العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مباحث ولایت فقیه:
ولایت فقیه (2)
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع بحث: احکام شرعی؛ ولایت فقیه (1)
==============
«مسأله شرعی»
سؤال: اگر کسی در رکعت دوم نماز جماعت اقتدا کند، وقتی امام جماعت تشهد می‌خواند، و مأموم در حالت تجافی باشد، آیا خواندن تشهد واجب است؟
پاسخ: خواندن تشهد در حال تجافی واجب نیست، هر چند برخی از مراجع عظام، خواندن تشهد را مستحب دانسته‌اند.
کلاً، مأموم هنگام تجافی مخیّر به یکی از اعمال ذیل هست:
1) سکوت کند؛ 2) تشهد بخواند؛ (و بهتر بلکه مستحبّ است تشهد را بخوانند)؛ 3) ذکر مطلق کند.
سؤال: اگر کسی تجافی نکند، نمازش چه حکمی دارد؟
پاسخ: احتیاطاً تجافی کند، ولی اگر تجافی نکند، (معصیت کرده اما) نمازش باطل نمى شود و جماعتش هم صحیح است.
==============
ادامه از جلسه قبل...
طرح موضوع «ولایت فقیه» در جلسه قبل.
در جلسه قبل بیان شد که: «ولایت فقیه» از عناوین فقهی اسلامی است که جایگاه ویژه ای در مبانی فقهی دارد ولی طرح آن توسط امام خمینی «رحمةالله علیه» رنگ و بوی بیشتری گرفت.
البته با وجود اینکه در دهه چهارم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هستیم ولی باید بگوئیم که: متأسفانه مبحث «ولایت فقیه» مانند بسیاری از مباحث فقهی و معارف بلند و اساسی دینی کمتر مورد توجه قرار گرفته و کارشناسان به اندازه لازم این موضوع را مورد مطالعه و دقّت نظر و طرح در اجتماع مؤمنین قرار نداده اند!!!
موضوع «ولایت فقیه» آنقدر اهمیت دارد که استوانه فقاهت مرحوم صاحب جواهر در جلد 21 جواهرالکلام ص 397 در باره آن میفرماید: «... لولا عموم الولایة لبقی کثیر من الامور المتعلّقة بشیعتهم معطلة. فمن الغریب وسوسة بعض الناس فی ذلک بل کانّه ما ذاق من طعم الفقه شیئاً و لا فهم من لحن قولهم و رموزهم أمرا و لا تأمل المراد من قولهم إنی جعلته علیکم حاکماً و قاضیاً و حجة و خلیفة و نحو ذلک مما یظهر اراده نظم زمان الغیبة لشیعتهم فی کثیر من الأمور الراجعة إلیهم...».
«... اگر عمومیّت ولایت فقیه، نباشد، واقعاً بسیاری از امور مربوط به شیعیان تعطیل می ماند. بنابراین تردید بعضی از مردم در این زمینه، امری غریب و دور از واقع است. بلکه گویا اینها به هیچ وجه، مزّه ای از فقه نچشیده اند و از ساختمان سخن اهل بیت (علیهم السلام) و اشارات و نکته های فرمایشات آن بزرگواران، درکی نداشته اند و در مقصود سخنان اهل بیت (علیهم السلام) که (در احادیث فرموده‌اند) فقیه را حاکم بر شما و قاضی و حجت و جانشین خود قرار دادیم، تامل نکرده اند...».
سخنان بزرگان در باره صاحب جواهر:
1) علامه سید محسن امین: در فقه اسلام کتابی مانند «جواهر الکلام» نیست.
2) شیخ مرتضی انصاری: برای مجتهدی که میخواهد احکام الهی را استنباط کند، کافی است که جواهر و وسائل الشیعه داشته باشد.
==============
مرحوم صاحب جواهر؛ بسیار پركار بوده و كتاب جواهرالکلامش از عجايب و معجزات تاريخ است كه شامل يك دوره فقه استدلالى مبسوط و كامل است، البته قبل از آن، رياض نيز چنين ويژگى را داراست، ولى مختصر است . دوره جواهر از معجزات و عجايب تاريخ است!
==============
ای مؤمنان دین اسلام یک بعدش عبادات هست ولی دارای ابعاد دیگری هم هست!
بعد عبادات، ذکر و مناجات؛
بعد اخلاق و معاشرت؛
بعد سیاست؛
بعد اقتصاد و...
و مؤمنین در همه این موارد باید باحجّت شرعی عمل کند و نمیتواند بدون حجّت باشد!
در عبادات از مجتهد جامع الشرایط عمل میکند ولی در مسائل غیر عبادی مانند قضاوت گرفتن و اجرای اوامر حکومتی و دفاع از کیان کشور باید تابع حاکم شرع و ولیّ فقیه بود به همین دلیل لزوم ولایت فقیه علاوه بر ادلّه نقلی به حکم عقل نیز توجیه هست.
برخی از ادلّه عقلی:
1) براى تأمين مصالح فردى و اجتماعى بشر و جلوگيرى از هرج و مرج و فساد و اختلال نظام، وجود حكومت در جامعه ضرورى و لازم است.
2) حكومت ايده آل و عالى ترين و مطلوب ترين شكل آن، حكومتى است كه امام معصوم (عليه السلام) در رأس آن باشد و جامعه را اداره كند.
3) بر اين اساس كه هنگامى كه تأمين و تحصيل يك مصلحت لازم و ضرورى در حدّ مطلوب و ايده آل آن ميسّر نباشد بايد نزديك ترين مرتبه به حدّ مطلوب را تأمين كرد، لذا در بحث ما هم هنگامى كه مردم از مصالح حكومت معصوم (عليه السلام) محروم بودند بايد بدنبال نزديك ترين مرتبه به حكومت معصوم (عليه السلام) باشيم. و اقربيت و نزديكى يك حكومت به حكومت معصوم (عليه السلام) دارای سه ویژگی هست:
1- علم به احكام كلّى اسلام (فقاهت)؛
2- شايستگى روحى و اخلاقى به گونه‌اى كه تحت تأثير هواهاى نفسانى و تهديد و تطميع‌ها قرار نگيرد (تقوى)؛
3- كارآيى در مقام مديريت جامعه كه خود به خصلت‌ها و صفاتى از قبيل درك سياسى و اجتماعى، آگاهى از مسائل بين المللى، شجاعت در برخورد با دشمنان و تبهكاران، حدس صائب در تشخيص اولويت ها و... قابل تحليل است.
ادامه در جلسه بعد...
