العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > موارد تیمم:
هفتم از موارد تیمم: (نداشتن فرصت برای وضو یا غسل)
هفتم از موارد تیمّم
زنجانی، سیستانی: هفتم: تنگ بودن وقت نماز
(مسأله 678) هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد، یا غسل کند تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمّم کند1.
1- وحید: مگر اینکه وقت وضو یا غسل به اندازه تیمّم باشد، که در این صورت باید وضو بگیرد یا غسل کند.
بهجت: تمام نماز بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمّم کند. و در صورتی که اگر وضو بگیرد یک رکعت از نماز را در وقت می خواند و بقیه را خارج وقت، ولی اگر تیمّم کند تمام نمازها را وقت می خواند، می تواند بنابراظهر هرکدام را خواست انجام دهد ولی احتیاط مستحبّ در تیمّم و خواندن تمام نماز در وقت است و اگر با تیمّم هم تمام نماز را نمی تواند در وقت بخواند باید بنابراحوط بلکه اقرب وضو بگیرد و یک رکعت نماز را در وقت با وضو بخواند.
امام خامنه ای رساله آموزشی ص ۱۲۰. {از مواردی که باید بجای وضــو و غسل تیمم کرد:} هنگامی {است} که وقت نماز تنگ باشد و وضو و غسل موجب شود که همه‌ی نماز یا قسمتی از آن در خارج وقت واقع شود.
امام خامنه ای رساله آموزشی ص ۱۲۱. اگر کسی در تنگی وقت، خوف آن را داشته باشد که در صورت غسل کردن یا وضو گرفتن، همه یا قسمتی از نمازش در خارج وقت واقع شود باید تیمم کند و نماز بخواند.
(مسأله 679) اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده ولی نماز او با تیمّم صحیح است1 اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن را نماز را بخواند2.
1- تبریزی، بهجت، مظاهری: [پایان مسأله].
2- وحید: احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را هم با وضو یا غسل بخواند.
سبحانی: احتیاط موکّد آن است که قضای ان نماز را بخواند.
امام خامنه ای رجوع کنید به ذیل مسأله ۶۷۸.
(مسأله 680) کسی که شک دارد که اگر وضو بگیرد، یا غسل کند وقت برای نماز او می ماند یا نه، باید تیمّم کند1.
1- صافی: و نماز بخواند.
مظاهری، سبحانی: باید وضو بگیرد یاغسل نماید.
گلپایگانی: اگر شک او در مقدار وقت باشد؛ مثل آنکه نداند یک ساعت وقت دارد یا نیم ساعت، باید وضو یا غسل را بجا آورد، لکن اگر بداند که نیم ساعت بیشتر وقت ندارد و شک کند که در این نیم ساعت می تواند غسل کند یا وضو بگیرد و نماز بخواند یا نمی تواند، در این صورت نباید غسل کند یا وضو بگیرد؛ باید تیمّم کند و نمار بخواند.
امام خامنه ای رجوع کنید به ذیل مسأله ۶۷۸.
*****
مکارم: مسأله 634 - کسی که نمی داند وقت تنگ شده یا نه، باید وضو بگیرد یا غسل کند، ولی اگر می داند مقدار کمی وقت دارد امّا می ترسد اگر سراغ وضو یا غسل برود به نماز نرسد، باید تیمّم کند.
(مسأله 681) کسی که بواسطه تنگی وقت تیمّم کرده1 چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود2،اگر چه تیمّم خود را نشکسته باشد در صورتی که وظیفه اش تیمّم باشد، باید دوباره تیمّم نماید3.
این مسأله در رساله آیت الله مکارم نیست.
1- فاضل: تیمّم او فقط برای عملی که وقت آن ضیق است مفید است و بعداً بلافاصله باطل می شود لذا...
2- فاضل: یا عذر دیگری برای او پیدا شود...
3- بهجت: برای نماز های بعدی.
سبحانی: در صورتی که پس از نماز و برای گرفتن وضو وقت داشته باشد ولی وضو نگیرد باید دوباره تیمّم نماید.
*****
خوئی، تبریزی 689، سیستانی: مسأله 670- کسی که بواسطه تنگی وقت تیمّم کرده، و بعد از نماز می توانسته وضو بگیرد و نگرفته تا آبی که داشته از دستش رفته، در صورتی که وظیفه اش تیمّم باشد، باید (خوئی، سیستانی: برای نمازهای بعدی) دوباره تیمّم نماید، اگر چه تیمّم خود را نشکسته باشد.
زنجانی: مسأله 577- کسی که به واسطه تنگی وقت تیمّم کرده ، اگر بعد از نماز بتواند وضو بگیرد تیمّم وی باطل می گردد، بنابراین اگر در نمازهای بعدی وظیفه اش تیمّم باشد باید دوباره تیمّم کند و نمی تواند به تیمّم قبلی اکتفا کند.
وحید: مسأله 688 - کسی که به واسطه تنگی وقت تیمّم کرده و بعد از نماز با اینکه می توانسته وضو بگیرد ولی تا از دست دادن آب وضو نگرفته ، در صورتی که وظیفه اش تیمّم باشد ، باید برای نمازهای بعدی دوباره تیمّم نماید.
(مسأله 682) کسی که آب دارد اگر بواسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد می تواند با همان تیمّم نماز بخواند1.
1- خوئی، گلپایگانی، تبريزی، وحید، صافی: چنانچه وظیفه اش تیمّم باشد احتیاط مستحب (خوئی، تبریزی: احتیاط واجب) آن است که برای نمازهای بعدی دوباره تیمّم کند.
زنجانی: می تواند با آن تیمّم نمازهای دیگر را هم که می توان با تیمّم بجا اورد بخواند؛ ولی احتیاط مستحب آن است که برای نمازهای بعد دوباره تیمّم کند.
سیستانی: چنانچه وظیفه اش تیمّم باشد لازم نیست برای نمازهای بعدی دوباره تیمّم کند گرچه بهتر است.
فاضل: برای نمازهای بعد نمی تواند با همان تیمّم نماز بخواند، بلکه باید دوباره تیمّم نماید.
(مسأله 683) اگر انسان به قدری وقت دارد که می تواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون کارهای مستحبی آن مثل اقامه و قنوت1 بخواند باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون کارهای مستحبی آن بجا آورد2 بلکه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند3.
1- زنجانی: بلکه بدون سوره...
2- زنجانی: [پایان مسأله].
3- مکارم: اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد، می تواند آن را ترک نماید و با وضو نماز بخواند.
مسائل اختصاصی
امام خامنه ای رساله آموزشی ص ۱۲۰. هرگاه رطوبتی از انسان در حال خواب خارج شود و بعد از بیداری چیزی به یاد نیاورد، ولی لباس خود را مرطوب ببیند، اگر می‌داند که محتلم شده، جنب است و باید غسل کند و در صورت تنگی وقت باید بعد از تطهیر بدنش تیمم نموده و نماز بخواند و سپس در وسعت وقت غسل نماید، اما اگر نداند (شک در احتلام و جنابت داشته باشد) در این صورت، حکم جنابت بر آن جاری نمی‌شود.
امام خامنه ای رساله آموزشی ص ۱۲۱. صحت تیمم بدل از غسل برای اعمالی که مشروط به طهارت نیست، مانند زیارت محل اشکال است، ولی انجام آن در صورت عدم امکان غسل به قصد رجا و مطلوبیت اشکال ندارد.
