العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله):
احکام رجوع
1- رجوع زوجه در زمان عده طلاق خلع
سؤال: با سلام در طلاق خلع و در زمان عده در صورتیکه زن به مرد رجوع نموده که این امر قطعی باشد نیازی به بیان شفاهی بذل ما بذل از طرف زن میباشد و یا همان عمل رجوع کافی بوده و فقط شرایط ازدواج (مهریه) به همان شکل سابق خواهد بود؟
پاسخ: زن
باید رجوع به بذل کند و تمام آنچه را داده یا لا اقل قسمتی از آنرا باز پس بگیرد تا رجوع شوهر ممکن شود.
2- اختلاف زن و شوهر در تحقق رجوع
سؤال: در صورت اختلاف زوجین، در این که رجوع صورت گرفته یا خیر، قول کدام یک مقدّم است؟
پاسخ: قول منکرِ رجوع، مقدّم است.
3- اختلاف زوجین در زمان وقوع رجوع
سؤال: در صورت اختلاف زوجین در این که رجوع در زمان عدّه صورت گرفته یا بعد از آن، قول کدام یک مقدّم است؟
پاسخ: قول زوجه مقدّم است.
4- مجهول بودن تاریخ طلاق و رجوع
سؤال: زوج و زوجه اى در اصل رجوع و انقضاى مدّت عدّه طلاق رجعى اتّفاق نظر دارند، ولى در این که کدام زودتر واقع شده، اختلاف دارند. قول کدام یک مقدّم است؟
پاسخ: در صورتى که تاریخ طلاق معلوم باشد، و تاریخ رجوع مجهول; رجوع بى اثر خواهد بود. و اگر بالعکس بوده باشد، رجوع مؤثّر است. و اگر تاریخ هر دو مجهول باشد، رجوع فایده اى ندارد.
5- اختلاف زوجین در رجوع
سؤال: مردى زوجه اش را طلاق رجعى داده است. زوج مدّعى رجوع به طلاق، و زوجه منکر آن است. حکم شرعى در دو فرض بالا در اثناى عدّه و پس از آن چیست؟
پاسخ: اگر در اثناى عدّه باشد، این کار خود رجوع محسوب مى شود. و اگر بعد از عدّه باشد، بدون دلیل پذیرفته نمى شود.
6- ازدواج مجدد بعد از رجوع همسر اول
سؤال: زید همسر خود را طلاق رجعى مى دهد و از هم جدا مى شوند، مرد در یک شهر و زن در شهر دیگر به سر مى برد و قبل از انقضاى عدّه، مرد رجوع مى کند ولى زن مطّلع نمى شود و پس از انقضاى عدّه، زن ازدواج مى کند وظیفه چیست؟ یا مرد رجوع کرده و زن هم تمایل نشان مى دهد ولى پدر و برادران زن اجازه نمى دهند برگردد و الآن چند سالى گذشته و زن ازدواج نکرده آیا زوجیّت اوّل برقرار است؟ یا مرد وقتى که دید اصرارش اثر ندارد و اعراض کرد نیاز به طلاق مجدّد دارد؟
پاسخ: اگر رجوع مسلّم باشد عقد دوّم باطل است و گذشتن زمان طولانى اثرى ندارد و نیز عقد زوجیّت با اعراض از بین نمى رود و طلاق لازم است تا از یکدیگر جدا شوند.
7- لزوم طلاق مجدد در صورت پشیمانی از رجوع
سؤال: کسى که در عدّه رجعى به زن رجوع کند و فوراً پشیمان شود و بگوید همان جدایى و طلاق برقرار باشد، آیا صرف پشیمانى از رجوع کافى است و یا این که طلاق مجدّد لازم است اگر طلاق لازم است چه زمانى باید انجام گیرد؟
پاسخ: پشیمانى فایده ندارد و با رجوع کردن، آن زن همسر او مى باشد و اگر بخواهد جدا شود باید مجدّداً طلاق دهد.
8- پول گرفتن برای رجوع
سؤال: اگر مردى زن خود را طلاق دهد امّا ورثه زن به آن مرد بگویند که فلان مقدار پول بگیر و طلاق مده، آیا شوهر مى تواند رجوع کند؟
پاسخ: مردى که همسرش را طلاق داده مى تواند پولى بگیرد و رجوع کند و اگر غیر طلاق رجعى است احتیاج به عقد مجدّد دارد.
9- لمس و نزدیکی در ایام عدّه طلاق رجعی
سؤال: احتراما توضیح بفرمایید:
۱) در طلاق رجعی آیا در ایام عده طلاق رجعی آیا زوجین محرمند یا خیر مثلا میتوانند با هم دست دهند یا رو بوسی کنند؟ و اگر محرمند محرمیت به چه صورت است و اگر محرم نیستند چرا دستور شده است محل سکونت زوجه باید در محل زندگی مشترک قبلیشان باشد در صورتی که حضور دو نامحرم در یک مکان مکروه و مسبب وسوسه شیطان است.
۲) چنانچه بنا به نیاز طرفین و فقط صرف ارضای میل جنسی مبادرت به نزدیکی کنند آیا گناه محسوب میشود؟ آیا با خوانده شدن خطبه دوم طلاق رجعی(در پایان ایام عده) طلاق صحیح میباشد؟
پاسخ: 1ـ آنها با هم محرم اند و می توانند دست بدهند و روبوسی کنند ولی اگر به قصد رجوع باشد طلاقشان باطل می شود.
2ـ طلاق گذشته باطل می شود.
2ـ طلاق گذشته باطل می شود.
10- ملاعبه با همسر بدون قصد رجوع در ایام عدّه
سؤال: اگر زوجی که همسر خود را طلاق رجعی داده ، بدون نیت رجوع و با فرض اینکه در دوران عده مجاز به این کار بوده، با وی ملاعبه کند آیا رجوع حاصل شده است یا خیر؟در صورتی که رجوع نیست آیا گناهی مرتکب شده؟
پاسخ: اگر قصد رجوع نداشته باشد رجوع نیست و این کار هم برای او اشکال دارد
