العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله):
متولّی وقف
سؤال 806- در مواردی که واقف در وقفنامه امر تولیت را به اولاد خود نسلًا بعد از نسل تفویض نموده است آیا متصف بودن متولی از اولاد بصفات عمومی کفایت و امانت و احیاناً عدالت نیز در اداره امور موقوفه بنظر مبارک حضرتعالی لازم است یا خیر؟
جواب:ظاهر این ستکه اگر واقف شرط امانت و عدالت نکرده باشد جواز تصدّی متولّی مشروط به این صفات نیست و عمل او طبق دستور مقرّر در وقف نافذ و صحیح است بلی اگر خیانت و تخلّف او از شرائط مقرّر در وقف محرز شود حاکم شرع جامع الشرائط باید مداخله و ضم امین نماید و امّا نسبت به کفایت، اگر مطلقا فاقد باشد حق تصدّی ندارد و اگر با داشتن کفایت، بالمباشره متمکن از انجام امور موقوفه نیست ولی با تعیین وکیل متمکن از اداره وقف است و در وقف هم شرط مباشرت متولی نشده باشد متولّی با تعیین وکیل باید اعمال تولیت نماید. والله العالم
سؤال 807- آیا اداره اوقاف شهرستان میتواند از تجدید اجاره‌نامه ملک موقوفه خاص که سالهاست در اجاره این جانب است و ممر در آمدم میباشد بدون رضایت این جانب خودداری نماید؟
جواب:بعد از پایان مدت اجاره متولّی شرعیّ ملک موقوفه میتواند ملک را بهر کس که بخواهد اجاره دهد.
سؤال 808- در مدّت هفت سالی که بنای پروژه عظیم کتابخانه و مجتمع فرهنگی را داشته‌ایم هیچ‌یک از هیئت امناء و اجرائی با بنده که متولّی این پروژه بوده‌ام همکاری ننموده بلکه استهزاء و مسخره داشتند و باورشان نمیشد که روزی این پروژه به 60% از بنا برسد و در پنج طبقه ساخته شود قبل از وقف در بدو تأسیس هیأت امناء و اجرائی منحل شده و بنده دنبال ساخت و ساز بودم و در وقفنامه نوشته‌ایم که بعد از بنده تولیت با أکبر اولادم میباشد آیا بازهم هیأت امناء لازم است تشکیل شود یا خیر؟
جواب:تعیین متولّی و کیفیت اداره وقف با واقف است اگر در وقف معین کرده باشد تغییر آن جائز نیست ولی واقف باید محلی را که وقف می‌کند یا مالک باشد یا از طرف مالک وکالت یا وصایت داشته باشد که باید حسب الوکالة یا وصایه عمل کند.
سؤال 809- آیا جایز است واقف که خود متولّی بوده و در سند مالکیت برای خود اختیار تام داشته زیرزمین و سه باب مغازه را با هزینه شخصی خود ساخته درآمد اعیانی آنها را برای خود بردارد؟
جواب:اگر واقف قبل از تحقق قبض در زیر زمین مذکور احداث مغازه نموده باشد اشکال ندارد و عمل او محمول بر صحّت است.
سؤال 810- وقفنامه‌ای متعلق بسال 1321 هجری قمری که فتوکپی آن ضمیمه این نامه است واقف آن زمینی را وقف نموده تا مال الاجاره در عزاداری صرف شود و تولیت هم با واقف ما دام الحیوة و بعد از او با أرشد اولاد ذکور بطناً و نسلًا بعد بطن و نسل در هر طبقه با تقدم ذکور بر اناث باشد آیا ارشد اولاد ذکور اکبر اولاد ذکور است یا خیر و آیا با بودن یک نفر از طبقه سابق به لاحق میرسدیا نه و آیا عین موقوفه بین ورثه تقسیم میشود یا فقط تولیت بارث است و در فرضی که متولّی عمل بوقفنامه ننموده تولیت بدیگری منتقل میشود یا به حاکم شرع مراجعه شود؟
جواب:در مورد سؤال کلمه ارشد ظهور در کمال عقل و درایت دارد نه تنها در کبر سنّ و با بود یک نفر از طبقه سابق تولیت به لاحق نمیرسد و در صورتی که متولّی بوظایف شرعی عمل نکند به حاکم شرع مراجعه میشود تا ضم امین نماید و ملک وقف بین ورّاث تقسیم نمیشود بلکه اختیار آن با متولّی شرعیّ است که طبق مقرّرات وقف عمل نماید.
سؤال 811- موقوفه‌ای که معلوم التولیه و در قید حیات است آیا شرعاً جایز است دیگران در آن دخالت یا تصرف نمایند؟
جواب:بطور کلّی در صورتی که متولّی منصوص به وظیفه شرعیّ خود عمل می‌کند دیگران حق دخالت در آن ندارند و اگر بوظیفه شرعی خود عمل نمی‌کند باید به حاکم شرع جامع الشرائط مراجعه شود.
