العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
خریدوفروش موقوفه
سؤال 812- این جانب نیت کردم پنج درخت گردو را بمصرف روضه‌خوانی برسانم اولادی ندارم که بعد از من عمل کند و خودم هم پیر شده‌ام آیا می‌توانم آنها را بفروشم؟
جواب:در مورد سؤال چنانچه درخت‌های مذکور را وقف نموده‌اید و قبض وقف هم محقّق شده فروختن آنها جائز نیست. و اللّه العالم.
سؤال 813- خریدوفروش موقوفه و تبدیل به احسن طبق نظر واقف، چه حکمی دارد؟
جواب:خریدوفروش موقوفه جهت تبدیل به احسن جایز نیست.
سؤال 814- نیم دانگ زمین مزروعی را از یک نفر مسیحی خریداری نموده‌ام. هم اکنون سازمان اوقاف زمین مذکور را بتصرف خود درآورده و اجاره چند سال پیش را از این جانب طلب نموده و قادر به پرداخت اجاره چند ساله‌ای که اوقاف از ما طلب نموده نیستم حکم شرعی را بیان فرمائید.
جواب:در مورد سؤال، اگر وقفیّت زمین از طریق شرعی به ثبوت برسد یا شما علم بآن حاصل کرده باشید خرید آن باطل بوده است و مبلغی را که بفروشنده به عنوان بهای زمین داده‌اید میتوانید از او استرداد نمائید و اجرة المثل مدتی که زمین وقف را متصرف بوده‌اید ضامن هستید و باید به متولّی شرعی وقف بدهید و اگر وقفیّت آن به ثبوت شرعی نرسیده علی الظاهر چیزی بر شما نیست.
سؤال 815- شخصی مقداری زمین وصیّت نموده است که بعد از مرگش، از محصول آن زمین در راه خدا، خرج شود- حالا- ورثه حساب کرده که خرج و مخارج زمین مذکور، بیش از درآمدش هست (یعنی بعد از مخارج چیزی باقی نمی‌ماند، که در راه خدا مصرف شود- بلکه ضرر هم می‌کند آیا ورثه می‌تواند آن زمین را در راه خدا مصرف نماید؟
جواب:مورد سؤال، حکم وقف را دارد و چون یقین به عدم قابلیت آن از جهت درآمد و لو در آینده حاصل نمی‌شود فروش آن جایز نیست. و اللّه العالم.
سؤال 816- می‌توان شرعاً مکان نامناسب و غیر قابل استفاده کتابخانه را فروخته و پول حاصله را صرف ساخت مکان جدیدی نمود که از درآمد آن مخارج حسینیه و کارهای فرهنگی تأمین شود؟
جواب:در فرض سؤال که محلّ مذکور وقف برای کتابخانه شده و به تصرّف موقوف علیهم داده شده است، فروش و تبدیل آن جایز نیست. و اللّه العالم
سؤال 817- مرحوم پدرم ده زمین بی‌آب در ده وقف نموده که از درآمد آن ده مجلس روضه در ماه محرم خوانده شود حال آنکه این زمین را میخواهند سالی دو هزار تومان اجاره کنند و با این دو هزار تومان بیشتر از یک مجلس نمی‌شود روضه خواند این جانب تصمیم گرفتم که زمین را بفروشم (که حدود 120 الی 150 هزار تومان قیمت کرده‌اند) و با پولش تعدادی درخت گردو بخرم که للّه تبدیل به احسن شده باشد و درآمدی هم از این راه داشته باشد که بتوانیم ده مجلس روضه بخوانیم، آیا میشود این پول را به حساب سپرده بانک گذاشت و سود سپرده را برای روضه‌خوانی مصرف کرد یا خیر؟
جواب:فروش و تبدیل زمین وقفی جایز نیست و در فرض سؤال، میتوانید بمقداردرآمدی که فعلًا دارد مجلس روضه بگیرید و لو یک مجلس باشد و جائز نیست وجه مذکور را در بانک بحساب سپرده بگذارید.
سؤال 818- به استحضار می‌رساند باغچه‌ای با دو من آب وقف حمّام بوده که حمّام کوچکی نیز در این باغچه بوده است که حمّام تبدیل به احسن گردیده است و چون باغچه هم از چندین سال پیش از آب استفاده نمی‌کرده است و احتیاج هم نداشته آب مصرف زراعت دشت می‌شده است آیا این آب را میشود فروخت یا خیر؟
جواب:در مورد سؤال به همان نحوی که باغچه و آب جهت حمّام وقف شده باید طبق آن عمل شود و لو به اجاره دادن موقوفه و صرف مال الاجاره در احتیاجات حمّام، و فروختن آن جائز نیست.
سؤال 819- ساختمانی که برای حسینیّه خریداری شده و به قبض و سند در آمده و مالکان اصلی آن مبلغ قابل توجهی برای حسینیّه شدن مکان به حضرت سیّد الشهداء علیه السلام بخشیده‌اند و مردم نیز کمک مالی نموده‌اند و مدت دو سال حتی مبالغ اجاره مغازه‌های موقوفه آن اخذ شده و در آن مکان مجلس توسل و عزاداری و اطعام برگزار شده آیا قابل تبدیل و تغییر است یا خیر؟
جواب:بطور کلّی در فرض سؤال ظاهر این ستکه وقف حسینیّه محقّق شده و فروش و تبدیل و تغییر آن جائز نیست. و الله العالم.
