سؤال1479:مهریه خانمى شصت سکه بهار آزادى بوده است، چند سال قبل زن مطالبه کرده، وهر سکه به دوازده هزار تومان قیمت شده است. ولى زوج نپرداخته، حال آیا زوج مکلّف بهدادن شصت سکه است یا باید قیمت آن را بدهد؟ و اگر باید قیمت را بدهد، قیمت چه زمانىرا؟ آیا آن روز که قیمت گذارى شده یا قیمت روز ادا را؟
پاسخ:لازماست یا خودِ شصت سکه بهار آزادى پرداخت شود، یا قیمت روزِ مطالبه، مگر آنکه قبلابین آنها مصالحه اى روى قیمت شده باشد.
سؤال1480:اگر پدر شوهر مهریه عروس را قبول کند، آیا بر او واجب مى شود یا بر عهدهشوهر است. و اگر بمیرد مهریه ساقط مى شود یا از مال او باید بدهند یا به عهده شوهرانتقال پیدا مى کند؟
پاسخ:بر عهده پدر شوهر است و حکم سایر دیون را دارد.
سؤال1481:اگر مهریه زن، یک جلد کلام الله باشد، آیا هنگام طلاق همان را به زنباید داد؟
پاسخ:همان قرآنى که مهر قرار داده شده، باید به اوبدهد.
سؤال1482:مهرى که در عقد ازدواج درسالها قبل تعیین شده و اکنون ارزش پول کاسته شده به چه میزان بر ذمّه زوج ثابت است؟این سؤال در مورد هرنوع دین دیگر نیز جارى است؟
پاسخ:به همانمقدارى که در ابتدا بر ذمّه آمده است. و کم شدن ارزش آن یعنى قدرت خرید نقشى ندارد. زیرا که پول از مثلیات است نه قیمیّات.
سؤال1483:در محضر رسمى براى زوجه حین العقد مبلغى صداق جهت ازدواج دائم تعیین گردیدهاست. و پس از گذشتن زمانى زوجه از زوج خود در شرایط نامساعدى مبلغى اسناد رسمىبعنوان افزایش مهریه که در سند قید شده گرفته است. حال بفرمایید
هرگاه زیادى مهریه قابل مطالبه نباشد، آیا در حکم بذل زوجه است و شرعاً زوجه مى تواند بعنوان رجوع بهبذل خود آن را مطالبه کند یا خیر؟
پاسخ:زاید بر آنچه در عقد ذکرشده حق مطالبه ندارد. مگر آنکه به یکى از عقود لازمه زوج متعهد شده باشد آن رابپردازد. یا در مقابل چیزى که مالیت دارد تعهد کرده باشد.
سؤال1484:در مهرنامه مهریه خانمى به این صورت ذکر شده است وظاهراً عقد هم بر این معنى واقع شده است. «مقدار بیست مثقال طلا به قیمت ده هزارتومان». حال سؤال این است که آیا مهریه بیست مثقال طلا است یا ده هزارتومان؟
پاسخ:ظاهر از تعیین مقدار طلا آن است که مهریه همان مقدارطلا است. و تقدیر قیمت میزان نیست بنابراین فعلا همان مقدار طلا بر ذمه زوج است. وچنانچه بخواهد قیمت طلا را بدهد، باید قیمت فعلى آن را بدهد.
سؤال1485:خانمى در اثر زنا حامله شده است و ادعا مى کند که مکرّه بوده است. اما مردزانى منکر است، آیا زانیه مستحق مهرالمثل مى باشد؟ آیا حد زناى اکراهى بر زانى جارىمى شود یا خیر؟
پاسخ:اگر زن نتواند اکراه را اثبات کند، مى تواندمرد را قسم بدهد. و اگر مرد قسم را به او رد کند و او قسم بخورد حکم اکراه نسبت بهحق او جارى مى شود; یعنى استحقاق مهرالمثل را دارد و حد نمى خورد، ولى بر مرد حداکراه جارى نمى شود.
سؤال1486:اینجانب ازشوهر خود طلاق خلعى گرفته بودم. در زمان عدّه رجوع انجام گرفته و با توافق هممهریّه جدیدى معیّن شد. آیا از نظر شرعى ایرادى بر مهریه جدید است یا خیر؟
پاسخ:عنوان مهریه و مقدار آن تغییرناپذیر است. ولى در مفروض سوال، زنمى تواند در مقابل رجوع در بذل که زمینه جواز رجوع شوهر را آماده مى کند چیزىمطالبه کند، به عنوان مصالحه یا هبه یا امثال آنها. به این نحو که زن بگوید درمقابل رجوع در بذل فلان مقدار به یکى از عناوین فوق به من منتقلشود.
سؤال1487:در عقد متعه شوهر نصف مدت رامى بخشد، آیا مهر هم تقسیط مى شود یا همه مهریه را باید بپردازد؟
پاسخ:پس از تحقّق دخول، تمام مهر را باید بپردازد. و مهر تقسیط نمى شود.
سؤال1488:هرگاه زن بعد از عقد و قبلاز دخول خود را آتش بزند و خودکشى کند، آیا تمام مهر را مى برد یا نصف را؟
پاسخ:به نظر اینجانب ورثه زن مى توانند تمام مهر را مطالبه کنند.
سؤال1489:هرگاه زنى به خانه شوهر آمدهو پس از مدت کمى خانه شوهر را بدون جهت و اجازه شوهر ترک کند و به خانه پدرش برود ودیگر حاضر به آمدن به خانه شوهر نباشد و تقاضاى طلاق کند، آیا حقى به مهریه دارد یانه؟
پاسخ:پس از انجام عروسى زن تمام مهر را مالک مى شود. و بایدشوهر آن راتأدیه کند. ولى اگر زنتقاضاى طلاق کند چون امر طلاق با مرد است و توافق کنند که مرد در مقابل بذل تمام یاقسمتى از آن، زن را مطلقه به طلاق کند، جایز و بى اشکال است.
سؤال1490:مهریه خانمى که 40 سالِ قبل، ازدواج کرده، در قباله ومهرنامه 2000 تومان ذکر شده و عقد براین اساس واقع شده است. زن مى گوید، مهریه من،نیم دانگ آب و زمین بوده است و چون مشکل ثبتى داشت به 2000 تومان تبدیل شد، و حالشوهر باید آب و زمین را بدهد. و زوج این را قبول دارد و مى گوید مهر شما 2000 توماناست نه آب و زمین، آیا زن حق دارد بیش از 2000 تومان مهریه بگیرد یا نه؟
پاسخ:به نظر اینجانب پول داراى ارزش اعتبارى مستقل است. و وجود پشتوانهدلیل این نیست که ارزش پول با آن مقایسه شود و با زیاد و کم شدن قدرت خرید تفاوتکند. و در یک کلام پول از مثلیات است، و در مثلیات ترقى و تنزّل قیمت مطرح نیست. مگر اینکه بطور کلى از مالیت و اعتبار خارج شود. بنابراین در مورد سؤال، آنچه درنهایت شرعاً و قانوناً مهریه واقع شده و عقد روى آن خوانده شده مبلغ دو هزار تومانبوده است. با توجه به بیان فوق زوج بیش از این مبلغ مدیون نیست. بلى اگر عقد روى آبو منزل خوانده شده بود و در آن زمان قیمت آنها دو هزار تومان محاسبه مى شد. فعلازوج آب و خانه را مدیون بود نه چیز دیگر را. و در عین حال مناسب است زوج رضایت همسررا تحصیل کند.
سؤال1491:آیا پدر دامادمى تواند مهریه عروس خود را مستقیماً به عهده بگیرد و بپردازد؟ یا باید مهریه را بهپسر خود ببخشد و پسر خودش مهریه را بدهد؟
پاسخ:هردو طریق جایزاست.
سؤال1492:آیا پدر داماد مى تواند ملکىیا مالى از اموال خود را مستقیماً (بدون اینکه ابتدا به فرزند خود ببخشد) صداق عروسخود قرار دهد؟
پاسخ:بلى مى تواند، ولى بهتر است ابتدا آن راتملیک داماد کند و داماد خودآن را صداق قراردهد.
سؤال1493:آیا زن مى تواند در عقد ازدواجشرط کند که داماد علاوه بر مهریه مقدارى پول هم به پدر یا مادر عروس بدهد؟ و آیاچنین شرطى لازم الوفا است؟
پاسخ:شرط مزبور جایز و لازم الوفااست.
سؤال1494:آیا شیربها که در بعضى بلادمرسوم است جزء مهریه مى باشد، که اگر طلاق قبل از دخول صورت گرفت، پرداخت نصف آنلازم باشد؟
پاسخ:اگر شیربها جزیى از مهریه درنظر گرفته شده کهبایستى نقداً پرداخت شود، به طلاق قبل از دخول تنصیف مى شود. ولى اگر غیر از مهریهو غیر از شرط در ضمن عقد باشد، دادن آن بر مرد لازم نیست. و بر فرض که داده باشد،مادامى که عینش موجود است مى تواند بنابر تفصیلى که در مسأله 1499 خواهد آمد، پسبگیرد.