العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی گلپایگانی (قدس سره):
اگر حيوان كسى به ديگرى خسارت وارد كند
سؤال253 - شخصى اسب چموش و سر كشى داشت و مىدانست اگر دقيقه‌اى غفلت كند و مواظب اسب خود نشود آسيبى مىزند چه به انسان و چه به حيوان و عادت اسب همين بود روزى چند نفر در محله دور هم نشسته بودند اسب مىرسد يك نفر را با لگد مىزند چشم چپ او معيوب مىشود و صاحب اسب شيحه اسب را مىشنود مىآيد وضع را آنطور ديده فرار مىكند فعلا مبلغ هفت هزار تومان به مصدوم خرج جراحت وارد نموده آيا شخص مصدوم مىتواند از صاحب اسب ديه بگيرد يا خير؟
جواب: از موضوع شخصى اطلاع ندارم بنحو كلى اسب در حالى كه صاحبش با آن باشد اگر جنايتى وارد كند صاحب است ضامن است و همچنين در مثل مورد سؤال، اگر با آن نباشد ولى در حفظ آن تقصير كرده باشد بايد ديه چشم را بدهد.
سؤال254 - بعضى اوقات گوسفند و مرغهاى همسايگان به مزرعه مىريزند و گاهى يك مرغ كه پنج تومان ارزش دارد صد تومان يا بيشتر ضرر به زراعت مىرساند و تذكر به صاحب حيوانات هم بىفايده است يعنى گوش نمىدهد آيا از بين بردن اين گونه حيوانات جايز است يا خير و قراردادهائى كه در روستاها براى جلو گيرى از اين گونه ضررها بسته مىشود صحيح است يا خير.
جواب: در روز بايد صاحب زراعت، زراعت خود را حفظ نمايد واتلاف حيوان مردم جايز نيست بلى اگر شب، حيوان شخص به زراعت مردم ضرر بزند صاحب حيوان ضامن است، و قرارداد چنانچه در ضمن عقد لازمى مانند صلح به اين صورت منعقد شود كه حيوان هر كس وارد زراعت شد و ضرر زد صاحب حيوان فلان مبلغ بدهد يا صاحب زراعت مجاز در كشتن آن حيوان باشد صحيح است.
سؤال255 - الاغى را بچه غير مكلف بيرون آورده و در بين راه با لگد بچه‌اى را زده است آيا صاحب الاغ مسئوليتى دارد يا نه.
جواب: در صورتى كه صاحب حيوان باعث نشده باشد ضامن نيست.
سؤال256 - زراعت اينجانب را گوسفند كسى خورده و پايمال نموده و چند نفر اهل خبره بازديد كردند شصت تومان از صاحب گوسفند گرفته به من دادند آيا تصرف اينجانب در آن پول صحيح و جايز است يا نه.
جواب: در صورتى كه خسارت مستند به تقصير صاحب گوسفند باشد ضامن خسارت است و در اين صورت اگر مبلغ مزبور زائد بر خسارت نباشد تصرف در آن جايز است و اگر احتمال زيادى باشد و اهل خبره واجد شرائط شرعى نباشند به مصالحه و مراضاة تمام كنند.
