مفهوم شناسی وقف

 معنای تولیت ارشد اولاد نسلا بعد نسل 

سؤال: گاهى در وقف مى‏نويسند «توليت اين موقوفه نسلاً بعد نسل در ارشد اولاد است». این به چه معنی می باشد؟

جواب: معناى این عبارت آن است که تولیت بعد از فوتِ فرزند ارشد به اولاد این فرزند ارشد مى‏رسد نه به برادر بعدى او، و اگر قید کرده بود «در صورت انقراض اولاد ذکور تولّى به اولاد اناث برسد» معنایش این است که در یک طبقه مورد نظر، اگر فرزند پسرى باشد او متولّى مى‏شود، اگر چه کوچکتر از باقى اولاد باشد، ولى اگر هیچ پسرى نبود تولّى به اناث مى‏رسد.

 منظور از اسنِّ و ارشد 

سؤال: آیا منظور واقف در عبارت ذیل «ارشد سِنى» است یا «ارشد علمى»؟ « تولیت آن را رجوع فرموده اوّل این که با خودم مادام حیّاً و بعد از آن به سیّد غیاث الله که اسنِّ ارشد اولاد حضرت واقف است و بعد از آن به اسنّ ارشد ذکور اولاد واقف و بعد از آن به اسنّ ارشد ذکور اولاد اولاد نسلا بعد نسل و عقباً بعد عقب و اگر در طبقه عالى رشید نباشد در هر طبقه از نسل او که رشید باشد تولیت از آن او باشد ».

جواب: منظور از ارشد، ارشد بر حسب سن است، مشروط بر این که هوش و عقل کافى براى تولیت وقف داشته باشد و اگر ارشد بر حسب سن ، رشد فکرى کافى براى اداره وقف ندارد به فرد دیگرى مى رسد که واجد این شرط باشد.

تفاوت وقف انتفاع و وقف منفعت 

سؤال: لطفا تفاوت وقف منفعت و انتفاع را بیان فرمایید.

جواب: وقف منفعت سبب می شود که منافع، ملک موقوف علیهم شود ولی در وقف انتفاع، ملک آن ها نمی شود و تنها می توانند از آن استفاده کنند.

تعریف واقف 

سؤال: واقف به چه کسی می گویند

جواب: به کسی که چیزی را وقف می کند واقف گفته می شود.

 منظور از اصطلاحات ارشد و اسن در موقوف علیهم 

سؤال: صفات اصلى براى صدق «ارشد بودن» به ترتیب اولویّت چیست؟ آیا مفهوم «رشد» نسبت به موارد و موضوعات مختلف، داراى قیود اضافه ترى مى باشد؟ مثلا در مورد سؤال، آیا خبره بودن در امر کشت و زرع را مى توان در مفهوم رشد دخالت داد؟

جواب: ارشد در این گونه موارد، آگاه تر در مدیریّت امور اقتصادى و اداره امر موقوفه است.

تعریف وقف‏ 

سؤال: وقف چیست؟

جواب: جدا کردن یک مال از اموال خود و اختصاص دادن منافع آن براى افراد خاص یا امور خیریه را وقف گویند.

تعریف موقوفه 

سؤال: موقوفه به چه چیزی گفته می شود؟

جواب: مال وقف‏ شده را موقوفه گویند.

تعریف موقوف عليهم 

سؤال: موقوف عليهم چه کسانی هستند؟

جواب: کسانى که به نفع آنها وقف‏ شده است.