العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمــی فاضل لنکرانی(قدس سره):
هلال ماه
جامع المسائل ج 1:
سؤال 607 :آیا با محاسبات منجمان مخصوصاً در حال حاضر که امکانات دقیقى در اختیار دارند، اول ماه ثابت مى شود؟
پاسخ: هرکس از گفته آنها یقین یا اطمینان پیدا کند، باید به آن عمل کند.
سؤال 608 :اگر ماه در کشورهاى شرقى رؤیت شود، آیا براى کشورهاى غربى حجت است؟
پاسخ: بلى، رؤیت هلال در مشرق زمین، براى مغرب زمین حجت است و خودبخود ثابت مى شود. ولى رؤیت هلال در مغرب براى شهرهاى مشرق حجت نیست.
سؤال 609 :اگر در جمهورى اسلامى هلال رؤیت شود، با توجه به اینکه افغانستان در شرق ایران قرار گرفته، در بعضى از مناطق آن که تقریباً یک ساعت از نظر طلوع و غروب آفتاب با تهران اختلاف دارند، رؤیت ثابت مى شود یا نه؟ و در صورت عدم ثبوت، اگر تاکنون برطبق رادیو ایران افطار کرده باشند،آیا موجب قضا و کفاره یا قضاى تنها مى شود؟
پاسخ: بطور کلى اگر درشهرى اول ماه ثابت شود براى مردم شهر دیگر که با آن هم افق یا نزدیک به هم باشندنیز ثابت مى شود و نیز وقتى اول ماه در تهران ثابت شد براى شهرهایى که در قسمت غربت تهران واقع شده اند حجت است. ولى براى شهرهایى که در قسمت شرق تهران واقع هستند حجت نیست و اگربرخلاف عمل کرده اندباید روزه خود را قضا کنند و اگر در یاد گرفتن کوتاهى کرده اند، کفاره هم دارد.
سؤال 610 :آیا متطوّق و مرتفع بودن هلال دلالت بر شب دوم مى کند؟
پاسخ: شرعاً دلالت نمى کند.
سؤال 611 :آیا رؤیت هلال در بلاد بعیده کفایت از سایر بلاد مى کند؟
پاسخ: اگر قریب الافق باشندکافى است.
سؤال 612 :در صورتى که عید فطر مشکوک باشد و معلوم نیست ماه مبارک 29 روز مى باشد یا 30 روز، حکم حاکم هم دیر مى رسد،وظیفه چیست؟
پاسخ: اول ماه به چند چیز ثابت مى شود، که درتوضیح المسائل مسأله 1780 بیان شده و روزى را که نمى داند آخر رمضان است یا اوّل شوّال، واجب است روزه بگیرد.
سؤال 613 :روزى که در ایران عید فطر اعلام مى شود، آیا مردم افغانستان مى توانند عید بگیرند؟ اگرنمى شود، چطور با عید در تهران، مردم خرمشهر و آبادان و بندرعباس مى توانند عیدبگیرند، ولى افغانستان نمى توانند؟
پاسخ: حکم حاکم شرع در مورداول ماه در شهر محل اعلام و شهرهایى که با آن شهر هم افق یا قریب الافق هستند یا درغرب آن شهر واقع شده اند مجزى است و حتى براى مقلدین همان حاکم که در شهرهاى شرقى ساکن هستند ثابت نمى شود. لذا با اعلام رؤیت هلال در تهران، در بندرعباس و بوشهر وآبادان اول ماه ثابت مى شود. ولى در شرق ایران، مثل مشهد و افغانستان ثابت نمى شود.
سؤال 614 :اگر در ایران هلال رؤیت شد،آیا در افغانستان هم اول ماه ثابت مى شود یا خیر؟
پاسخ: اگر رؤیت هلال در ایران باشد براى افغانستان ثابت نمى شود. بلى اگر رؤیت هلال در شرق ایرانباشد، در شهرهاى غربى افغانستان که هم افق شهرهاىشرقى ایران یاقریب الافق با آنها باشد، ثابت مى شود.
سؤال 615 :شخص معتبرى تلفن مى کند که فردا عید فطر است، آیا قبول مى شود؟
پاسخ: اگر موجب اطمینان بشود، ترتیب اثر داده شود.
جامع المسائل ج 2:
سؤال 404 ـچنانچه براى مرجع تقلید ثابت شود که رؤیت هلال شده و عید فطر است و همین که از او سوال شود بفرماید: اول ماه براى من ثابت شده ولى حکم نکند، مقلّد او به محض سوال و اطلاع آیا مى تواند افطار کند؟
پاسخ: ملاک، حصول علم یا اطمینان است لذا در فرض سوال اگر علم یا اطمینان حاصل شود (که عادتاً چنین است) افطار کند، و در غیر این صورت باید همچنان روزه باشد تا اینکه اول ماه به یکى از طرق مذکوره در توضیح المسائل مسأله 1795 ثابت شود
