العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > احکام اموات:
دستور نماز میت
(مسأله 608) نماز میّت پنج تکبیر دارد و اگر نمازگزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است:
بعد از نیّت و گفتن تکبیر اول بگوید: «أشهد أن لااله الا الله و أنّ محمداً رسول الله»
و بعد از تکبیردوم بگوید: «اللهم صلّ علی محمّدو آل محمّد»؛
و بعد از تکبیر سوم بگوید: «اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات»؛
و بعد از تکبیر چهارم اگر میّت مرد است بگوید:«اللهم اغفر لهذا المیّت» و اگر زن است بگوید: «اللهم اغفر لهذه المیّت»؛
و بعد تکبیر پنجم را بگوید و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید:
«أشهد أن لاإله الا الله وحده لا شریک له و أشهد أنّ محمّداً عبده و رسوله أرسله بالحقّ بشیراً و نذیراً بین یدی الساعة1:
و بعد از تکبیر دوم بگوید: «اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد و بارک علی محمّد و آل محمّد و ارحم محمّداً و آل محمّد کأفضل ما صلّیت و بارکت و ترحمت2 علی ابراهیم و آل ابراهیم انّک حمید مجید و صل علی جمیع الأنبیاء و المرسلین (و الشهداء و الصدیقین و جمیع عبادالله الصالحین3)»
و بعد از تکبیر سوم بگوید: «اللهم اغفر للمؤمین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات الأحیاء منهم و الأموات تابع 4 بیننا و بینهم بالخیرات (انّک مجیب الدعوات5) إنّک علی کلّ شیء قدیر».
و بعد از تکبیر چهارم اگر میّت مرد است بگوید: «اللهمّ إنّ هذا عبدک 6 و ابن عبدک و ابن امتک نزل بک و انت خیر منزول به7 أللهم إنّا لانعلم منه إلا خیراً و أنت أعلم به منّا اللهمّ إن کان محسناً فزد فی احسانه و إن کان مسیئاً فتجاوز عنه و اغفر له8 اللهم اجعله عندک فی أعلی علیّین و اخلف علی أهله فی الغابرین و ارحمه برحمتک یا أرحم الراحمین»؛ و بعد تکبیر پنجم را بگوید،
ولی اگر میّت زن است بعد از تکبیر چهارم بگوید :«اللهمّ إنّ هذه امتک9 و ابنة عبدک و ابنة امتک نزلت بک و أنت خیر منزول به، اللهم إنّا لانعلم منها إلا خیراً و انت أعلم بها منّا اللهمّ إن کانت محسنةً فزد فی إحسانها و إن کانت مسیئةً فتجاوز عنها و اغفر لها أللهم اجعلها عندک فی أعلی علیّین و اخلف علی أهلها فی الغابرین و ارحمها برحمتک یا أرحم الراحمین10».
1- فاضل: بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید: أشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له الهاً واحداً احداً صمداً فرداً حیاً قیوماً دائماً أبداً لم یتخذ صاحبه و لا ولداً و أشهد أنِّ محمداً عبده و رسوله أرسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کلّه و لو کره المشرکون بشیراً و نذیراً بین یدی الساعة...
2-زنجانی: رَحِمْتَ...
3- [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله فاضل نیست]
4- زنجانی: تابع الّلهُمَّ...
5- [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت الله فاضل نیست]
6- فاضل: أللهم ان هذا المسجّی قُدّامنا عبدکَ...
7- فاضل: أللهم إنَّک قَبَضْتَ روحَهُ إلیکَ وَ قد احتاجَ إلی رَحمَتکَ و أنتَ غنیٌ عَن عذابه...
8- فاضل: و اغفِر لنا و لَهُ...
9- فاضل: اللهم إنّ هذه المسجّات قُدّامنا أمتکَ...
10- مکارم: و اگر نماز را بر چند نفر میت مرد می خواند می گوید: أللهمَّ إنّ هولاءِ عبیدُکَ وأبناءُ عبیدِکَ و أبناء إمائِکَ نزلوا بکَ و أنت خیر منزولٌ بهم... و بقیه ضمیرها را جمع مذکر می آورند. و در مورد چند زن، ضميرها و اسماء اشاره را به صورت مؤنث مي آورد و درتثنیه به صورت تثنیه.
سیستانی: شایان ذکر است دعایی که بعد از تکبیر چهارم ذکر شد اختصاص به افراد بالغ دارد و در نماز بر اطفال مؤمنین بعد از تکبیر چهارم گفته می‌شود: «اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ لِأَبوَیهِ وَلَنا سَلَفاً وَفَرَطاً وَأَجْراً».
امام خامنه ای رساله آموزشی ص ۱۱۵. نماز میت عبارت است از نیت و پنج تکبیر که در خلال آنها دعا و صلوات وارد شده است، و اگر بعد از نیت به این ترتیب بگوید کافی است: ۱. بعد از تکبیر اول بگوید:«اَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ». ۲. بعد از تکبیر دوم بگوید: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ». ۳. بعد از تکبیر سوم بگوید: « اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ». ۴. بعد از تکبیر چهارم بگوید: « اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا الْمَیِّتِ» (برای مرد) یا «لِهذِهِ الْمَیِّتِ» (برای میت زن). ۵. بعد تکبیر پنجم را بگوید که پایان نماز است.
رساله آموزشی ص ۱۱۶. کیفیت‌های مفصل‌تر نماز میت در رساله‌های مفصل و بعضی کتاب‌های دعا مذکور است.
(مسأله 609) باید تکبیرها و دعاها را طوری پشت سر هم بخواند که نماز از صورت خود خارج نشود1.
1- مکارم: و احتیاط واجب آن است که در وسط نماز با کسی سخن نگویند.
بهجت: و اگر مأموم عمداً یا سهواً در غیر تکبیر اول از امام جلو افتاد، مستحبّ است همان تکبیر را با امام اعاده کند.
سبحانی: و شایسته است نمازگزار قصد معنا کند و به حکایت الفاظ اکتفا ننماید.
(مسأله 610) کسی که نماز میّت را به جماعت می خواند باید تکبیرها و دعاهای آن را هم بخواند1.
1- خوئی، سیستانی، وحید: اگر چه مأموم باشد.
اراکی: و می تواند از روی کتاب یا نوشته بخواند.
*****
مکارم: مسأله 572 - مستحبّ است نماز میّت را با جماعت بخوانند ولی کسی که نماز میّت را با جماعت بخواند باید تمام تکبیرها و دعاهای آن را بخواند. و همانگونه که گفته شد، خواندن دعاهای مفصّل بالا مستحبّ است و اگر کسی آن را حفظ ندارد، می تواند از روی کتاب بخواند
