العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > قرض و دین:
فتاوای آیت الله العظمی وحید خراسانی (مدظله)
سؤال 519. من در کتابخانه دانشکده همراه همکارانم مشغول به کارمی باشم وبه مراجعه کنندگان برای یک تاریخ معین کتاب امانت می دهیم اگر کسی کتاب رابعد ازتاریخ معین شده برگرداند روزی 50 تومان جریمه می شود واین جریمه دست معاون کتابخانه می باشد واگر کسی درخواست کند به طورامانت از جریمه ها قرض می گیرد آیا این مسئله مشکل شرعی دارد.
جواب: اگر شرط می‌کنید در صورت تأخیر از موعد مقرر برای هر روز پنجاه تومان پرداخت کند و در صورتی که پول را از مالک یا وکیل او قرض بگیرد، مانعی ندارد. (منهاج 3/ قبل م 164) (استفتاء/18767)
سؤال 527. در کدامیک از عقود ربا حرام است؟
جواب: ربا در بیع و قرض حرام است، و در صلح اگر به صورت معاوضه بین دو جنس باشد بنابر احتیاط واجب حرام است، اما اگر صلح بین دو هبه (بخشیدن) باشد مثل اینکه بگوید با تو مصالحه می‌کنم که هزار تومان به من هدیه کنی و من هم دوهزار تومان به تو هدیه کنم اشکالی ندارد. (منهاج 3/ قبل از م 204)
سؤال 528. آیا حرمت ربا در قرض و بیع باهم فرق دارد؟
جواب: ربا در بیع و قرض از جهاتی مختلف است: (1) در قرض هر نوع زیادی که شرط شود ربا و حرام است، ولی در بیع زیادی در صورتی حرام ¬است که چیز فروخته شده و عوض آن از یک جنس باشند و با کیل یا وزن فروخته شوند، که در این صورت زیادی ربا و حرام است، پس اگر از یک جنس نباشند و یا باکیل و وزن فروخته نشوند زیاده گرفتن در آن حرام نیست، مانند اجناسی که به عدد فروخته می‌شوند. (2) ربا در بیع موجب بطلان بیع است و نقل و انتقالی محقق نمی‌شود و در قرض، ربا موجب بطلان قرض نیست، و قرض گیرنده مالک مالی که قرض گرفته می شود، ولی قرض دهنده مالک مقدار زیادی که شرط شده نمی‌شود. (منهاج 2/مستحدثات م18) (رساله/م 2866)
