رجوع در هبه

موارد عدم رجوع در هبه

سؤال4525. در چه مواردي واهب و بخشنده حق رجوع به هبه را ندارد؟

جواب: 1) جايي كه مال خود را قربة الي اللَّه و به قصد ثواب به كسي بخشيده باشد.

2) در عوض هبه چيزي از طرف گرفته باشد كه اصطلاحاً آن را هبه معوّضه مي‌گويند.

3) هبه به يكي از ارحام نسبي باشد.

4) هبه به حال خود باقي نمانده باشد، مثلاً پارچه بريده يا دوخته شده باشد.

5) يكي از طرفين فوت كند.

4526. لطفاً مرقوم فرماييد كه رجوع در هبه به چند چيز محقق مي‌شود؟

جواب: به قول و به فعل، مثل پس گرفتن آن يا با فروختن يا اجاره يا رهن دادن شيء هبه شده به قصد رجوع، محقق مي‌شود.

هبه ارث به برادر

سؤال4527. يكي از برادرانم با رضايت سهم خود را از ارث به من بخشيد، ولي بعد از مدتي قبل از آن كه ارث بين ورثه تقسيم شود، از هبه خود رجوع كرد مسأله چه حكمي دارد؟

جواب: اگر قبض و اقباض و لو به نحو مشاع نشده، حق رجوع دارد.

پس گرفتن هبه از غير ذي رحم

سؤال4528. آيا هديه‌اي را كه به شخص اجنبي داده شده و هنوز عين آن باقي است، مي‌توان پس گرفت؟

جواب: با وجود عين قابل رجوع است و مي‌توان پس گرفت، اگر عوض يا نيّت ثواب و قربت در كار نبوده است.

عدم جواز رجوع در هبه‌ي ذي رحم

سؤال4529. اگر پدري زمين مزروعي و خانه‌ي خود و محوّطه‌ي آن را در زمان حيات خود، طي يك نامه‌ي عادّي با امضاي عدّه‌ي زيادي از معتمدين به يكي از فرزندان خود بدون عوض مالي واگذار نمايد و از آن پسر خواسته كه پس از مرگ او برايش دو سال نماز و روزه و ده مجلس روضه‌ي سالانه برگزار نمايد، امّا پس از چند ماه بر اثر فشارهاي فرزندان ديگر، پشيمان شده و بعد از آن هم از دنيا وفات نموده است، آيا آن اموال متَعَلُّق به فرزند است يا اموال از جمله‌ي ميراث است؟

جواب: اگر پدر خانه و زمين را به فرزند هبه كرده و در زمان حياتش تحويل او داده است، ملك فرزند شده و واهب حق رجوع نداشته و ورثه در آن حقّي ندارند.

عدم جواز رجوع در صدقه

سؤال4530. شخصي پولي را صدقه داده است و حال پشيمان شده است.

آيا مي‌تواند آن را پس بگيرد؟

جواب: نمي‌تواند.

رجوع مادرزن از هبه‌ي به داماد

سؤال4531. مادرزن به داماد خود چيزي بخشيده، آيا مي‌تواند رجوع كند؟

جواب: مي‌تواند رجوع كند.

رجوع بدون اطلاع

سؤال4532. آيا هنگام رجوع در هبه لازم است فردي كه به او بخشيده شده را مطلع كند؟

جواب: اطلاع دادن به او، شرط رجوع در هبه نيست.