احکام میّت (آیت الله العظمی نوری همدانی)

سؤال67 : آیا میّت نجس است یا خیر و غسل دادن میّت به خاطر نجاست وی می‏باشد یا به خاطر چیزهای دیگر؟

پاسخ: میّت عادی قبل از غسل نجس است و غسل دادن او یک حکم شرعی الزامی است وبعد از غسل پاک می‏شود.

سؤال68 : آیا خشک وتر بودن بدن میّت در حکم مسّ آن فرق دارد یا خیر؟

پاسخ: برای غسل مسّ میّت خشک و تر بودن فرق ندارد.

سؤال69 : قطره آبی که در اثنای غسل دادن میّت به لباس فردی که کنار ایستاده است اصابت کرده، آیا می‏تواند با آن لباس نماز بخواند یا خیر؟

پاسخ: بلی می‏تواند.

سؤال70 : میّت را دفن کرده‏اند ولی در غسل، حنوط کلاً فراموش شده است در چنین مواردی چه باید کرد؟

پاسخ:: در صورتی که جسد نپوسیده است و بیرون آوردن آن مستلزم هتک حرمت او نمی شود، و یا موجب آزار و اذیّت دیگران نمی‏گردد باید نبش قبر کرده و با ضوابط شرعی حنوط کرده و دوباره دفن کنند.

سؤال71 : غسّالی که با معاونش مشغول تطهیر و تغسیل میّت می‏باشد در حال تطهیر و تغسیل چنانچه از قطرات آب ترشح بکند به لباس ایشان بعد از اتمام سه غسل، لباس آنها پاک می‏باشد یا خیر؟

پاسخ: اگر،با آب قلیل غسل می‏دهند بعد از اتمام، لباس مذکور را تطهیر نمایند.

سؤال72: شخصی از دنیا رفت و در طبقه بالای قبر دفن گردیده است، بعد از گذشت سه روز غسّال آمد و خبر داده است که یکی از اغسال ثلاثه فراموش گشته، آیا می‏شود در چنین مواردی با توجه به اینکه فرد دیگری نیز در طبقه زیرین دفن شده نبش قبر نمود؟

پاسخ: در صورتی که با گذشت زمان جسد متعفن نشده که موجب هتک احترام میّت یا اذیّت دیگران باشد لازم است که نبش شود و غسلها با ترتیب صحیح انجام گیرد.

سؤال73: نماز خواندن بر جنازه شخصی که اقدام به خودکشی کرده چه صورتی دارد؟

پاسخ: اقدام به خودکشی کردن مسلمان موجب سقوط نماز میّت بر جنازه‏اش نمی‏شود.

سؤال74: خانمی از دنیا رحلت کرده که جنین در شکم او نیز از دنیا رفته است ولی جنین کامل الخلقه و بعد از 4 و 5 ماهگی است، تکلیف در مورد فن این زن و بچّه واقع در شکم او چیست؟

پاسخ: در فرض مذکور ماد را رو به قبله به طور متعارف دفن نمایند.

سؤال75: در صورت اتمام دفن میّت با کفن نجس وظیفه چیست؟

پاسخ: در صورتی که بر بدن میّت، بو نیفتاده که موجب هتک احترام میّت شود، قبر را نبش کنند و اگر ممکن است کفن را عوض کنند و الاّ آن مقدار را قطع کنند و بردارند.

سؤال76: شخصی وصیّت کرده بعد از فوتش او را در عتبات عالیات دفن کنند، لکن به علّت وضعیت موجود چنین کاری ممکن نیست، آیا می‏شود او را موقتاً دفن کرده و بعد با نبش قبر جنازه را منتقل نمایند؟

پاسخ: در فرض مذکور جائز نیست.

مسّ میّت

سؤال 82 - برای چه غسل مس میّت واجب است؟

پاسخ: شاید حکمت آن این باشد که اگر غسل واجب نشده بود بعد از رحلت متوفّی‏ بستگان و دوستان وی او را در آغوش می‏گرفتند و می‏بوسیدند و خود را به او نزدیک می‏کردند بطوریکه در مواردی به سختی می‏شد آنها را از بدن میّت جدا کرد که این عمل خود مشکلاتی ایجاد می‏کرد، بعلاوه از نظر بهداشتی نیز ممکن بود عوارضی بوجود آورد.

سؤال 83 - آیا برای مسِّ جنین مرده یا سقط شده (قبل از 4 ماه تمام) توسّط مادر یا فرد ثالث غسل مَسِّ میّت واجب می‏شود؟

پاسخ: درفرض سؤال غسل مسِّ میت واجب نیست گرچه بهتر است.

سؤال 84 - آیا در مَسِّ موارد زیر، غسل مسِّ میّت واجب می‏شود؟

الف: قطعه جدا شده از بدن مرده؟

پاسخ: اگر همراه با استخوان باشد و غسل داده نشده باید غسل مسِّ میت نماید.

ب: قطعه جدا شده از بدن اعم از دارا بودن یا نبودن استخوان، گوشت و...

پاسخ: اگر قطعه جدا شده همراه استخوان باشد برای مس آن غسل واجب می‏شود، اما اگر استخوان تنها باشد و گوشت نداشته باشد، مس آن موجب غسل نمی‏شود.

سؤال 85 - فرد روحانی که دست به میّت زده و با تیمّم بدل از غسل مسِّ میّت می‏خواهد نماز بخواند، آیا مردم می‏توانند به او اقتدا نمایند؟

پاسخ: در صورتی که از انجام غسل معذور باشد مانعی ندارد.

غسل میّت

سؤال 86 - غسل دادن میت مسلمان توسط اهل کتاب چه حکمی دارد؟

پاسخ: در صورتیکه مماثل مسلمان یا غیر مماثل محرم پیدا نشود و منحصر باشد مماثل در آنان جایز است.

سؤال 87 - به چه دلیل میت را غسل می‏دهند؟

پاسخ: غسل دادن میّت مسلمان یک نوع احترام به میّت است و در ضمن مُسْعِر به این است که انسان با مردن از بین نمی‏رود بلکه از جهانی به جهان دیگر منتقل می‏شود لذا جسم او باید با احترام و تشریفات خاصّی دفن شود بعلاوه چون بنا است او را وارد جهان دیگر نمایند که در حقیقت یک نوع لقاء پروردگار است مناسب است با بدن پاک و مطهر و در حالی که غسل داده شده است وارد آن جهان گردد و البته باید توجه داشت که به فلسفه و حکمت احکام و دستورات الهی هر چند بطور دقیق نمی‏توانیم پی ببریم ولی بطور قطع تمام دستورات الهی دارای مصالح و آثار و فوائد مهمی است که بر اساس آنها انجام آن احکام لازم می‏شود.

سؤال 88 - در توضیح المسائل نوشته شده اگر زن پیدا نشد تا میّت را غسل دهد، کسانیکه نسبت دارند و محرمند می‏توانند از زیر لباس غسل دهند لطفاً شرح فرمائید از زیر لباس یا از روی لباس یعنی پارچه نازک باشد؟

پاسخ: در فرض سؤال واجب است که عورت میّت با پارچه غیر نازک پوشیده باشد.

سؤال 89 - آیا غسل میت طبق ضوابط و شرایط مقرره با دستگاه اتوماتیک جایز است؟

پاسخ: اگر غسل دهنده نیّت کند مانعی ندارد بشرط اینکه مطابق دستور شرع انجام بگیرد.

حنوط میّت

سؤال 90 - در حنوط که واجب است کافور در کف دست هم گذاشته شود (علاوه بر دیگر اعضای سجود) آیا مقدار مسّمی کفایت می‏کند یا خیر؟ (یعنی باید همه کفِ دست را کشید یا خیر)؟

پاسخ: واجب است کافور به کف دست نیز گذاشته شود و مقدار مسّمی کفایت می‏کند.

نماز میّت‏

سؤال 91 - اگر بخواهیم نماز میّت بر متوفّای اهل سنّت بخوانیم پنج تکبیر بگوئیم یا چهار تکبیر؟ و گفتن ذکر «اللهم اغفر للمؤمنین» و «اللّهم اغفر لهذا المیّت» و «ما نعلم منه الاّ خیرا» بر او کفایت می‏کند یا اذکار خاصّی دارد؟

پاسخ: در وجوب پنج تکبیر در صلاة میّت فرقی بین شیعه و سنی نیست. 

دفن میّت

سؤال 92 - مجوّز نقل میّت به  اماکن مقدّسه و مشاهده مشرّفه آیا اختصاص به این نیّت دارد که دفن در حرم مطّهر صورت گیرد یا اعمّ از اینکه در حرم دفن شود یا در مقبره‏های شهری که حرم در آن واقع است؟

پاسخ: منظور از دفن در حرم اعمّ است. 

نبش قبر

سؤال 93 - شخصی که در حال احرام فوت کند و به نیّت غسل کافور زده‏اند و همچنین حنوط هم کرده‏اند و بعد از دفنِ میّت متوجّه مسئله شده‏اند، حالا وظیفه شرعی چیست؟ آیا نبش قبر کنند؟

پاسخ: در صورت امکان اگر توهین به میّت نباشد و بدن هم پوسیده نشده باشد بنابر احتیاط واجب نبش قبر نموده بدن را بیرون آورده میّت را با آب خالص دو مرتبه غسل بدهند و بدون کافور او را دفن نمایند.

سؤال 94 - بچه‏ای در سن پنج و یا شش سالگی از دنیا رفته و پدر و مادر بدون اطّلاع از مسئله بچه را بدون غسل و نماز دفن کرده ‏اند و از این موضوع دو سال می‏گذرد تکلیف پدر و مادر اکنون چه می‏باشد آیا جایز است نبش قبر نمایند؟

پاسخ: در فرض سؤال چون دو سال از جریان می‏گذرد و بدن تغییر کرده است، نبش قبر مستلزم بی احترامی به بدن میّت و اذیّت و ناراحتی مردم است و لذا جائز نیست، ولی نماز را بر قبر میّت بخوانند .