العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > مجسمه سازی:
فتاوای آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره)
سؤال: نگه داشتن مجسمه چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ نگه داشتن مجسمه حرام نيست، و الله العالم.
سؤال: آيا نصب مجسمه در معابر و ميادين شهر صحيح است؟
جواب:باسمه تعالى؛ نگهدارى مجسمۀ كامل فى نفسه مكروه است، و الله العالم.
سؤال: نقاشى و مجسمه‌سازى چه حكمى دارد؟ خصوصاً ساختن مجسمه و كشيدن شمايل معصومين و نگهدارى آنها در موزه‌ها-به عنوان آثار هنرى-و منازل -به عنوان دكور-چگونه است؟
جواب:باسمه تعالى؛ نقاشى از صاحبان روح اشكال ندارد، و احتياط آن است كه مجسمۀ كامل از آنها درست نكنند؛ و كشيدن شمايل معصومين در صورتى كه به احتمال اينكه صورت معصوم به اين نحو است بوده باشد، اشكالى ندارد، و نگهدارى شمايل كراهت دارد، و الله العالم.
سؤال: نظر جنابعالى دربارۀ نقاشى صورت انسان، همچنين ساختن مجسمۀ حيوان چيست و آيا آموزش و يادگيرى آنها اشكال دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ نقاشى صورت مانعى ندارد، و ساختن مجسمۀ انسان و حيوان بطور كامل بنابر مشهور جايز نيست، و يادگيرى آن مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: تعريف مجسمه چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ صورت شىء با عين جمادى است، و الله العالم.
سؤال: آيا ساختن آن جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ بنابر مشهور ساختن مجسمۀ كامل انسان و حيوانات جايز نيست، و الله العالم.
سؤال: آيا موارد ذيل شامل تعريف مجسمه مى‌شود؟
-نقش‌هايى كه روى پارچه (غير از اصل پارچه) گلدوزى و غيره درست مى‌كنند.
-روى چوب را جورى بتراشند كه عكس روى آن ظاهر شود.
-سوزن و تكه چوبها و غيره را جورى روى تخته‌اى بچينند و بچسبانند كه عكس درست شود.
-بر شلوار يا كاپشن‌ها تكه چرم مى‌زنند كه روى اين تكه چرم با پرس ماشين ( نه چاپ) عكسى مثلاً عكس اسب ظاهر شده.
جواب:باسمه تعالى؛ بر هيچ يك تعريف مجسمه شامل نمى‌شود، و الله العالم.
سؤال: حكم مجسمه با صورت حيوان تام چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ احتياط در ترك است، و الله العالم.
سؤال: نقاشى و تصوير معمولى حيوان تام چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ جايز است، و الله العالم.
سؤال: حكم ساختن مجسمۀ ناقص حيوان چيست؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: تصوير حيوان تام به طريق نقش مجرد چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: آيا تصوير حيوان ناقص، نقاشى معمول جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: صورت غير انسان و حيوان به گونۀ مجسمه، ولى تام و كامل چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: آيا نقاشى ناقص صورت غير حيوان جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: ساختن صورت غير حيوان با نقاشى ناقص چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: آيا صورت غير حيوان با نقش بدون تجسم ولى تام و كامل جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: در خصوص چهرۀ مبارك پيامبر عظيم الشأن صلى الله عليه و آله و سلم، معصومين عليه السلام و ساير پيامبران الهى و ملائكه و يا تصويرى از شمايل كلى، بدون پرداختن به چهرۀ مباركشان آيا جايز است؟
جواب:باسمه تعالى؛ در صورتى كه استناد به آنان عليهم السلام ندهد، مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: تصاويرى كه با دوربين عكاسى و كامپيوتر تهيه مى‌شود چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ مانعى ندارد، و الله العالم.
سؤال: درست كردن مجسمه، خريدوفروش، ، نگهدارى و نگاه بر آن چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ بنابر مشهور، درست كردن مجسمه انسان و يا حيوان كه كامل ديده شود، حرام است؛ و خريدوفروش و نگهدارى آن نهى دارد، و الله العالم.
سؤال: ساختن مجسمۀ ناقص انسان يا حيوان به عنوان اثر هنرى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ اگر مجسّمه نيم‌تنه را نشان بدهد، اشكال ندارد، و الله العالم.
سؤال: ساختن مجسّمۀ كامل انسان يا حيوان به عنوان اثر هنرى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ اگر مجسمه، بدن را نشان بدهد، احتياطاً ترك شود، و الله العالم.
سؤال: ساختن مجسمۀ كامل انسان يا حيوان، با همۀ اجزاى داخلى، جهت استفادۀ آموزشى در مراكز آموزشى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ از جواب سؤال قبل معلوم شد، و الله العالم.
سؤال: آموزش مجسمه‌سازى و نقاشى، چه حكمى دارد؟
جواب:باسمه تعالى؛ اگر تعليم ساختن مجسّمۀ جان دار با ساختن آن همراه باشد، احتياطاً ترك شود؛ و نيز پولى كه در مقابل تعليم گرفته مى‌شود، اشكال دارد، و الله العالم.
ج2:
سؤال: خريدوفروش مجسمه‌هايى كه از گچ يا مواد ساخته مى‌شود و به عنوان اسباب بازى و يا براى نگهدارى در منازل به كار مى‌رود چه حكمى دارد؟
جواب:بسمه تعالى -اگر اسباب بازى باشد اشكال ندارد وگرنه خالى از اشكال نيست، و اللّه العالم.
سؤال: مجسمه‌سازى تمام تنه يا نيم‌تنۀ انسان يا حيوان چه حكمى دارد؟
جواب:بسمه تعالى -ساختن مجسمۀ صاحب روح كه به نظر تام باشد در نزد مشهور علماء حرام است و بنابر احتياط ترك شود، و اللّه العالم.
سؤال: ساختن مجسمۀ ذوى الارواح حرام است، آيا عروسك‌سازى بوسيلۀ پارچه يا مواد پلاستيكى يا مجسمه‌هايى كه بوسيلۀ خميرى مخصوص ساخته مى‌شود را نيز شامل مى‌شود؟
جواب:بسمه تعالى -ساختن مجسمه اگر از ذوى الارواح باشد بنابر مشهور حرام و اين قول مطابق با احتياط است و ساختن عروسك اگر عرفا اسباب بازى به حساب آيد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال: حكم عروسك‌سازى و مجسمه‌سازى با وسايل مختلف چيست؟ در صورتى كه اعضاى حيوان و يا انسان به طور كامل ساخته شود؟ در صورتى كه اعضاى حيوان و يا انسان به طور كامل نباشد، مثل اينكه انگشت نداشته باشد؟
جواب:بسمه تعالى -مجسمه‌سازى جاندار چنانچه به نحو كامل بوده باشد بنابر مشهور حرام است، و نداشتن يك دست و يا يك پا منافاتى با كامل بودن ندارد، و امّا ساختن عروسك مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال: نقاشى (انسان، حيوان، مناظر طبيعت) در صورتى كه به حالت طبيعى و حجم دار باشد چه حكمى دارد؟
جواب:بسمه تعالى -نقاشى غير جاندار مانعى ندارد، و نقاشى جاندار هم چنانچه به نحو كامل نباشد مانعى ندارد، و اللّه العالم.
