العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > اعمال ماه مبارک رمضان:
اعمال مخصوص شب بیست و یکم رمضان
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
الـــــسَّـــــلاَمُ عَـــــلَـــــى
مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
وَٱلسَّلَامُ عَلی عِبادِالله
اعمال مخصوص شب بیست و یکم رمضان المبارک
اعمال مخصوص شب بیست و یکم رمضان
فضیلت شب بیست و یکم زیادتر از شب نوزدهم است و باید اعمال آن شب را از غسل و احیاء و زیارت و نماز هفت قل هو الله و قرآن بر سر گرفتن و صد رکعت نماز و دعاى جوشن کبیر و غیرها در این شب بعمل آورد.
و در روایات تاکید شده در غسل و احیاء و جد و جهد در عبادت در این شب و شب بیست و سوم
و آنکه شب قدر یکى از این دو شب است
(و در چند روایت است که: از معصوم (علیه السلام) سؤال کردند که معین فرمائید که شب قدر کدام یک از این دو شب است تعیین نکردند بلکه فرمودند: ما أیسر لیلتین فیما تطلب یا آنکه فرمودند: ما علیک أن تفعل خیرا فی لیلتین و نحو ذلک)
و قال شیخنا الصدوق فیما أملى على المشایخ فی مجلس واحد من مذهب الإمامیة و من أحیا هاتین اللیلتین بمذاکرة العلم فهو أفضل.
کفعمى از سید بن باقى نقل کرده که:
در شب بیست و یکم مى خوانى:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْسِمْ لِی حِلْما یَسُدُّ عَنِّی بَابَ الْجَهْلِ وَ هُدًى تَمُنُّ بِهِ عَلَیَّ مِنْ کُلِّ ضَلالَةٍ وَ غِنًى تَسُدُّ بِهِ عَنِّی بَابَ کُلِّ فَقْرٍ وَ قُوَّةً تَرُدُّ بِهَا عَنِّی کُلَّ ضَعْفٍ وَ عِزّا تُکْرِمُنِی بِهِ عَنْ کُلِّ ذُلٍّ وَ رِفْعَةً تَرْفَعُنِی بِهَا عَنْ کُلِّ ضَعَةٍ وَ أَمْنا تَرُدُّ بِهِ عَنِّی کُلَّ خَوْفٍ وَ عَافِیَةً تَسْتُرُنِی بِهَا عَنْ کُلِّ بَلاءٍ وَ عِلْما تَفْتَحُ لِی بِهِ کُلَّ یَقِینٍ وَ یَقِینا تُذْهِبُ بِهِ عَنِّی کُلَّ شَکٍّ وَ دُعَاءً تَبْسُطُ لِی بِهِ الْإِجَابَةَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ وَ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ یَا کَرِیمُ وَ خَوْفا تَنْشُرُ [تُیَسِّرُ] لِی بِهِ کُلَّ رَحْمَةٍ وَ عِصْمَةً تَحُولُ بِهَا بَیْنِی وَ بَیْنَ الذُّنُوبِ حَتَّى أُفْلِحَ بِهَا عِنْدَ الْمَعْصُومِینَ عِنْدَکَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
(و روایت شده که: در شب بیست و یکم حماد بن عثمان بر آقا امام صادق (علیه السّلام) وارد شد؛
(و روایت شده که: در شب بیست و یکم حماد بن عثمان بر آقا امام صادق (علیه السّلام) وارد شد؛
حضرت سؤال کرد که غسل کرده اى؟
عرض کرد: بلى فدایت شوم
پس حضرت حصیرى طلبید و حماد را نزدیک خود طلبید و مشغول نماز شد و پیوسته آن حضرت نماز خواند و حماد نیز خود را به آن حضرت چسبانیده بود و نماز مى خواند تا از نمازهاى خویش فارغ شدند پس آن حضرت دعا کرد و حماد آمین گفت تا صبح طلوع کرد آن جناب اذان و اقامه گفت و بعض از غلامان خود را طلبید و پیش ایستاد و نماز صبح خواند در رکعت اول حمد و قدر و در دوم حمد و توحید خواند و بعد از نماز مشغول به تسبیح و تحمید و تقدیس و ثناى بر خدا و صلوات بر پیغمبر (صلى الله علیه و آله و سلّم) و دعا براى مؤمنین و مؤمنات و مسلمین و مسلمات شد پس سر به سجده نهاد و مقدار یک ساعت به جز نفس چیزى از آن جناب شنیده نشد پس از آن این دعا را خواند: لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ تا آخر دعا که در اقبال است)
(و شیخ کلینى روایت کرده که:
آقا امام باقر (علیه السّلام) در شب بیست و یکم و بیست و سوم دعا مى خواند تا نیمه شب و بعد از آن شروع مى نمود به نماز خواندن)
و بدان که در هر شب از شبهاى این دهه غسل مستحب است
و روایت شده که حضرت رسول (صلى الله علیه و آله و سلّم) در هر شب این دهه غسل می کرد.
و اعتکاف در این دهه مستحب است و فضیلت بسیار دارد و افضل اوقات اعتکاف است و روایت شده که مقابل دو حج و دو عمره است؛ و کان رسول الله صلى الله علیه و آله إذا کان العشر الأواخر اعتکف فی المسجد و ضربت له قبة من شعر و شمر المیزر و طوى فراشه
و بدان که در این شب در سنه چهلم واقع شد شهادت مولاى ما آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و در این شب تجدید مى شود احزان آل محمد (علیهم السّلام) و اشیاع ایشان.
و روایت شده که در آن شب مانند شب شهادت امام حسین (علیه السّلام) برداشته نشد سنگى از روى زمین مگر آنکه در زیر آن خون تازه بود.
شیخ مفید فرموده که: در این شب صلوات بسیار بفرستد و سعى و کوشش کند در نفرین بر ظالمان آل محمد (علیهم السّلام) و لعن بر قاتل أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) روز بیست و یکم روز قتل آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و مناسب است زیارت آن جناب و کلمات حضرت خضر (علیه السّلام) که بمنزله زیارت آن حضرت است در این روز.
