العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > حج:
فتاوای آیت الله العظمی تبریزی (قدس سره)
سؤال855 -آيا بعد از رسيدن به ميقات در مورد اشخاصى كه از دخول به مسجد معذورند امكان نذر وجود دارد؟
جواب: بسمه تعالی-احرام از خارج مسجد-دو طرف مسجد-كفايت مى‌كند، و اللّه العالم.
سؤال856 -مرد مسنّى كه در قيد حيات است و مستطيع بوده و قصد داشته براى حجة الاسلام خود كسى را نايب كند، حال اگر شخص ديگرى كه از اين موضوع با اطلاع بوده و به حج رفته بوده بدون اطلاع آن مرد مستطيع به نيابت از او حج تمتع انجام دهد، آيا اين نيابت، آن مرد را از حجة الاسلام بى‌نياز مى‌كند يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-حجّ مزبور كفايت از حجة الاسلام نمى‌كند و در صورتى كه عاجز از رفتن به حج بوده باشد بايد شخصى را خودش براى انجام حج بفرستد و لو اجرتش را كسى ديگر بدهد، و اللّه العالم.
سؤال857 -شخصى است كه براى حج تمتع ثبت نام كرده ولى از نظر جسمى مشكل دارد، به گونه‌اى كه قادر بر انجام اعمال نمى‌باشد، آيا ايشان مى‌تواند فيش حجش را به كسى هبه كند، مشروط به اينكه از طرف ايشان حج بجا آورد؟ لطفا راهنمايى فرماييد.
جواب: بسمه تعالی-چنانچه شخص استطاعت مالى دارد و از جهت راه هم تمكن دارد به حج برود، و فقط به جهت ناتوانى جسمى قادر به انجام حج نيست بنا بر احتياط بايد كسى را به نيابت از خود به حج بفرستد-و لو به اينكه فيش حج را به او هبه كند-تا از طرف او حج انجام دهد، و اللّه العالم.
سؤال858 -جوان بالغ جاهل غير مختون به زيارت كعبۀ معظمه رفته طواف حج و طواف عمره و طواف نساء و نماز و ساير اعمال را بجا آورده، بعد از مراجعت به وطن ملتفت شده كه ختنه واجب است، آيا اعمال چنين شخصى صحيح است يا نه؟ و حكم صغير را لطفا بيان فرماييد، و آيا بچۀ مميّز و غير مميّز هم فرق دارد يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض سؤال، حجّش باطل است و بعد از اختتان در صورتى كه استطاعت داشت يا استطاعت پيدا كرد، در سال بعد يا سالهاى ديگر به حج برود. و صغير چنانچه بعد از بلوغ مستطيع شد به حج مى‌رود و فرقى نيست كه قبل از بلوغ به حج برود يا نرود و حجّش صحيح باشد يا باطل، و اللّه العالم.
سؤال859 -كسى كه مستطيع شده است و در سال استطاعت قبل از موسم مال را كه توسط آن مستطيع شده هبه كند، يا شخص فوت كند، آيا حج ساقط مى‌شود يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-اگر در سال استطاعت و قبل از موسم مال مزبور را هبه كند حج بر او مستقر شده و بايد به حج برود، و چنانچه در همان سال استطاعت قبل از موسم بميرد حج بر ذمه‌اش نيست، و اللّه العالم.
سؤال860 -با توجه به اينكه سه عمل حج بايد در روز عيد قربان انجام شود و از جهتى هم ترتيب بين آنها معتبر است، در صورتى كه رمى جمرۀ عقبه يا قربانى در روز عيد مشكل شد، آيا بقيۀ اعمال مانند حلق يا تقصير را بايد در روز عيد انجام دهد؟
جواب: بسمه تعالی-عمدا نمى‌تواند تأخير كند به طورى كه ترتيب فوت شود. و اگر عمدا نبود و متمكّن از انجام رمى و قربانى نشد، حلق يا تقصير را در روز عيد انجام مى‌دهد و اعمال مكه را بعد از رمى و قربانى بايد بجا آورد، و اللّه العالم.
سؤال861 -در مسلخ فعلى آيا قربانى مجزى است؟
جواب: بسمه تعالی-بنا بر احتياط در محلّى كه اقرب به منى باشد ذبح كنند، و اللّه العالم.
سؤال862 -كسى كه از نظر مالى مستطيع بوده و براى حج ثبت نام كرده ليكن در سال جارى كه زمان اعزام وى رسيده، پزشكى حج او را به دليل بيمارى و يا كهولت اذن نداده است، لطفا بفرماييد: آيا هنوز مستطيع است و حج بر وى واجب مى‌باشد؟ آيا تا وقتى زنده هست مى‌تواند نائب بگيرد؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه شخص مزبور تمكّن از رفتن به حج-و لو از طريق آزاد-را دارد بايد به حج برود، و اگر به علت بيمارى يا كهولت سن خودش نمى‌تواند به حج برود بنا بر احتياط واجب بايد كسى را بفرستد از طرف او حج انجام دهد، و اللّه العالم.
سؤال863 -حاج يا معتمرى كه قبل از رسيدن به ميقات لباسهاى معمولى را عوض كرده و لباس احرام پوشيده و در ميقات فقط نيّت مى‌كند و تلبيه مى‌گويد و لباسهاى احرام را به قصد پوشيدن حركت نمى‌دهد، آيا احرام او صحيح است؟
جواب: بسمه تعالی-احرام او صحيح است و حركت دادن لباسهاى احرام لازم نيست، و اللّه العالم.
سؤال864 -در موسم حج با در نظر گرفتن كثرت جمعيت و نبود ماشينهاى روباز، سوار شدن ماشينهاى روبسته در شب چه حكمى دارد؟ آيا موجب كفاره مى‌شود يا نه؟ و آيا خدمه كه بيشتر با اين مسأله سر و كار دارند فرقى با ديگران دارند يا نه؟ و در صورت موجب كفاره شدن آيا حاجى مى‌تواند در موقع بازگشت از سفر در محل قربانى كند يا نه؟
جواب: بسمه تعالی-بنا بر احتياط واجب در حال احرام در شب سوار ماشينهاى سقف‌دار نشود، و در تعلق كفاره فرقى بين حال اختيار و اضطرار نيست، و مى‌تواند كفارۀ زير سايه رفتن را بعد از بازگشت در محل خودش ذبح كند و به فقراء مؤمنين صدقه بدهد، و اللّه العالم.
سؤال865 -در احاديث آمده كه سوره‌اى از قرآن وجود دارد كه اگر آن را يك سال مرتب بخوانيد، در عرض يك سال به خانۀ خدا مشرّف خواهيد شد، مى‌خواستم بپرسم آن سوره چه نام دارد؟
جواب: بسمه تعالی-به حسب آنچه در بعضى از روايات آمده كسى كه سورۀ نبأ (عمّ يتساءلون) را به مدت يك سال مداومت داشته باشد به اين مقصود نايل مى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال866 -فردى قبل از غروب آفتاب شب اول ماه به احرام عمرۀ مفرده محرم شده و طبعا اعمال مكه را در ساعات اوليه ماه جديد انجام داده است، آيا اين عمره به حساب كدام ماه لحاظ مى‌شود؟ در همين صورت اگر بعد از غروب آفتاب محرم شد، چگونه محاسبه مى‌شود؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض اول كه شخص قبل از غروب آفتاب شب اول ماه محرم شده، عمرۀ او از ماه سابق حساب مى‌شود، و در فرض دوم كه بعد از غروب آفتاب و شب اول ماه محرم شده عمرۀ او از ماه جديد حساب مى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال867 -اگر زوج، زوجۀ عقد بستۀ خود را از رفتن به عمره منع كند، با توجه به اين نكته كه هنوز زوجه در خانۀ پدرش هست و نفقه‌خوار همسرش عرفا به حساب نمى‌آيد؛ عازم سفر عمره گرديد. آيا سفر زوجه سفر معصيت است يا نه؟ و آيا احرام او صحيح مى‌باشد؟ به هر حال وظيفۀ حاليۀ زوجه چيست؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض سؤال كه زوجه در فاصله بين عقد و زفاف كه در خانۀ پدرش هست مى‌خواهد به عمره برود، سفر او براى عمره مانعى ندارد و منع زوج نسبت به آن اثرى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال868 -اخيرا بعضى از زائران ايران قرآن را در دست گرفته و در حال طواف مشغول قرائت قرآن مى‌شوند تا حدّى كه بعضا از حالت طواف غافل مى‌شوند. آيا در اين موارد نصّى و دستورى از ائمۀ دين وارد شده است؟ و آيا در چنين مواقع تلاوت قرآن بهتر است و يا دعا؟
جواب: بسمه تعالی-افضل بودن قرائت قرآن در حال طواف مروى است هر چند در بعضى از روايات دعا و ذكر خداوند متعال هم در كنار قرائت قرآن ذكر شده است، و اللّه العالم.
سؤال869 -محرم جهت اجتناب از گناه و فرار از كفاره سر خود را از شيشۀ اتومبيل بيرون مى‌آورد، آيا استظلال حساب مى‌شود؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه محرم سوار ماشين مسقف شده بايد كفاره بپردازد و مجرد بيرون كردن سر از شيشه ماشين اثرى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال870 -استفاده از پتو كه حاشيۀ آن را با دستگاه خياطى كرده‌اند در حال احرام چطور است؟ آيا به پتوى مذكور مخيط گفته مى‌شود؟
جواب: بسمه تعالی-استفاده از پتوى مذكور در حال احرام مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال871 -معذورين از رمى روز كه در شب بايد رمى كنند آيا شب يازدهم و يا شب دوازدهم مى‌توانند همه را در يك شب انجام دهند يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-كسانى كه از رمى در روز معذور هستند بايد رمى هر روز را در شب قبل از آن روز انجام دهند و تأخير آن به شب بعد و نيز جلو انداختن آن از شب قبل جايز نيست، و اللّه العالم.
سؤال872 -معذورين كه طواف و سعى را بر وقوف مقدم مى‌دارند تقديم طواف نساء و نماز آن هم جايز است يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-كسانى كه از آمدن به مكه بعد از اعمال منى خوف بر نفس دارند يا از انجام طواف بعد از اعمال منى خوف بر نفس دارند آنها مى‌توانند طواف نساء و نماز آن را هم مقدم كنند و نيز زنى كه علم دارد بعد از اعمال منى نمى‌تواند در مكه بماند تا حيضش تمام شود و نائب هم نمى‌تواند بگيرد، احتياط اين است كه طواف نساء و نماز آن را هم مقدم كند، و اللّه العالم.
سؤال873 -براى رمى سه سنگ قادر است و نسبت به چهار سنگ ديگر عاجز است ابتداء يا در اثناء بايد براى كل نائب بگيرد يا براى بعضى؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض مزبور شخص به مقدارى كه خودش مى‌تواند رمى مى‌كند و شخص ديگرى را نائب مى‌گيرد تا كل رمى را انجام دهد و هفت سنگ از طرف او بيندازد، و اللّه العالم.
سؤال874 -اگر ذبح قربانى در مكۀ جديد ميسّر باشد جايز است يا در وادى محسّر كه خارج از مكه است ذبح كنند؟
جواب: بسمه تعالی-در صورتى كه ذبح در منى ممكن نباشد و لو با تأخير آن تا آخر ذى الحجة، و ذبح در وادى محسّر هم ممكن نباشد، بايد در مكانى كه عرفا اقرب الاماكن به منى حساب مى‌شود ذبح نمود، و اللّه العالم.
سؤال875 -لزوم ترتيب در اعمال منى مجرّد تكليف است يا حكم ديگرى هم هست؟
جواب: بسمه تعالی-لزوم ترتيب در اعمال منى حكم وضعى هم هست لكن مخالفت با ترتيب اگر از روى جهل يا نسيان باشد ضررى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال876 -كسى كه بعد از احرام سوار ماشين سر پوشيده شد و كفارۀ قربانى به ذمه‌اش آمد، و لكن براى كفارۀ قربانى استطاعت مالى ندارد، در اين صورت وظيفه چيست؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض مزبور هر وقت متمكن شد بايد كفاره بدهد، و اللّه العالم.
سؤال877 -نصف شب را در بيتوته در منى و در احياء به عبادت در مكه بدل از بيتوته در منى را بيان نماييد؟
جواب: بسمه تعالی-بدل بيتوته در منى عبادت در مكه در تمام شب است، و نصف شب در مبيت در منى تا طلوع فجر حساب مى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال878 -در قربانى كفارۀ حج آيا شرايط قربانى حج تمتع شرط است يا مجرد ذبح يك قربانى كفايت مى‌كند؟
جواب: بسمه تعالی-در كفارۀ حج شرايط قربانى حج معتبر نيست و رعايت آن شرايط لازم نيست، و اللّه العالم.
سؤال879 -طواف عمره را بجا آورده و در اثر خستگى و غفلت و يا اهميت ندادن به نماز طواف نماز نخوانده و سعى كرده و تقصير نموده، در اين حال تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه از روى جهل يا نسيان نماز طواف را ترك كرده، در فرض سؤال فقط نماز طواف را بجا مى‌آورد و چنانچه در اثر خستگى يا اهميت ندادن نماز طواف را نخوانده، بايد اعمال را از طواف تا آخر اعاده كند، و اللّه العالم.
سؤال880 -مستحاضه قبل از انجام غسل مى‌تواند وارد مسجد الحرام شود يا نه؟
جواب: بسمه تعالی-احتياط مستحب اين است كه بعد از انجام غسل براى طواف وارد مسجد الحرام شود، و اللّه العالم.
سؤال881 -شخصى خانۀ خود را فروخت و موسم حج فرا رسيد، آيا حج بر او واجب مى‌شود يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه احتياج به خانه دارد و نداشتن آن براى او حرجى است، در اين صورت حج بر او واجب نيست، و اللّه العالم.
سؤال882 -كسى كه حجّ نيابتى انجام مى‌دهد و در مكۀ معظمه ملتفت مى‌شود كه انجام رمى جمرات يا طواف نساء بواسطۀ پيرى يا مريض بودن مشكل مى‌باشد، آيا ديگرى را مى‌تواند وكيل نمايد؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه از ابتدا و قبل از نائب شدن معذور نبوده بعد از آن معذور شده مى‌تواند كسى را نايب بگيرد كه رمى جمرات يا طواف را انجام دهد، و اللّه العالم.
سؤال883 -در رمى جمرات در آن ازدحامى كه بعضا خيلى سخت و دشوار مى‌شود كه انسان يقين به اصابت سنگريزه نمايد وظيفه چيست؟
جواب: بسمه تعالی-بايد به مقدارى سنگريزه بيندازد كه يقين نمايد هفت تا از آنها به جمره اصابت نموده است، و اللّه العالم.
سؤال884 -در سال جارى گوشت قربانى را ذخيره و به كشورهاى فقير در سال بعد مى‌دهند. آيا كفايت از سهم فقير مؤمن مى‌كند؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه شخص احراز نكند كه گوشت قربانى او به فقير مؤمن مى‌رسد، احتياط اين است كه از فقير مؤمن قبل از ذبح وكالت بگيرد تا از طرف او اخذ كرده و بعد از آن اعراض كند، و اللّه العالم.
سؤال885 -در اثناء طواف مردّد مى‌شود كه از حدّ مطاف خارج شده يا نه. آيا لازم است مقدار مردّد را تدارك كند يا نه؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه قبلا در حدّ مطاف بوده به شكّش اعتنا نمى‌كند، و اللّه العالم.
سؤال886 -زنى كه از رمى عاجز است و بايد نائب بگيرد آيا مى‌تواند زن را نائب خود قرار دهد يا بايد نائب مرد باشد؟
جواب: بسمه تعالی-مى‌تواند زن را نائب خود قرار دهد كه از طرف او رمى كند، و اللّه العالم.
سؤال887 -اگر زنى هنگام طواف قبل از رسيدن به دور چهارم حائض شود با اينكه عادت او هفت روز است، وظيفۀ او چيست؟ و چه موقع طواف را انجام دهد؟ و اگر بعد از دور چهارم باشد تكليف چيست؟
جواب: بسمه تعالی-در هر دو صورت بايد بعد از پاك شدن از حيض يك طواف كامل به قصد اعم از تمام و اتمام انجام دهد، البته اين در صورتى است كه وقت براى اين كار باشد، و الاّ اگر در طواف عمرۀ تمتع حائض شد و وقت براى تدارك نباشد با همان حال حيض سعى و تقصير مى‌كند و محرم به احرام حج مى‌شود و بعد از برگشت از منى و قبل از انجام طواف حج، طواف عمره و نماز آن را قضا مى‌كند، و اللّه العالم.
سؤال888 -شخص هنگام ثبت نام مستطيع بوده ولى حالا كه اسم او درآمده مقروض است و نياز به پول دارد، آيا حج بر او واجب است يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه در آن زمان تمكّن از رفتن به حج و لو از طريق آزاد را داشت حج بر او مستقر شده و به هر نحو ممكن-در صورتى كه حرجى نباشد بايد به حج برود-و لو با قرض گرفتن باشد، و اللّه العالم.
سؤال889 -شخصى هنگام استطاعت ثبت نام كرده (استطاعت پول) ولى حالا كه اسم او در آمده نياز به خانه دارد و فرزندش به او اصرار مى‌كند كه من زن مى‌خواهم و الاّ در حرام مى‌افتم. آيا بايد به حج برود يا نه؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه در آن زمان تمكّن از رفتن به حج و لو از طريق آزاد را داشت حج بر او مستقر شده و بايد به حج برود-مگر اينكه از رفتن به حج به حرج بيفتد-و اگر در آن زمان تمكّن از رفتن به حج را نداشت چنانچه از نداشتن خانه در حرج است، حج بر او واجب نيست و اصرار فرزند به ازدواج تأثيرى در حكم ندارد، و اللّه العالم.
سؤال890 -شخصى محرم به احرام عمرۀ تمتع وارد مكه مى‌شود و طواف عمرۀ تمتع را انجام مى‌دهد بدون خواندن نماز، چون به دل او نچسبيده مجددا طواف را تكرار و بعد نماز طواف را مى‌خواند و اعمال بعدى را انجام مى‌دهد، چه صورت دارد؟ و اگر بعد از انجام طواف شك در صحت طواف نمود و بدون خواندن نماز طواف مجددا تكرار نمود و بعد نماز را انجام داد، حكم او چيست؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه از اعمال حج فارغ شده با فرض احتمال خلل در طواف اول حج او مجزى است، و اللّه العالم.
سؤال891 -شخصى در زمانى كه بدهكارى زيادى به بانكها و يا اشخاص داشته به مكه مشرّف شده و مستطيع نيست، آيا حج او از حجة الاسلام مجزى است است يا بايد دوباره حج انجام دهد؟
جواب: بسمه تعالی-اگر بعدا مستطيع شد بنا بر احتياط حج را اعاده كند، و اللّه العالم.
سؤال892 -حكم طلبه‌اى كه نياز به شهريه داشته به حج مشرّف شده و با توجه به نظر بعضى از مراجع محترم در صورت نياز به شهريه اين شخص را مستطيع از حيث رجوع به كفايت نمى‌دانستند در حج خود قصد امر اعم از وجوب و استحباب نموده و اكنون بى‌نياز و مستغنى از شهريه مى‌باشد و حالا در صورت تشرّف، نيّت او چه بايد باشد؟
جواب: بسمه تعالی-در فرض سؤال، هرچند حجّى كه شخص انجام داده مجزى از حجة الاسلام است و نياز به شهريه داشتن مانع از استطاعت نيست، لكن اگر بخواهد به احتياط عمل كند حجّى را كه بعد از استغناء از شهريه انجام مى‌دهد به قصد وظيفۀ فعليّه و به نيّت اعم از وجوب و استحباب انجام دهد، و اللّه العالم.
سؤال893 -رفتن بعضى از افراد به حج با پول بيت المال و يا از طرف اداره در صورتى كه باعث تبعيض بين ديگران مى‌شود چه حكمى دارد؟ و آيا آن حج مقبول واقع مى‌شود يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه براى اعزام اشخاص به حج قرعه بيندازند مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال894 -كسانى كه هر سال به حج مشرّف مى‌شوند مثل كسانى كه كاروان دار يا مسئوليتى دارند، آيا فقط براى همان دفعۀ اول اعمال حج را انجام مى‌دهند يا هر دفعه‌اى به حج مشرّف مى‌شوند بايد اين اعمال را انجام دهند تا مورد قبول واقع شود؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه حجة الاسلام را انجام داده‌اند مى‌توانند در سالهاى بعد حجّ استحبابى يا فقط عمرۀ مفرده انجام دهند، و اللّه العالم.
سؤال895 -پدر اين جانب جانباز 70%جنگ تحميلى مى‌باشد، ايشان از طرف بنياد جانبازان امسال براى حجّ تمتع در نظر گرفته شده است و اين در حالى است كه اگر امسال نرود نوبت و سهميۀ ايشان باطل مى‌شود و ديگر هيچ وقت نمى‌تواند برود. ايشان حدودا 5/1 ميليون تومان قرض به مردم دارد اگر نتواند قرضهاى خود را پرداخت نمايد و حلاليت بگيرد با توجه به مطلب بالا، وظيفۀ او چيست؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه بنياد مخارج سفر را مى‌دهد بايد حج را انجام بدهد، و اگر خرج سفر يا بعضى از آن را خودش بايد بپردازد و فعلا آن مخارج را ندارد، حج بر او واجب نمى‌شود، و اللّه العالم.
سؤال896 -زنى در شوط ششم سعى حالش خراب شده و جهت ادامۀ معالجه به ايران اعزام شده، تكليف او در فرض مذكور چيست؟
جواب: بسمه تعالی-با فرض انقضاء وقت عمرۀ تمتع، عمره‌اش باطل است، و بنابر اظهر از احرام خارج شده است، و اللّه العالم.
سؤال897 -اگر احرام حج را فراموش كرد و متذكّر نشد مگر بعد از اعمال منى و قبل از اعمال خمسۀ مكّه تكليف چيست؟ اگر به همين حال باقى اعمال را انجام دهد حج مجزى است يا خير؟ حكم آن را بيان نماييد.
جواب: بسمه تعالی-حج مجزى است ولى بنا بر احتياط اگر شخص در فرض مزبور نائب از ديگرى و اجير باشد در اجرت به نسبت ترك احرام حج با مستأجر مصالحه نمايد، و اللّه العالم.
سؤال898 -پسر 12 سالهاى را محرم كرده‌اند به احرام حج و براى رعايت حالش شب مشعر او را از عرفات با ماشين بانوان و ضعفا فرستاده‌اند و در تمام شب خواب بوده و پس از منقضى شدن وقت وقوف اضطرارى مشعر متوجه مسأله شده‌اند، آيا مجرد عبور از مشعر الحرام كفايت از وقوف مى‌كند يا خير؟ و بر فرض ثانى آيا وقوف اختيارى عرفه تنها كفايت نمى‌كند؟ و در هر حال حج را با اين نحو به اتمام رسانده چه تكليفى بر اين صبى مميّز است؟ و آيا تكليفى بر ولى وجود دارد؟
جواب: بسمه تعالی-اگر قبل از خواب قصد وقوف مشعر را داشته، مجزى است، وگرنه وظيفه اتيان به عمره مفرده بوده، و در فرض مزبور كه طفل عدول به عمرۀ مفرده نكرده و ماه ذى حجه گذشته چيزى بر او نيست، و اللّه العالم.
سؤال899 -قرشيّه و غير قرشيّه بعد از پنجاه سال تا شصت سال احتياط بايد كند به جمع بين حائض و اعمال مستحاضه، در طواف وظيفۀ او چيست؟
جواب: بسمه تعالی-به مقدار لازم براى طواف و نماز آن داخل مسجد شود و براى آن نائب هم بگيرد و در فرض امكان تأخير بايد اعمال را تأخير بيندازد و اگر در طواف عمره تمتع باشد چنانچه در هنگام احرام بستن اينگونه باشد و تا آخر وقت ادامه پيدا كند طواف و نماز و سعى و تقصير را رجاء بجا آورد و به كيفيت حج تمتع رجاء محرم شود و اعمال حج را به نيّت ما فى الذّمة بجا آورد و قبل از طواف حج احتياطا طواف و نماز طواف عمره را اعاده كند و پس از اعمال حج احتياطا عمره مفرده بجا آورد، و چنانچه پس از احرام خون ديده طواف و نماز عمره را رجاء بجا آورد و قبل از طواف حج تمتع طواف و نماز آن را احتياطا اعاده كند، و اللّه العالم.
سؤال900 -نائب بعد از اعمال منى و قبل از اعمال مكّه سكته كرد و فوت كرد، در فرض مزبور حج مجزى است يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-حج مجزى است، و اللّه العالم.
سؤال901 -پدرى فرزند خود را در حال طواف بغل كرده است، آيا پدر مى‌تواند ضمن طواف دادن به طفل خود نيز نيّت طواف كند؟
جواب: بسمه تعالی-مانعى ندارد، و اللّه العالم.
سؤال902 -شخصى با فرزندان به زيارت عتبات مقدسه مى‌رود و خرج برابر با حج مى‌شود، آيا حج بر او واجب است؟
جواب: بسمه تعالی-اگر آن مقدار مال كافى براى حج بود و با رفتن حج زندگى را مى‌تواند پس از آن بگرداند و حج رفتن در همان سال براى وى يا در سالهاى گذشته ممكن بوده، حج بر وى واجب است، و اللّه العالم.
سؤال903 -چرا اگر نماز طواف باطل بود زن بر شوهر خود حرام است؟
جواب: بسمه تعالی-به جهت اينكه با باطل شدن نماز طواف، طواف هم اشكال پيدا مى‌كند، البته اگر از روى جهل و به اعتقاد صحت نمازش را غلط خوانده نمازش صحيح است، و اگر متمكّن از خواندن به صورت صحيح نباشد به مقدارى كه خودش مى‌تواند نماز را مى‌خواند و احتياطا نائب هم مى‌گيرد، و اللّه العالم.
سؤال904 -شركتى شخصى را با تمام مخارج به حج مى‌برد، آيا مجزى از حجة الاسلام است؟
جواب: بسمه تعالی-چنانچه با تكفّل ساير مصارف لازم در حج به حج ببرند حجة الاسلام مى‌باشد، و اللّه العالم.
سؤال905 -مهريه‌ام مرا به استطاعت مى‌رساند يعنى اگر در دست خودم بود قطعا حج بر من واجب بود ولى هنوز كه شوهرم نداده، آيا واجب است طلب كنم و به حج روم يا خير؟
جواب: بسمه تعالی-اگر شوهرتان متمكّن از اداء مهريه است، و مطالبۀ آن براى شما موجب مشكل غير قابل تحملى نيست، و با مطالبه او مهريه را اداء خواهد كرد، و با گرفتن آن در همان سال مى‌توانيد حج برويد مستطيع هستيد، و اللّه العالم.
