العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > عدّه:
فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
سؤال 1431- احتراماً چنانچه مستحضرید در اکثر فتاوا و از جمله فتوای حضرتعالی مدت عده برای زنان چهار ماه ذکر گردیده است و این در حالی است که اخیراً تحقیقات پزشکی گویای مستند و مستدل این مطلب است که مدت عده کمتر از هجده ماه سبب بروز بیماریهای جنسی و احیاناً ایدز می‌شود. حال آیا به منظور پیشگیری از بروز امراض جنسی و ایدز آیا می‌توان مدت عده را به هجده ماه افزایش داد؟
جواب: توجه داشته باشید که حکمت عده عدم اختلاط میاه و پاکی نسب است نه مصونیت از ایدز یا بیمارهای دیگر و در عده وفات، مدت چهار ماه و ده روز و در طلاق میزان دیگری دارد و اما مبتلا بودن زوج و یا زوجه به مرض مسری و غیره مربوطه به عدّه نیست و آن باید با آزمایش طبی روشن شود و علاوه اختیار با خود زن و مرد است می‌توانند پس از گذشتن مدت عده شرعی ازدواج نمایند و می‌توانند بعد از هجده ماه و بیشتر ازدواج کنند به هر حال زیاد کردن مدت عدّه به این عنوان بدعت و حرام است. و اللّه العالم
سؤال 1432- آیا زن بعد از تمام شدن عدّه طلاق میتواند شوهر خود را غسل (میّت) بدهد و اگر بعد از انقضای عدّه شوهر کرده باشد حکم مسأله چه صورتی دارد؟
جواب: در فرض سؤال قبل از تمام شدن عدّه نیز جواز غسل محلّ اشکال است بلکه اقرب عدم جواز است.
سؤال 1433- زنی بعد از پاک شدن از حیض با شوهرش نزدیکی کرده است و بعد از آن طلاق داده شده است. بعداً معلوم شده از همین نزدیکی کردن حامله است.آیا آن طلاق صحیح است یا خیر؟ و نیز آیا زن میتواند بعد از زایمان شوهر کند یا خیر؟
در صورت صحیح بودن طلاق مهریه و مخارج دیگر بعهده شوهر میباشد یا خیر؟ آیا پدر دختر حق بخشیدن مهریه و جهیزیه دختر به شوهرش را دارد یا خیر؟
جواب: در فرض سؤال، چنانچه یقین داشته باشند که اجراء صیغه طلاق بعد از حامله شدن واقع شده طلاق صحیح است و زن میتواند بعد از زایمان شوهر کند و احتیاط مستحب آن است که دوباره او را طلاق دهد ولی قبل از طلاق دوم با او معامله زن و شوهری ننماید و شوهر باید مهریه و همچنین نفقه زن را در تمام مدت حمل بدهد و مخارج ولادت طفل نیز بر عهده شوهر است و پدر دختر حق بخشیدن مهریه و نفقه او را ندارد مگر با رضایت و وکالت خود دختر.
سؤال 1434- خانمی که در اثر عمل جراحی رحم او را برداشته‌اند و یا لوله‌های رحم او را بسته‌اند که آبستن نمیشود و خانمی که یائسه نیست، ولی اصلًا خون حیض ندیده و نمی‌بیند اگر او را طلاق بدهند عدّه دارد یا ندارد؟
جواب: بلی زن مذکوره، عدّه دارد با سایر زنها تفاوت ندارد مگر اینکه پس از برداشتن رحم مطلقاً حائض نشود که در این صورت اجراء صیغه طلاق باید پس ازگذشتن سه ماه تمام از تاریخ نزدیکی با همسر باشد و پس از طلاق هم سه ماه تمام عدّه نگهدارد و همچنین زن مذکوره در ذیل سؤال.
سؤال 1435- زید زوجه حامله خود را طلاق می‌دهد و بعد از طلاق فوت زید با وضع حمل زوجه مطلّقه در یک آن اتّفاق می‌افتد آیا در صورت تقارن فوت زید با وضع حمل، زوجه از ماترک میّت ارث می‌برد یا نه و در فرض سؤال آیا زوجه باید عدّه وفات نگهدارد یا خیر؟
جواب: در فرض مذکور تحقّق وضع حمل موجب خروج زوجه از عدّه است و تقارن فوت زوج با آن مفهومش تحقق موت بعد از انقضاء عدّه است و اگر مقصود تقارن موت با حال تحقق وضع حمل باشد ظاهر اینست که تا تحقّق خارجی عرفی صادق نشده، موت در حال عدّه است و در این صورت زن از شوهر ارث می‌برد و باید عدّه وفات نگهدارد و فرض تحقق وضع حمل با موت در آن واحد فرض نادر و اثبات آن بسیار مشکل است.
سؤال 1436- این جانب همسر خود را طلاق داده‌ام در حال عصبانیّت شدید همسرم بعلّت عصبانیت زیاد به مجری طلاق نگفته که در ایّام عادت ماهانه است و اصلًا از مسأله در عادت اطّلاع نداشته است پس از مدّتی که متوجه شده به محضر دار مراجعه نموده و جریان را گفته است جواب داده اگر چه طلاق باطل است لکن بعلت ثبت نمی‌توانم تغییر دهم خواهشمندم تکلیف این جانبان را از نظر زوجیت و بطلان ثبت بیان فرمایید.
جواب: بطور کلّی طلاق باید در طهر غیر مواقعه باشد و چنانچه در حال عادت حیض ماهانه واقع شده باشد باطل است، و در خصوص مورد سؤال چنانچه زن مدّعیه است که در حین اجراء صیغه طلاق پاک نبوده و در حیض بوده و مرد نیز یقین بصدق او داشته باشد و دعوی طرف دیگر نداشته باشد طلاق محکوم ببطلان است و زوجیّت آنها باقی است بنابراین سر دفتر طلاق نیز که باستناد اخبار زن بطهارت از حیض طلاق را جاری کرده باید با تقاضای زوجین این جریان را در حاشیه دفتر طلاق و در طلاق‌نامه ثبت نماید و بامضاء آنها برساند و اگر نزاعی دربین باشد مرافعه شرعیه لازم است.
سؤال 1437- دختری را برای پسری عقد کرده‌اند و دخول نموده از دُبر و بدون اینکه عدّه نگهدارد برای پسر دیگری عقد کرده چه صورتی دارد؟
جواب: در فرض سؤال عقد دوّم باطل است و دختر باید عدّه نگهدارد و بعد میتواند با دیگری ازدواج کند پس اگر در ازدواج دوّم دختر و پسر دوم هر دو جاهل بمسأله بوده‌اند گناهی نکرده‌اند و چنانچه با پسر دوم نزدیکی بعمل نیامده بعد از تمام شدن عدّه دختر اگر پسر دوم بخواهد با او ازدواج کند باید بعقد جدید باشد و اگر نزدیکی بعمل آمده هر چند از دبر باشد دختر بر او حرام ابدی شده و دیگر نمیتواند با او ازدواج کند و در این صورت دختر باید بعد از تمام شدن عدّه اول یک عدّه هم برای نزدیکی با پسر دوم نگهدارد و بعد از تمام شدن هر دو عدّه ازدواجش با غیر مرد دوم مانع ندارد و اگر هر دو عالم بمسأله بوده‌اند چه دخول واقع شده باشد و چه واقع نشده بیکدیگر حرام ابدی شده‌اند.
سؤال 1438- زنی که مرتب برای افراد متعدد در عقد نکاح موقت قرار می‌گیرد نیاز به عده دارد؟
جواب: با فرض اینکه یائسه نباشد و مدخوله باشد عده دارد و چنانچه حیض می‌بیند عده او بعد از تمام شدن مدت یا بذل آن، دو حیض تمام است و اگر در سنّ من تحیض است و حیض نمی‌بیند عده او چهل و پنج روز است. و اللَّه العالم
