احکام >
احادیث پراکنده:
حدیث اعتماد و توکل به خدا
ابن مسرور عن ابن عامر عن عمّه عن ابن أبی عمیر قال: حدّثنی جماعة من مشایخنا منهم: أبان بن عثمان و هشام بن سالم و محمّدبن حمران؛ عن الصادق (عليه السلام): عجبت لمن فزع من أربع کیف لایفزع إلی أربع:
عجبت لمن خاف، کیف لایفزع إلی قوله {تعالی}: « حَسْبُنَا اللَّهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ » فإنّی سمعت الله عزّوجلّ یقول بعقبها «فَانْقَلَبُوا بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ لَمْ یَمْسَسْهُمْ سُوءٌ ».[1]
و عجبت لمن اغتمّ؛ کیف لایفزع إلی قوله: « لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ » فإنّی سمعت الله عزّوجلّ یقول بعقبها: « فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ».[2]
و عجبت لمن مکربه کیف لایفزع إلی قوله تعالی: «وَأُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ» فإنّی سمعت الله عزّوجلّ یقول بعقبها: «فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا».[3]
و عجبت لمن اراد الدنیا و زینتها کیف لایفزع إلی قوله: «مَا شَاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ» فإنّی سمعت الله عزّوجلّ یقول بعقبها: «إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْکَ مَالا وَوَلَدًا * فَعَسَى رَبِّی أَنْ یُؤْتِیَنِ خَیْرًا مِنْ جَنَّتِکَ»[4] و عسی موجبة.[5]
امام صادق (علیه السلام): در شگفتم از کسی که از چهار چیز بی تابی میکند، چه طور است که به چهار چیز؛ پناه نمیبرد:
1). در شگفتم از کسی که از دشمن میترسد، اما به کلام خداوند پناه نمی جوید که فرموده: «حَسبُنَا الله وَ نِعمَ الوَکیل » همانا از خداوند عزوجل شنیدم که در ادامه آن میفرماید «پس با نعمت و بخششی از جانب خدا [از میدان نبرد] باز گشتند، در حالی که هیچ آسیبی به آنان نرسید».
2) در شگفتم از کسی که از اندوهگین است، چه طور به این سخن خداوند پناه نمی جوید که: «لا اِلهَ اِلّا اَنتَ سُبحانَکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمینَ » چرا که من شنیده ام که خداوند عزوجل می فرماید: «پس [دعای] او را اجابت کردیم و او را از اندوه رهانیدیم و مؤمنان را [نیز] این چنین نجات میدهیم ».
3) در شگفتم از کسی که مورد نیرنگ گرفته، که چگونه به این سخن خداوند پناه نمی جوید که: «اُفَوِّضُ اَمری اِلَی اللهِ، اِنَّ اللهَ بَصیرٌ بِالعِبادِ» چرا که من شنیده ام که خداوند عزوجل می فرماید: «پس خدا او را از عواقب سوء آنچه نیرنگ میکردند، باز داشت».
4) در شگفتم از کسی که در پی دنیا و زینت های آن است، چرا به سخن خداوند پناه نمیبرد که فرموده: «ماشاء الله لاقوة الا بالله » چرا که شنیده ام که خداوند عزوجل در قرآن در جریان مکالمه دو نفر با هم می فرماید: «...اگر مرا از حیث مال و فرزند کمتر از خود میبینی امید است که پروردگارم، بهتر از باغ تو به من عنایت کند». «عسی در اینجا موجبه » است . [یعنی پروردگارم بیقین این کار را خواهد کرد]
[5] امالی شیخ صدوق مجلس دوم حدیث 2 - بحار الانوار، 93/184/ حدیث1؛ از خصال