسايل يا در بعض مسايل كه ارتباطى باهم ندارند.

ميزان تحقّق عدول

سؤال160. شخصى از مجتهدى تقليد مى كرده، سپس مدّتى بدون تقليد صحيح عمل كرده [خواه با احتياط يا بدون احتياط [آيا به صرف ترك تقليد، عدول محقّق شده و اين شخص اگر بخواهد دوباره از همان مجتهد تقليد كند، حكم تقليد ابتدايى را دارد يا نه؟

جواب: حكم عدول را ندارد و مى تواند باقى بماند و در مسايلى كه بدون احتياط عمل كرده، به مسأله ى 20 رساله رجوع شود.

شرايط عدول از مجتهد اعلم

سؤال161. در صورت عدم دسترسى به مرجع اعلم و يا نماينده وى، عدول به مرجع ديگر در مسايل و يا پرداخت حقوق شرعى، جايز است؟

جواب: با رعايت اعلميّت و اوثقيّت مجتهد، عدول جايز است.

عوض كردن مرجع در صورت نداشتن رساله

سؤال162. آيا مى شود از يك مرجع تقليد به علت نداشتن رساله فارسى به ديگرى عدول كرد؟

جواب: در تمام مسايل، تقليد از اعلم واجب است