العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > خمس:
آیت الله العظمی صافی (مدظله)
سؤال:آیا کتابی که مورد مطالعه قرار نگرفته، خمس دارد؟
پاسخ:اگر کتاب، مورد نیاز انسان و در شأن او باشد، خمس به آن تعلق نمیگیرد هر چند آنها را در طول سال نخواند.
سؤال:خانمی که مقداری طلا به او هدیه شده و الان هم از آن استفاده میکند، باید خمس و زکاتش را بپردازد؟
پاسخ:زینتهای مذکور زکات ندارد، و اگر در حد معمول و متعارف باشد، خمس ندارد.ولی چنانچه بیشتر از حد معمول و شأن فرد باشد، پرداخت خمس آن واجب است.
سؤال:آیا به سکه طلا (بهار آزادی) خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ:سکه بهار آزادی نیز مانند سایر داراییها است. چنانچه تا سر سال خمسی باقی بماند پرداخت خمس آن واجب میباشد.
سؤال:آیا به سود پولی که در بانک سپرده گذاری شده در صورتی که خمس اصل پول پرداخت شده باشد خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ:اگر سود بنحو مشروع باشد، هر مقدار از آن که مصرف نگردد و تا سر سال خمسی باقی بماند پرداخت خمس آن واجب است.
سؤال:پولی بابت وام دانشجویی به ما داده میشود، آیا اگر آن را پس انداز کنیم خمس دارد؟
پاسخ:وام، مشمول خمس نمیگردد، مگر به مقداری که اقساط آن پرداخت شده و پس انداز شده باشد.
سؤال:خانم هایی که شاغلند و در آمد دارند، آیا لازم است هر ماه خمس حقوق خود را کنار بگذارند یا تعیین سال خمسی کفایت میکند؟
پاسخ:پرداخت خمس در هر ماه لازم نیست، اولین حقوقی که میگیرند، اول سال خمسی آنها است. و چنانچه درآمدشان از مخارج سال اضافه بیاید، باید خمس آن را بپردازند.
سؤال:مهریه خود را به تدریج از شوهرم میگیرم، خمس دارد یا خیر؟
پاسخ:مهریه خمس ندارد.
سؤال:برای رفتن به عمره مفرده ثبت نام کردهام. قسمتی از پول آن را پرداختهام و بقیه وام است، آیا لازم است خمس آنها را بپردازم؟
پاسخ:پولی که پرداختهاید، اگر از درآمد بوده و یک سال بر آن گذشته و بعد به حساب ریختهاید، خمس دارد؛ اما وام مذکور خمس ندارد.
سؤال:اگر با این هدف که خمس ندهیم، طوری خرج کنیم که از درآمد سال چیزی زیاد نیاید، اشکال دارد؟
پاسخ:اگر مصارف حلال باشد و زاید بر شأن نباشد، اشکال ندارد و در فرض سوال، پرداخت خمس لازم نیست.
سؤال:خوردن غذاهایی که به عنوان نذر میدهند و نمیدانیم صاحبانش حساب خمسی دارند یا نه، چه صورت دارد؟
پاسخ:اگر یقین نداشته باشید به عین غذایی که مصرف میکنید خمس تعلق گرفته یا خیر، استفاده از آن برای شما اشکال ندارد.
سؤال:آیا میتوانم بدون رجوع به مرجع تقلید، خمس خود را در راهی که مصلحت میبینم خرج کنم؟
پاسخ:خیر، تصرف در خمس بدون اجازه از مجتهد جامعالشرایط جایز نیست. بلی با اجازه ازآن مجتهد یا وکیل او میتوانید در مصارف شرعی تعیین شده صرف نمایید.
سؤال:اگر وام گرفته باشم و قبل از مصرف آن، سال خمسی برسد پرداخت خمس آن لازم است یا خیر؟
پاسخ:خمسِ وام، واجب نیست، مگر به مقداری که از اقساط آن پرداخته باشید که در حکم پس انداز است.
سؤال:پولی را به تدریج برای تهیه خانه پس انداز کردهام آیا به آن خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ:اگر راهی برای تهیه خانه مسکونی مورد نیاز فعلی، غیر از پس انداز تدریجی ندارید، پس انداز مذکور خمس ندارد.
سؤال:آیا سهامی‌که از بازار بورس خریداری میکنیم، خمس دارد؟
پاسخ:حکم سرمایه را دارد که در سر سال خمسی، باید خمس آن را بپردازید.
سؤال:اگر از درآمد خود به کسی قرض داده باشیم، و بعد از دو سال به ما برگرداند، خمس دارد؟
پاسخ:بلی، پرداخت خمس آن بلا فاصله واجب است.
سؤال:در شرایط فعلی که پول حج و عمره، بیش از یک سال در حساب سپرده در بانک میماند، پرداخت خمس آن واجب است یا خیر؟
پاسخ:خمس ندارد، اگر چه احتیاط در پرداخت آن نیکو است.
سؤال:آیا میتوانیم خمس خود را به پدر و مادر فقیر خود بدهیم؟
پاسخ:پدر و مادر فقیر، واجب النفقه اولاد هستند و اگر فرزند تمکن مالی داشته باشد، باید مخارج آنها را تأمین کند و اگر از ساداتند برای نفقه واجب نمیتواند سهم سادات به آنها بدهد، و نسبت به سهم مبارک امام علیه السلام موکول به اذن فقیه جامع الشرایط است.
سؤال:آیا میتوانیم خمس خود را صرف حسینیه و یا سایرکارهای خیر نماییم؟
پاسخ:سهم سادات باید به سید فقیر داده شود،اما نسبت به سهم امام علیه السلام با اجازه از مرجع تقلید خود و یا نماینده او، مانعی ندارد.
سؤال:حقوقی که پس از فوت، هر ماه به خانواده مرحوم داده میشود، آیا مشمول خمس میگردد؟
پاسخ:چنانچه از مخارج سال اضافه بیاید، خمس دارد.
سؤال:کسی که به تقلید از مجتهد میّت باقی مانده است، خمس خود را باید به چه کسی بپردازد؟
پاسخ:لازم است خمس را به مجتهد زنده بپردازد، و پرداخت به وکیل مجتهد میت کفایت نمیکند.
سؤال:کتابهایی را تهیه کردهام؛ ولی موفق به مطالعه آنها نشدهام؛ آیا خمس به آنها تعلق میگیرد؟
پاسخ:چنانچه مورد نیاز و در معرض استفاده بوده، خمس ندارد
سؤال:در شرایط فعلی که پول حج و عمره، بیش از یک سال در حساب سپرده در بانک میماند، پرداخت خمس آن واجب است یا خیر؟
پاسخ:خمس ندارد، اگر چه احتیاط در پرداخت آن نیکو است.
سؤال:آیا میتوانیم خمس خود را به پدر و مادر فقیر خود بدهیم؟
پاسخ:پدر و مادر فقیر، واجب النفقه اولاد هستند و اگر فرزند تمکن مالی داشته باشد، باید مخارج آنها را تأمین کند و اگر از ساداتند برای نفقه واجب نمیتواند سهم سادات به آنها بدهد، و نسبت به سهم مبارک امام علیه السلام موکول به اذن فقیه جامع الشرایط است.
سؤال:آیا میتوانیم خمس خود را صرف حسینیه و یا سایرکارهای خیر نماییم؟
پاسخ:سهم سادات باید به سید فقیر داده شود،اما نسبت به سهم امام علیه السلام با اجازه از مرجع تقلید خود و یا نماینده او، مانعی ندارد.
سؤال:حقوقی که پس از فوت، هر ماه به خانواده مرحوم داده میشود، آیا مشمول خمس میگردد؟
پاسخ:چنانچه از مخارج سال اضافه بیاید، خمس دارد.
سؤال:کسی که به تقلید از مجتهد میّت باقی مانده است، خمس خود را باید به چه کسی بپردازد؟
پاسخ:لازم است خمس را به مجتهد زنده بپردازد، و پرداخت به وکیل مجتهد میت کفایت نمیکند.
سؤال:کتابهایی را تهیه کردهام؛ ولی موفق به مطالعه آنها نشدهام؛ آیا خمس به آنها تعلق میگیرد؟
پاسخ:چنانچه مورد نیاز و در معرض استفاده بوده، خمس ندارد.
منبع: سایت معظم له
