العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله):
غنا
سؤال:آیا بانوان در شب زفاف و عروسی می توانند با هر نوع آهنگی آواز خوانی کنند حتی با آهنگ های متناسب مجالس لهو و لعب؟ و آیا آنان می توانند از آلات و ابزار موسیقی استفاده کنند؟ و آیا آن وضع را می توان در مجلس عقد خوانی، شب حنابندان و یا مناسبت های دیگر، تکرار کرد یا مخصوص شب عروسی است؟
جواب:بنابر احتیاط واجب، چنان آواز خوانی ها حتی در شب زفاف و عروسی هم ترک شود تا چه رسد به شبها و مناسبت های دیگر و حکم موسیقی و آواز خوانی حلال و حرام در مسائل قبل توضیح داده شد.
سؤال:استماع صدای زن تا چه حدی برای مرد نامحرم جائز است ؟
جواب:استماع صدای زن نامحرم اگر از روی لذت نباشد و خوف فریفته شدن در وقوع در حرام نباشد اشکال ندارد .
سؤال:استماع شعر خوانی زن یا دختر همراه با پخش تصویر پسری نوجوان به نحوی که تماشاچی خیال کند خواننده پسر است برای شنونده و بیننده زن و مرد چه حکمی دارد ؟
جواب:تصویر دخالت ندارد . و جائز نیست زن صدای خود را بطوری نازک و زیبا اداء کند که معمولا تحریک کننده باشد حتی اگر شنونده محرم باشد و اگر چنین نباشد و لحن غنا نباشد حرام نیست .
سؤال:اگر غنا حرام است پس چرا در مراسم عروسی زنانه جائز می شود ؟
جواب:کسی که جائز می داند با شرط اینکه مفسده نداشته باشد و مرد نشنود و سخن باطل نباشد جائز دانسته است.
سؤال:غنائی که شب زفاف و عروسی استثناء کرده اند ایشان قبول دارند یا خیر ؟
جواب:به نظر ایشان مورد اشکال است .
سؤال:آیا عرفانی بودن اشعار که با غنی خوانده شده سبب از بین رفتن حرمت غنی می باشد ؟
جواب:فرقی نمی کند و غنی حرام است .
سؤال:کسی که عادت به گوش دادن به ترانه دارد و ترک آن بسیار مشکل است آیا می تواند گوش کند یا خیر ؟
جواب:نمی تواند .
سؤال:گوش دادن به نوار ترانه مرد چنانچه موجب برانگیختن شهوت نشود و اثر نکند چه حکمی دارد ؟
جواب:جائز نیست .
سؤال:معیاری که برای حرمت غنا و موسیقی بیان شده آنست که متناسب با مجالس لهو وفسق باشد لطفا مقصود از مناسب را بیان فرمائید ؟
جواب:مقصود ما از مناسب بودن با مجالس لهو و فسق آنست که شنونده بالخصوص اگر آشنایی به این امور داشته باشد، بتواند این سبک و یا کیفیت را از موارد مجالس معصیت و فسق یا مشابه آنها تشخیص دهد، اما نسبت به موسیقی و سبک غنائی که موجب آرامش و تغییر حالتهای روحی می گردد مانند موسیقی آرام، مارش عزا و نظامی مانعی نمی باشد
سؤال:آیا با لحن اهل فسوق که همانا غنا است می شود قرآن یا اشعار مذهبی را خواند؟
جواب:جائز نیست با این لحن قرآن یا اشعار مذهبی خوانده شود بلکه احتیاط واجب آن است که سخن غیر مذهبی نیز با این لحن خوانده نشود و تشخیص اینگونه لحن با خود مکلف است .
سؤال:مرجع در تشخیص غنا و موسیقی محرم کیست ؟
جواب:ملاک تشخیص مکلّف است .
سؤال:آیا در اصطلاح فقهی موسیقی مترادف با غناست ؟
جواب:غنا آواز طرب انگیز است که مخصوص مجالس لهو و عیاشی است و موسیقی صدای آلات مخصوص است .
سؤال:ترانه هائی که موجب تحریک شهوت نشود همان غناست ؟
جواب:بله و غنا به همه نوعش حرام است .
سؤال:چنانچه غنا دارای موارد محلله و محرمه باشد ، شاخصهای آنرا بیان فرمائید ؟
جواب:غنا به همه نوعش حرام است .
سؤال:آیا غنا به عنوان اولی حرام است یا بعنوان ثانوی مثل لهو الحدیث و امثال اینها ؟
جواب:بله بعنوان اولی حرام است ، و دلیل بر حرمت ذاتی او وجود دارد .
سؤال:آیا الف و لام (الغنا) در روایات الف و لام عهد است ؟
جواب:خیر .
سؤال:با توجه به آنچه که در روایات آمده ، غناء را چگونه تعریف می کنید ؟
جواب:غنا خوانندگیست که از نظر مضمون لهوی و از نظر وزن دارای آهنگهای مناسب مجالس عیش وطرب و رقص باشد البته خواندن قرآن مجید و ادعیه و اذکار مبارکه به این نوع آهنگها نیز حرام است و همچنین است بنابراحتیاط لازم خواندن دیگر مضامین غیر لهوی باینگونه آهنگها و استماع آنها نیز همین حکم را دارد .
سؤال:حکم دقیق موسیقی به هر صورت یا انواع اصوات اعم از سرودهای بدون موسیقی یا نوحه ها یا مداحی ها به سبک جدید را خواستارم ؟
جواب:آوازهایی که مخصوص اهل لهو و لعب نیست اشکال ندارد و اما آنچه از الحان اهل لهو و لعب است اگر با کلام باطل باشد حرام است و اگر با نوحه و مداحی و امثال آن باشد به احتیاط واجب جایز نیست و موزیک اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است وگرنه حرام نیست.
سؤال:شنیدن آهنگ در صورتی که تأثیری بر روی شخص نگذارد و برای او عادی باشد چه حکمی دارد ؟
جواب:اگر مناسب با مجالس لهو و لعب باشد حرام است ولو این که تأثیر بر او نگذارد .
سؤال:آیا شنیدن صدای خواننده زن بدون قصد لذت اشکال دارد؟
جواب:اگر موجب تلذذ شهوی نشود حلال است.
سؤال:آیا تشخیص حالت غنا به عهده مقلد است؟
جواب:تشخیص اینکه او از مناسب مجالس لهو ولعب و خوشگذارنی است به عهده عرف می باشد ودر صورت شک جایز است.
سؤال:نظر حضرتعالی در مورد صدای زنی که آواز می خواند چیست؟ با این فرض که مناسب مجالس لهو ولعب نباشد . در واقع آیا مطلق صدای زن حرام است یا حکم آن مانند مرد به شرایط (لهوی بودن و غیره …) بستگی دارد ؟
جواب:زن جایز نیست صدای خود را نازک کند به نحوی که نوعا مهیج باشد .
سؤال:من یک دختر هستم اگر قرآن ، شعر یا سرود را با صوت در جلوی مرد نامحرم بخوانم آیا جایز است؟
جواب:اگر موجب تهییج شهوت باشد جایز نیست .
سؤال:می خواستم بدانم موسیقی که در تنهایی گوش داده می شود و انسان را به فساد ( غنا و شهوت و … ) مبتلا نسازد چه حکمی دارد ؟
جواب:اگر لهوی باشد جایز نیست .
سؤال:آیا گوش دادن به موسیقی مجاز (که مناسب مجالس لهو و لعب و خوشگذرانی نیست) که توسط زن خوانده می شود برای مردان جایز است؟ برای زنان چطور ؟
جواب:اگر موجب تهیج شهوت باشد جایز نیست و برای زنها اشکال ندارد .
سؤال:آیا آواز خواندن زن حرام است ؟
جواب:آواز خواندن زن حرام نیست مگر اینکه مشتمل بر ترقیق و تحسین که عادت مهیج شهوت شنونده باشد. بر مردان هم حرام است و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده می شود که مناسب مجالس لهو ولعب باشد.
سؤال:لطفا نظر خود را در مورد غنا بیان بفرمائید ؟
جواب:مقصود از غنا سخن باطلی است که با اوازی خوانده می شود که مناسب مجالس لهو و لعب و اهل عیش و نوش باشد و بنا بر احتیاط واجب سخنانی غیر از انچه گفته شد نیز به اینگونه صدا نخوانند و همچنین گوش دادن به غنا حرام است .
سؤال:لطفا نظر خود را در مورد غنا بیان بفرمائید ؟
جواب:غنا حرام است ، و منظور از آن سخن باطلى است که با آوازى خوانده میشود که مناسب مجالس لهو و لعب باشد . و همچنین جایز نیست با این گونه صدا قرآن و دعا و مانند آن را بخوانند ، ـ و بنابر احتیاط واجب ـ سخنانى غیر از آنچه گفته شد نیز به این گونه صدا نخوانند . و همچنین گوش دادن به غنا حرام است و اجرت گرفتن بر آن نیز حرام است و ملک گیرنده نمیشود . و همچنین یاد گرفتن و یاد دادن آن نیز جایز نیست . و موسیقى یعنى نواختن آلات مخصوص موزیک نیز اگر به نحوى باشد که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام است ، و غیر آن حرام نیست . و اجرت گرفتن بر نواختن موسیقىِ حرام ، نیز حرام است ، و ملک گیرنده نمیشود ، و تعلیم و تعلّم آن نیز حرام است.
