احکام >
نماز:
حکم نماز روی میز یا مُهر پایه دار مرجع تقلید آیةالله العظمی وحید خراسانی (مدظله)
سوال با سلام
به علت مشکل زانو نمی توانم به صورت عادی نماز بخوانم و پزشک توصیه کرده برای جلوگیری از تشدید آرتروز، روی میز (پایه مهر) نماز بخوانم.
۱. لطفا حکم شرعی نماز خواندن با پایه مهر را بفرمایید.
۲. روش نمازخواندن (رکوع، سجده ، تشهد و ...) با پایه مهر را بیان کنید.
مرجع تقلید: حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی(مدظله)
جواب:بسم الله الرحمن الرحیم
والسلام علی عبادالله الصالحین
والسلام علی من اتبع الهدی
والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته
با تشکر از اعتماد شما به «سایت انهار»
بزرگوار.
ابتدا برخی از احکام رکوع و سجده را مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی (مدّظلّه) مشاهده بفرمائید:
در باره سجده
کسی که نتواند به اندازه ركوع شرعى خم شود
مسأله ۱۰۴۵ ـ هرگاه نتواند به اندازه ركوع شرعى خم شود بايد به چيزى تكيه دهد و ركوع شرعى را به جا آورد ، و اگر موقعى هم كه تكيه داده نتواند ركوع شرعى را به جا آورد ، در صورتى كه متمكّن از ركوع عرفى است ، بنابر احتياط واجب بايد ركوع عرفى را به جا آورد، و به سر هم در حال قيام اشاره به ركوع بنمايد ، و اگر نتواند به اندازه ركوع عرفى هم خم شود ، يا هيچ نتواند خم شود ، بنابر احتياط واجب موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند، و نماز ديگرى هم بخواند و براى ركوع آن در حال ايستادن با سر اشاره نمايد.
مراتب اشاره کردن براى عاجز از ركوع
مسأله ۱۰۴۶ ـ كسى كه وظيفه اش اين است كه براى ركوع با سر اشاره كند ، اگر نتواند با سر اشاره كند بايد به نيّت ركوع چشمها را ، هم بگذارد ، و ذكر آن را بگويد ، و به نيّت برخاستن از ركوع چشمها را باز كند ، و اگر از اين هم عاجز است بايد در قلب خود نيّت ركوع كند و ذكر آن را بگويد.
كسى كه نمىتواند ايستاده يا نشسته ركوع كند
مسأله ۱۰۴۷ ـ كسى كه نمى تواند ايستاده يا نشسته ركوع كند حتّى به مقدار عرفى آن ، و فقط مى تواند در حالى كه نشسته است كمى خم شود ، بايد ايستاده نماز بخواند و براى ركوع با سر اشاره نمايد ، و در صورتى كه خم شدنش در حال نشستن به حدى باشد كه ركوع عرفى براى نشسته صدق كند ، احتياط واجب اين است كه نماز ديگرى هم بخواند ، و موقع ركوع آن بنشيند و به همان اندازه خم شود.
در باره سجده
كسى كه در بين نماز از ايستادن یا نشستن عاجز شود
مسأله ۹۷۸ ـ كسى كه در بين نماز از ايستادن عاجز شود و عجزش تا آخر وقت باقى نباشد ، بايد نماز را در حال قدرت ايستاده بخواند ، و در صورتى كه عجزش تا آخر وقت باقى باشد ، بايد بقيّه نماز را نشسته بخواند...
کسی که مىتواند ايستاده نماز بخواند اگرچه با تکیه دادن
مسأله ۹۷۹ ـ تا انسان مى تواند ايستاده نماز بخواند ، نبايد بنشيند ، مثلا كسى كه موقع ايستادن بدنش حركت مى كند ، يا مجبور است به چيزى تكيه دهد ، يا بدنش را كج كند ، يا خم شود ، يا پاها را بيشتر از معمول گشاد بگذارد به گونه اى كه در اين سه صورت ايستادن صدق كند ، بايد به هر طور كه مى تواند ايستاده نماز بخواند ، ولى اگر به هيچ قسم نتواند بايستد ، بايد راست بنشيند و نشسته نماز بخواند.
كسى كه نشسته نماز مىخواند ولی بتواند براى ركوع بايستد
مسأله ۹۸۱ ـ كسى كه نشسته نماز مى خواند ، اگر بعد از خواندن حمد و سوره يا تسبيحات بتواند بايستد و ركوع را ايستاده به جا آورد ، بايد بايستد و از حال ايستاده به ركوع رود...
كسى كه نشسته نماز مىخواند و در بين نماز بتواند بايستد
مسأله ۹۸۳ ـ كسى كه نشسته نماز مى خواند ، اگر در بين نماز بتواند بايستد ، بايد مقدارى را كه مى تواند ، ايستاده بخواند...
بزرگوار
به طور کلی خواندن نماز با سنّ بالا و داشتن دردهای مفاصل و زانو درد و بدن درد البته کمی سخت و مشکل است، ولی اینکه بلافاصله برخی از پزشکان توصیه می کنند برای جلوگیری از تشدید آرتروز نماز روی میز یا پایه مُهر خوانده شود قابل تأمل است.
بلافاصله و به محض پیدا شدن درد زانو و درد پا و درد مفاصل و سختی نشستن و برخاستن نمی توان تصمیم گرفت که نماز روی میز و صندلی یا مهر پایه دار خوانده شود.
قاطعاً خدمت شما عرض می کنم که حدود ۸۰% نمازهایی که به این صورت ها خوانده می شود اشکال دارد و باطل است.
بنابراین مطابق با احکامی که ابتدا مطابق با فتوای حضرت آیةالله العظمی وحید خراسانی (مدّظلّه) بیان شد باید انسان به طور قطع و یقین از نشستن و ایستادن و انجام رکوع و سجده عاجز و ناتوان باشد تا مجاز باشد نماز را روی میز و صندلی یا مهر پایه دار بخوانند.
اگر بینی و بین الله به هیچ اسمی که توضیح داده شد نتوانید بایستید و نتوانید او کنید و نتوانید سجده کنید می توانید نماز خود را نشسته به جا آورید و رکوع و سجده را با ایماء و اشاره و خم کردن سر و بستن چشم انجام دهید.
اما اگر مطابق با احکامی که بیان شد واقعاً از ایستاده نماز خواندن و ایستاده رکوع کردن و نیز از انجام سجده ها ناتوان باشید؛
وظیفه شما برای رکوع به شرح ذیل است:
مسأله ۱۰۳۶ ـ كسى كه نشسته ركوع مى كند ، بايد به قدرى خم شود كه صورتش مقابل زانوها برسد، و احوط آن است كه به قدرى خم شود كه اگر ايستاده ركوع مى كرد به همان مقدار خم مى شد.
مسأله ۱۰۴۶ ـ كسى كه {نمی تواند رکوع کند} وظيفه اش اين است كه براى ركوع با سر اشاره كند، اگر نتواند با سر اشاره كند بايد به نيّت ركوع چشمها را، هم بگذارد، و ذكر آن را بگويد، و به نيّت برخاستن از ركوع چشمها را باز كند، و اگر از اين هم عاجز است بايد در قلب خود نيّت ركوع كند و ذكر آن را بگويد.
و وظیفه شما برای سجده به شرح ذیل است:
اگر نشسته نماز می خوانید و مهر روی پایه یا چیز بلند قرار دارد هنگام سجده کف دست خود و در صورت امکان سر انگشت بزرگ پا را هم به زمین بگذارید و سجده کنید.
و طبق مسأله ۱۰۷۹ ـ كسى كه هيچ نمى تواند سجده نمايد ، بايد براى سجده با سر اشاره كند، و اگر نتواند بايد با چشمها اشاره نمايد، و اگر با چشمها هم نمى تواند اشاره كند، بايد در قلب نيّت سجده كند و ذكر آن را بگويد. . یاحقّ.