وفات أعمش كوفى (148 هجری قمری)

ابومحمد، سليمان بن مهران معروف به "أعمش كوفى" در سال 60 و به روايتى در عاشوراى سال 61 قمرى روز شهادت حضرت ابا عبدالله الحسين علیه‌السلام ديده به جهان گشود.

پدرش مهران از اهالى دماوند بود و به كوفه مهاجرت كرد و به روايتى جهت حضور در واقعه كربلا به كوفه رفت ولى دانسته نشد كه براى يارى امام حسين علیه‌السلام رفته بود و يا به اجبار حكومت، براى تقويت سپاه عمر بن سعد.

به هر روى در آن هنگام همسرش حامله بود و پس از رسيدن به كوفه وضع حمل كرد و اعمش را به دنيا آورد. اعمش از جمله آنانى بود كه شش ماهه به دنيا آمد. وى در كوفه رشد يافت و از كودكى به يادگيرى معارف دينى علاقمند بود.

اعمش پس از سال‌ ها تلاش و جديت به مراتب علمى و معنوى بالايى دست يافت و در رديف دانشمندان درجه اول عالم اسلام قرار گرفت. وى از عالمان و بزرگانى چون داوود بن سويد، ابووائل، ابراهيم تميمى، سعيد بن جبير، مجاهد و ابراهيم نخعى بهره يافت و بسيارى از بزرگان تابعين را ديدار كرد و از آنان كسب فيض نمود.

عالمان و محدثان فراوانى از او نقل حديث كرده كه نام‌ هاى سفيان ثورى، شعبة بن حجاج و حفص بن غياث نيز در ميان آنان ديده مى‌ شوند. وى بسيار شوخ طبع بود و در اين زمينه، داستان‌ هاى فراوانى از او نقل شده است.

سليمان بن مهران به خاطر كم‌سو بودن ديدگانش و نابيناشدن در اواخر عمرش به «اعمش» معروف شد. اعمش كوفى از نظر اعتقادى شيعه بود و با دانشمندان غيرشيعى معاصر خود مانند ابوحنيفه (يكى از پيشوايان مذهبى اهل سنت) مناظره و مباحثه‌ هايى به عمل آورد و در ايمان خويش راسخ و استوار ماند. با اين حال بسيارى از دانشمندان و راويان اهل سنت از وى تجليل كرده و او را ستودند.^[۱]

وفات اعمش كوفى در 15 ربيع الاول سال 148 و به روايتى 147 و به روايت ديگر 149 قمرى بوده است.^[۲]

1- وقايع الأيام، ص 217؛ توضيح المقاصد، ص 8.

2- وفيات الأعيان، ج 1، ص 380؛ وقايع الأيام، ص 217.

منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی