سؤال 1069- گوشتهايى كه از ممالك خارجه وارد مىشود و در بازار مسلمانها به فروش مىرسد اگر احتمال بدهيم كه مسلمان خريده و ذبح كرده است و وارد نموده است و شركت گوشت فروخته است و اهل خبره هم مىگويند طريقه ذبح مثل ذبح اسلامى است و بعضى از متصديان مىگويند كه ما ذبح اسلامى مىنماييم با اين احتمالات آيا خوردن اين گوشتها حلال است چنانچه از عبارت توضيح المسائل استفاده مىشود در مسئله 96، و آيا اين فتوا عدول از فتوا در منهاج الصالحين مسئله 366 كه قيد احراز شده است، و نيز آيا فرق مىكند مملكت شيعه يا عامه يا نه؟
جواب: مسئله 366 منهاج در مأخوذ من يد الكافر است و مسئله توضيح راجع به مأخوذ از بازار مسلمانها و يا از مسلمانى كه مطابق است با مسئله 365 منهاج كه در مسئله 37 فصل ذباحه نيز ذكر شده، و فرقى بين مملكت شيعه و سنى نيست، و لذا تعبير مسلم شده در جميع اين مسائل. واللََّه العالم.
سؤال 1070- نظر شما در مورد گوشتهايى كه از كشور تركيه آورده مىشود چيست؟
جواب: خوردنشان اشكالى ندارد.
سؤال 1071- گوشت و مرغهاى سربريده كه از بلد خارج مىآورند و انسان نمىداند به دستور شرع آنها را ذبح كردهاند يا خير، خريد و فروش و خوردن آنها جايز است يا خير؟
جواب: تا احراز تذكيه شرعى نشده جايز نيست خوردن، بلى احتمال تذكيه كافى است در جواز بيع و شراء و طهارت فقط.
سؤال 1072- مرغهايى كه از خارج مىآورند و روى آن مهر زده شده «ذبيحة الاسلامى» قابل اعتماد است يا خير؟
جواب: صرف آن مهر قابل اعتماد نيست.
سؤال 1073- با گوسفندى وطى شده، و آن گوسفند مخلوط شده در ميان گله گوسفند، در اين صورت نمىدانند گوسفند وطى شده كدام است وظيفه چيست، از همه گوسفندها بايد اجتناب شود؟
جواب: با عمل قرعه تعيين مىتوان نمود به نصف كردن گله به دو دسته اوّلاً، و تعيين دستهاى كه در آن موطوء واقع است به قرعه و دوباره اين عمل در آن دسته، و مكرر نمودن آن تا در آخر منحصر شود به آنكه قرعه به آن اصابت نمود. واللََّه العالم.
سؤال 1074- مغز سر حيوان كه مىفرماييد حرام است آيا تمام مغز مقصود است يا دانهاى كه مىگويند در ميان مغز موجود است چون مغز سر حيوان فراهم آمده از دانههاى فراوانى كه در پهلوى هم قرار گرفته است آنچه كه حرام است لطفاً بفرمائيد.
جواب: ما آنچه در توضيح نوشتهايم اين است چيزى كه در مغز كله است و به شكل نخود مىباشد.
سؤال 1075- بول و غائط حيوان نجاستخوار، نجس است. و آيا قبل از استبراء، شير و گوشت اينها پاك و حلال است، يا خير؟
جواب: شير و گوشت آن قبل از استبراء پاك، ولى حرام است. واللََّه العالم.
سؤال 1076- در صورتى كه بول يا فضله حيوان حلال گوشت در ميان شير آن حيوان مستهل شود، و يا مغز حرام در ميان آبگوشت و ساير غذاها، آيا آشاميدن آن شير و خوردن آن غذا حلال است يا نه؟
جواب: مفروض سؤال در صورتى كه مستهلك شده باشد، خوردن آن شير يا غذا جايز است.
سؤال 1077- گوشت حيوان حلال گوشت جلاله قبل الاستبراء، از نظر طهارت و حليّت چه صورت دارد؟
جواب: خوردن آن حرام است، ولى نجس نيست.
سؤال 1078- احتمال نجاست در مأكولات چه صورتى دارد؟ مثلاً اين كه مقدارى گوشت از بازار به اسم گوشت سالم خريدارى شود ولى احتمال يخ زدگى آن هم مىرود؟
جواب: اگر شك داشته باشد محكوم به حليت و طهارت است ولى اگر بدانيد از خارج وارد كردهاند مادامى كه احراز تذكيه آن نشود خوردنش جايز نيست، بلى احتمال تذكيه كفايت مىكند در حكم به طهارت آن كه ملاقى آن نجس نمىشود و مىتوان آن را خورد اگر چه آن گوشت را نمىتواند بخورد و نيز با احتمال تذكيه مىتواند بفروشد ولى بايد به شترى بگويد كه من احراز تذكيه نكردهام كه مبادا فريب بخورد و به سبب اعتماد بر فروش خيال تذكيه كند و بخورد. واللََّه العالم.
سؤال 1079- ماهىهايى كه معروف به ماهى قباد يا ماهى شير است خوردن آنها چه صورت دارد؟
جواب: اگر فلس دارد حلال است. واللََّه العالم.
سؤال 1080- نظر حضرت عالى راجع به ماهى خاويار چيست؟ آيا حلال است خوردن آن يا خير چون داراى خواص است و براى تقويت زياد استعمال مىگردد؟
جواب: اگر از ماهى حلال بوده باشد و تذكيه شده باشد مانعى ندارد اكل آن.
سؤال 1081- ماهى كه به واسطه شركتها از خارج وارد مىشود آيا جايز است اكل آن اگر فلس داشته باشد؟
جواب: بله جايز است اگر اطمينان پيدا كند كه خارج آب مرده است.
سؤال 1082- ماهى كه در قوطى از خارج وارد مىشود به طورى كه نمىدانيم داراى فلس هست يا خير ليكن اسم ماهى كه روى آن هست داراى فلس است آيا مىتوان به همين اكتفا نمود؟
جواب: اگر اين اسم نوشته شده روى قوطى موجب اطمينان گردد به اينكه داراى فلس است جايز است اكل آن و الّا جايز نيست و گفته كفار در حلال بودن آن حجت نيست.
سؤال 1083- اگر مسافرت نمايد جوانى با يك گروهى به يكى از دول خارجى و در آنجا در جاهايى مسكن كند كه متعذر باشد پختن غذا براى خودش و متعذر است تهيه گوشت و اكل حلال، و اگر بخواهد همهاش سبزيجات و حبوبات بخورد براى او ضرر دارد و مسافرت استمرار دارد و لااقل سه سال درس خواندش در آنجا طول مىكشد، چه كند؟
جواب: جايز نيست خوردن گوشت در آن بلاد مگر مضطر گردد پس به اندازه رفع ضرورت تناول نمايد.
سؤال 1084- شخصى نزد ضرورت مخير شده بين نوشيدن آب مغصوب يا خمر كدام را مقدم بياندازد؟
جواب: نزد ضرورت، آب مغصوب را بياشامد.
سؤال 1085- آيا حرام است تناول نمودن دوايى كه روى شيشه آن نوشته شده كه اين دوا محتوى است بر الكل، در حالت حصول اطمينان به صحيح بودن آن كتابت، با اينكه مىدانيم مؤثرات خارجيهاى حاصل نگرديده به سبب اين دوا؟
جواب: الكلى كه مستهلك شده پس اشكالى ندارد خوردن آنچه با او مخلوط شده باشد.
سؤال 1086- اگر انگور را در آب قرار دهند بعداً كه آب جوش آمد آيا حرام است نوشيدن اين آب، و آيا حرام است خوردن اين انگور با اينكه نمىدانيم داخل انگور جوش آمده يا خير؟
جواب: با شك در غليان حرام نيست و همچنين با غليان و استهلاك. واللََّه العالم.
سؤال 1087- خريد و فروش و آشاميدن دواجات روانى كه الكل دارد حلال است يا حرام؟
جواب: در صورت استهلاك چنانكه متعارف بر اين است حلال است. واللََّه العالم.
سؤال 1088- شربتى از طبيب به مريض داده مىشود كه بعضى از اجزاى آن از مسكرات است خوردن آن براى مريض جايز است يا نه؟
جواب: در صورتى كه مسكر مزبور كه جزو دوا است از اقسام شراب نباشد عيبى ندارد، و اگر از اقسام شراب باشد با ضرورت و انحصار به آن معالجه، عيبى ندارد و قول طبيب حاذق در تشخيص ضرورت و انحصار معتبر است. واللََّه العالم.
سؤال 1089- مقصود از«فقاع» كه در رساله عمليه آمده چيست؟ و فرق او ماءالشعير چيست؟
جواب: «فقاع» شرابى است كه اخذ شده براى اسكار از جو و در او سكر خفيف هست، و امّا ماء الشعير كه طبيب علاج مىكند براى بعض امراض، معمول نيست براى اسكار.
سؤال 1090- شرابى كه مسمّى به «بيره» هست پاك يا نجس است با اينكه محتوى بر الكل نيست؟
جواب: «بيره» شراب است و از آب جو تخمير شده ساخته شده و اين همان «فقاع» است، حكم او حرمت است مانند خمر، و مثل آن است در نجاست.
سؤال 1091- اگر ترش بشود دانه هاى جو، بعد همين دانهها را در آب خيس كنند چند روزى سپس اين آب روان مشتمل شود بر مقدارى الكل حكم او چيست؟
جواب: اگر اين دانههاى جو تخمير گردد و سپس آب آنرا بگيرند چنانچه از وصفى كه نموديد ظاهر مىگردد پس اين حكم فقاع و بيره را كه حكم آن در سابق گذشت دارد.
سؤال 1092- اگر محتوى گردد عصير بر مقدارى مادهء الكل كه معلوم نمىگردد مگر به تحليل شيميايى و اين ماده سه در هزار مىباشد آيا جايز است نوشيدن آن با آن كه مىدانيم اين مقدار از ماده الكل در اثناء ساخت آن، به آن اضافه شده، از تخمير نمودن عصير است؟
جواب: اگر بدانيم اسكار نمودن آن را پس او حكم خمر حرام را دارد.
سؤال 1093- اگر شراب تبديل به سركه شود ولى نه تبديلى كه هيچ اثرى از شراب نباشد بلكه مقدار كمى، كه در حدود پنج در هزار باشد از شراب اثرى باقى است حكم اين مسئله چيست؟
جواب: طهارت و حليت موقوف بر سركه شدن است و آنچه كه در سؤال گفته شده هنوز سركه نگرديده.
سؤال 1094- حكم استعمال (انسولين) كه براى مرض قند استعمال مىشود چيست؟ با اينكه علم داريم كه اين ماده از خون خنزير گرفته شده، و نوع ديگرى يافت مىشود از اين ماده كه از خون گاو گرفته شده لكن منفعت و خوب بودن آن كمتر است و عوارض و ضعف آن در بدن بيشتر از مادهء انسولين است؟
جواب: اشكال ندارد آنچه گرفته شده باشد از خون خنزير و غير آن در امثال اين موارد كه ضرورت است.
سؤال 1095- استعمال آمپولهاى خوراكى، و شربتهاى عصاره جگر، در صورتى كه ساخت ممالك غير اسلامى باشد جايز است يا نه؟
جواب: اگر از غير حيوانى خوراكى تهيه شده باشد استعمال مشكوك الطهاره آن مانعى ندارد و نيز اگر از حيوان پيش از كشتنش مانند آنكه از شير آن گرفته باشند و اگر از حيوان بعد از كشتنش مانند عصاره جگر باشد بدون احراز تذكيه آن حيوان جايز نيست. واللََّه العالم.
سؤال 1096- رأى حضرت عالى چيست درباره «جواك» كه يك نوع نوشابه است و متكوّن از تُتُن و موز و پوست پرتقال و سيب و امثال آنها است، و در اين زمان در بازارها فروخته مىشود و بعضى جوانان آن را استعمال مىنمايند؟
جواب: اطلاعى از حقيقت آن نداريم، اگر اين نوشابه مسكر باشد جايز نيست استعمال نمودن آن در خوردن و نوشيدن، و اگر مسكر نباشد اشكال ندارد.
سؤال 1097- ماده ژلاتين از مفاصل حيوان بعد از موت او اخذ مىشود و روى آن عمليات شيميايى مىگردد تا پاك و صاف گردد آيا اين ماده پاك است يا خير و اگر ماده خوراكى باشد آيا جايز است خوردن آن؟
جواب: بله پاك است و حلال است خوردن آن به طورى مستهلك شده باشد در آن.
سؤال 1098- ژلاتين چه حكمى دارد؟ با اينكه مىدانيم به وسيله اخبارى كه در روزنامه ها نوشتهاند به اينكه محتوى بر چربى خنزير است بلكه مادهاى است كه از روغن خنزير گرفته شده است.
جواب: اگر بدانيم محتوى بر آن است جايز نيست و اگر ندانيم مانعى ندارد.
سؤال 1099- آيا جايز است براى زوج بنوشد شير زوجه خود را؟
جواب: بله جايز است براى او.
سؤال 1100- حكم نوشيدن شير زن چه از براى شوهر او يا شخص ديگرى چه حكمى دارد؟
جواب: فى نفسه اشكال ندارد.
سؤال 1101- نظر شما در مورد پنير استراليايى «كرافت» چيست؟
جواب: چيزى را كه علم به نجاستش نداريد خوردنش اشكالى ندارد.
سؤال 1102- رساله منهاج الصالحين جلد 2 كتاب الاطعمه مسئله 14 آيا مهر و تسبيحى كه در اين زمان مورد استفاده شيعيان است و از كربلاى مقدسه مىآورند مسئله فوق الذكر شامل آنها مىشود يا خير؟ از جهت اكل براى استشفا.
جواب: بلى شامل است.
سؤال 1103- آيا واجب است جمع كردن خورده نانها از كوچهها از اينكه مبادا زير پا رود؟
جواب: بله واجب است اگر در معرض اهانت و هتك قرار گيرد
سؤال 1104- اگر ثبت گردد به واسطه اطباء مورد وثوق اينكه سيگار كشيدن عامل قوى يا از اقوى عوامل مرضهاى سخت است مثل سرطان ريه و سكتههاى قلبى و مغزى آيا اين موجب حرمت كشيدن مىشود؟
جواب: موجب حرمت نمىگردد.
سؤال 1105- علم ثابت كرده كه سيگار و ساير دخانيات توتونى و غير توتونى مضر است براى صحت بدن، و سبب امراض بد مىگردد مانند سرطان ريه و بعض اطبا مىگويند از اين امراض خطرناكى پديد مىآيد و نتايج فحصهاى طبيعى و كثرت كسانى كه مبتلا به اين امراض شدهاند تأكيد مىكند ضرر داشتن آنها را حكم شرعى در كشيدن آن چيست؟
جواب: حرام است كشيدن سيگار اگر در آن ضرر معتد به باشد، و همچنين اگر احتمال دهيم احتمال عقلايى كه ضرر بر آن مترتب مىشود، و اگر احتمال ندهيم اشكال ندارد.
سؤال 1106- خوردن يا كشيدن ترياك در صورتى كه ادامه ندهد چه صورت دارد؟
جواب: اگر موجب اعتياد نگردد مانعى ندارد. واللََّه العالم.
سؤال 1107- استعمال ترياك يعنى خوردن آن براى كسى كه معتاد هست و به هيچ وجه نمىتواند ترك كند و ترك آن منجر به مرگ اگر نباشد يقيناً موجب بيمارى شديدى خواهد بود چه صورت دارد و نيز براى غير معتاد از جهت دواى خوردن آن به مقدارى كه اعتياد پيدا نكند چه صورت دارد؟
جواب: در هر دو فرض اشكالى ندارد.
سؤال 1108- دربارهء جلد دوّم رساله كتاب الاطعمه والاشربه مسئله رقم 14 زيدى كه چندين سال معتاد به كشيدن ترياك بوده و هست اگر ترك كند ناراحتى فراوان دارد و يا اينكه محتمل است بميرد.
جواب: مقصود حدوث اصل اعتياد يا زياد كردن مقدار اعتياد است نه عادت حاصل شده. واللََّه العالم