العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله):
عده وفات
1- عقد در عده وفات
سؤال: چنانچه زنى را در عدّه وفات عقد نمایند و بعد از حدود پانزده روز که عدّه تمام شده، عروسى نمایند و زفاف به عمل آید یعنى عقد در عدّه و دخول در خارج عدّه بوده و زوجین هم جاهل به مسأله و حرمت ازدواج در عدّه بوده اند، لطفاً بفرمایید: آیا حرمت ابدى براى آنها ثابت شده یا فقط عقد باطل است؟ و آیا عدّه وفات را براى همسر اوّل باید تمام کند یا خیر؟ و به فرض این که عقد باطل شده و بخواهند عقد جدید بخوانند آیا باید براى همسر دوّم عدّه نگهدارد؟
پاسخ: عقد ازدواج باطل است ولى حرمت ابدى نمى آورد و عدّه نسبت به وطى به شبهه در مورد شوهر دوّم باید تمام شود و بعد مى تواند با شخص دیگرى ازدواج کند ولى ازدواج او با همسر دوّم نیاز به عدّه وطى به شبهه ندارد.
2- اصلاح صورت برای زنی که در ایام عده وفات است
سؤال: با سلام
آیا اصلاح صورت جزء زینتهای ممنوع زن در زمان عده همسر فوت شده اش است؟
پاسخ: احتیاط واجب آن است که از اصلاح صورت بپرهیزید
3- فوت کردن زوج پیش از اتمام عده طلاق
سؤال: مردى زوجه اش را طلاق مى دهد، و پیش از تمام شدن مدّت عدّه فوت مى کند. آیا زوجه باید عدّه وفات نگه دارد، یا همان عدّه طلاق را تمام کند؟ آیا در این مسأله فرقى میان طلاق رجعى و بائن، یا طلاق حامله و غیر حامله وجود دارد؟
پاسخ: اگر عدّه رجعى بوده، نگه داشتن عدّه وفات لازم است. ولى در عدّه بائن، تکمیل همان عدّه کافى است.
4- زمان شروع عده وفات
سؤال: حدود 15 سال پیش از شوهر اوّلم طلاق گرفتم، و پس از حدود یک سال با مرد دیگرى مجدّداً ازدواج کردم. پنج ماه پس از ازدواج دوّم، شوهر سابقم فوت نمود. اکنون بعد از گذشت حدود 14 سال متوجّه شدم که طلاق اوّلم باطل بوده، و به همین دلیل از شوهر دوّمم جدا شدم. آیا بنده، که یائسه نیز مى باشم، باید بعد از 14 سال براى شوهر اوّلم عدّه وفات نگه دارم؟
پاسخ: هرگاه تازه از فوت او آگاه شده باشید باید عدّه نگه دارید، ولى اگر قبلا از فوت او با خبر شده اید، و مدّت چهار ماه و ده روز گذشته باشد، عدّه منقضى شده است.
5- استفاده از گردنبند در زمان عده وفات
سؤال: اگر خانمی در عده شوهر قرار گیرد و از قبل از مرگ شوهر گردنبندی به طور معمول به گردن داشته باشد آیا بعد از مرگ همسر می بایست که گردنبند رو باز کند یا خیر؟
پاسخ: احتیاط آن است که آن را باز کند.
6- عهد به عدم ازدواج بعد از فوت همسر
سؤال: زنى که شوهرش مرده و خودش هم جوان است (مثلا 30 ساله است) به خاطر فوت شوهرش بیشتر از متعارف ترک زینت مى کند، حتّى نظافت هم به اندازه عرف نمى کند و ازدواج را نیز ترک کرده است و اگر کسى براى خواستگارى بیاید مى گوید: من با شوهرم عهد کرده ام دیگر ازدواج نکنم و بین ما شرط شده که هر کس جلوتر مُرد، دیگرى ازدواج نکند، آیا این کار درست است و شرط آنها واجب العمل است؟
پاسخ: حداد به معناى ترک زینت در ایّام عدّه وفات لازم است، ولى ترک زینت، به معناى ترک نظافت نیست و شرط مزبور اعتبارى ندارد و سزاوار است آن زن بعد از گذشتن عدّه ازدواج کند.
7- مقدار ترک زینت در عده وفات
سؤال: زنى که شوهرش مرده و خودش هم جوان است (مثلا 30 ساله است) به خاطر فوت شوهرش بیشتر از متعارف ترک زینت مى کند، حتّى نظافت هم به اندازه عرف نمى کند و ازدواج را نیز ترک کرده است و اگر کسى براى خواستگارى بیاید مى گوید: من با شوهرم عهد کرده ام دیگر ازدواج نکنم و بین ما شرط شده که هر کس جلوتر مُرد، دیگرى ازدواج نکند، آیا این کار درست است و شرط آنها واجب العمل است؟
پاسخ: حداد به معناى ترک زینت در ایّام عدّه وفات لازم است، ولى ترک زینت، به معناى ترک نظافت نیست و شرط مزبور اعتبارى ندارد و سزاوار است آن زن بعد از گذشتن عدّه ازدواج کند.
8- زنی که در عدّه وفات با مرد دیگری ازدواج کرده
سؤال: زنی در عده وفات بوده و از روی ندانستن مسئله ازدواج کرده است. حال پس از سه سال متوجه مسئله شده درحالیکه از این ازدواج فرزندی هم دارد. وظیفه ی ایشان چیست؟
پاسخ: اگر صیغه عقد را خودشان خوانده اند به یکدیگر حرام ابد هستند و باید از هم جدا شوند و اگر خودشان نخوانده اند باید از نو صیغه عقد را بخوانند و اشکالی ندارد.
