العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره):
هر گاه عين مغصوبه باقى باشد
سؤال 306 - هر گاه كسى مثلا گوسفندى را غصب كند و بعد، از مالك در خواست نمايد كه آن را ذبح كند در حالى كه مالك نمىداند گوسفند مال خودش هست و به اعتقاد اين كه مال غاصب است آن را ذبح كند آيا غاصب ضامن است يا خير
جواب: بلى در فرض سؤال غاصب ضامن است و بايد علاوه بر گوسفند ذبح شده تفاوت قيمت بين گوسفند ذبح شده و گوسفند زنده را نيز به مالك بدهد.
سؤال 307 - هر گاه رد عين غصبى به مالك مستلزم ضرر باشد مثلا باعث خرابى قسمتى از يك ساختمان شود چه بايد كرد.
جواب: در فرض سؤال چنانچه مالك عين مغصوبه را كه موجود است مطالبه كند بايد همان را به او داد اگر چه مستلزم ضرر باشد و لزوم ضرر مانع حق او نمىشود
سؤال 308 - هر گاه در عين مغصوبه عيبى حادث شود آيا غاصب بايد همان را با تفاوت قيمت صحيح و معيب به مالك بدهد يا قيمت آن را.
جواب: بايد خود عين را با تفاوت قيمت صحيح و معيب بدهد و مالك حق ندارد غاصب را الزام به نگهداشتن عين و پرداختن تمام قيمت كند مگر اين كه هيچ كس در آن عين معيب رغبت نكند و در مقابل آن مالى ندهد كه در اين صورت در حكم تلف است و غاصب بايد تمام قيمت را بپردازد.
سؤال 309 - هرگاه مال مغصوب باقى باشد لكن قيمت آن تنزل كرده باشد آيا غاصب ضامن نقصان قيمت هست يا خير.
جواب: در فرض سؤال ضامن نقصان قيمت نيست مگر اين كه از جهت نقصان در عين باشد.
سؤال 310 - در مورد اشيائى كه جفت است مانند درب و كفش و بعض چيزهاى ديگر كه براى با هم بودن و هيئت اجتماعيه آن نيز ارزش هست هر گاه كسى از اين گونه اشياء غصب كند و يك لنگه آن تلف شود غاصب چه وظيفه‌اى دارد.
جواب: غاصب بايد لنگه موجود را به اضافه آنچه به جهت انفراد از قيمتش كم شده به مالك آن بدهد مثلا اگر يك جفت كفش غصب كرده كه دويست تومان ارزش داشته ولى يك لنگه آن به تنهائى پنجاه تومان ارزش دارد بايد قيمت لنگه تلف شده را صد تومان كه در موقع اجتماع با لنگه ديگر ارزش داشت حساب كند و با آنچه از لنگه موجود به خاطر جفت نبودن كسر شده بپردازد يعنى در مثال كفش كه ذكر شد بايد لنگه موجود را با يكصد و پنجاه تومان به مالك بدهد و همين طور است حكم اگر از اول يك لنگه غصب كرده و در پيش او تلف شده باشد و اگر يك لنگه هيچ ارزش نداشته باشد بايد قيمت يك جفت را بدهد
