كثيرالسّفر
سؤال1616. به چه كسى كثيرالسّفر مىگويند و معيار آن چيست؟
جواب: كثيرالسّفر كسى است كه غالباً در كمتر از ده روز به حدّ مسافت شرعى رفتوآمد كند. بهحدّى كه عرفاً مصداق كثيرالسّفر شود.
حكم كثيرالسّفر و دائمالسّفر
سؤال1617. آيا حكم كثيرالسّفر و دائمالسّفر يكى است، مثلاً افرادى كه براى تحصيل از شهرى به شهر ديگر مىروند با كسى كه شغل او سفر است در تمام خواندن نماز و گرفتن روزه برابرند؟
جواب: بله، حكمشان يكى است.
فرق شغله السفر با شغله فى السفر
سؤال1618. اينكه مىگويند «شغل او سفر» است و ديگر اينكه «شغل او در سفر» است، چه تفاوتى با هم دارند؟ و به لحاظ فقهى اين تفاوت چه ثمرات عملى دارد؟
جواب: چون ميزان كثرت سفر است؛ لذا اين دو صورت فرقى در حكم ندارند.
عدم استقرار وظيفه شغلى
سؤال1619. بنابراين كه در سفر شغلى در صورتى كه عرفاً به آن سفر شغلى بگويند، نماز تمام است، آيا در مواقعى كه براى پذيرش مسئوليت شغلى به شهرستان ديگرى مسافرت مىكنم و استقرار نهايى مسئوليت شغلى در آن شهرستان مستلزم موافقت نهايى افراد ديگرى است، وظيفه چيست؟
جواب: چنين مسافرتى، مسافرت شغلى نيست و نماز شكسته است.
سفر اوّل چيست؟
سؤال1620. مراد از سفر اوّل، مسافرت عرفى است يا شرعى؟
جواب: منظور مسافرت شرعى يعنى طى كردن هشت فرسخ است و پس از طى اين مسير، سفر اوّل شرعى تحقق يافته؛ است هر چند سفر اوّل عرفى هنوز تحقق نيافته است.
كفايت هشت فرسخ براى صدق سفر اوّل
سؤال1621. فرد كثيرالسّفر كه پس از اقامت ده روز در جايى در سفر اوّل نمازش شكسته است، آيا براى صدق سفر اوّل همان هشت فرسخ كافى است؟
جواب: كفايت مىكند.
نماز كثيرالسّفر در ١۵ روز تعطيلات
سؤال1622. اگر كثيرالسّفر در تعطيلات نوروز ـ كه حدوداً ١۵ روز است ـ يا تابستان ـ كه غالباً از دو ماه بيشتر و محل كار يا تحصيل تعطيل است ـ براى حقوق يا كارى غير از تحصيل و كار به آنجا مسافرت نمايد، نماز او چه حكمى دارد؟
جواب: در سفر براى غير شغل، حكم مسافر دارد، حتّى در سفر به محلّ كار.
ماندن بدون قصد ده روز در محل كار و تحصيل
سؤال1623. اگر كسى بعد از تحقّق كثرت سفر، بدون قصد ده روز در سربازخانه يا محلّ كار و تحصيل مانده، در سفر اوّل وظيفه او چيست؟
جواب: در فرض سؤال، نماز او تمام است.
قصد مسافرت به جمكران به مدت چهل هفته
سؤال1624. افرادى كه قصد مسافرت براى چهل هفته پياپى از شهرهاى دور به مسجد مقدّس جمكران را دارند و همچنين افرادى كه ساليان پياپى هر هفته به اين مكان مقدّس تشريف مىآورند، در مورد نماز و روزههاى واجب چه وظيفهاى دارند؟
جواب: در فرض سؤال، نماز آنها تمام و روزه آنها صحيح است، البته با مراعات مسئله ١٠۶۶ رساله.
راننده در سفر طولانى
سؤال1625. رانندهاى از اهواز به آلمان كالا حمل مىنمايد و رفتوآمد او حدود يک ماه يا بيشتر طول مىكشد. آيا در سفر اوّل نمازش شكسته است يا به علّت طولانى بودن سفر بايد از همان سفر اوّل تمام بخواند؟
جواب: بايد بعد از هشت فرسخ اوّل نماز را تمام بخواند.
مسافرت به غير وطن
سؤال1626. افرادى از محلّ كار، بعدازظهر به غير وطن مسافرت مىكنند و فردا صبح به محلّ كار مىروند بدون اينكه به وطن برگشته باشند. تكليف نماز و روزه آنها چيست؟
جواب: اگر براى غير شغل سفر مىكنند، حكم مسافر را دارند و اگر رفتوآمد آنها همان رفتوآمد شغلى آنهاست، نمازشان تمام است و مىتوانند روزه بگيرند و در هر صورت در برگشت كه براى كار به محلّ مىروند، حكم سفر شغلى مترتّب است.
سفر غير شغلى
سؤال1627. كثيرالسّفر اگر در اين بين سفر غير شغلى بكند، بعد از رجوع به سفر شغلى در همان سفر شغلى اوّل نمازش كامل مىشود يا از سفر دوّم به بعد؟
جواب: در همان سفر شغلىِ اوّل نماز او تمام است؛ اگر ده روز اقامت با قصد در غير وطن و يا بدون قصد در وطن نكرده باشد.
مسافرت به مكانهاى ديگر
سؤال1628. اگر بعد از برگشت از محلّ كار و يا تحصيل تا سفر بعدى به آنجا ده روز گذشته، ولى در اين بين مسافرتهاى ديگرى به مكانهاى ديگر داشته است. آيا در سفر به محلّ كار نماز او شكسته است، يعنى سفر اوّل او محسوب مىشود؟
جواب: اگر ده روز در يک محلّ نمانده، حكم سفر اوّل را پيدا نمىكند.
تغيير شغل و مسافرت
سؤال1629. اگر شخصى هر روز از محلّ اقامت خود براى تدريس به بيش از مسافت شرعى مسافرت نمايد، حال اگر شغل خود را عوض كند و براى كار ديگرى به همان سفر برود، وظيفهاش چيست؟
جواب: اگر شغل جديد بهگونهاى است كه براى آن زياد سفر مىكند و ده روز در يک مكان نمىماند، سفر براى شغل جديد در حكم سفر قبلى است.
همسر فرد كثيرالسّفر
سؤال1630. همسر شخص كثيرالسّفر كه به همراه او مىرود، چه حكمى دارد؟
جواب: اگر بنا دارد همراه او برود، به حكم كثيرالسّفر است.
مسافرت لازمه شغل
سؤال1631. شغل من لولهكشى گاز است كه به فتواى حضرتعالى چون كثيرالسّفرم نمازم تمام است. ولى چند ماه يک بار براى تهيه اوراق مربوط يا مهر شركت به تهران سفر مىكنم. وظيفه نماز و روزه من در اين سفر چيست؟
جواب: اگر مسافرت مذكور، لازمه شغلى شماست نماز تمام و روزه صحيح است.
سؤال1632. ماهىگيرانى كه گاهى براى خريد لوازم قايق و تور ماهیگيرى و يا براى تهيه اوراق مربوط به شغل، به حدّ مسافت مسافرت مىكنند، وظيفه نماز و روزه آنها چيست؟
جواب: اگر در شغل خود كثيرالسّفر نيستند، نماز را قصر و روزه را افطار كنند و در غير اين صورت لوازم شغلى در حكم خود شغل است.
سؤال1633. اگر افراد كثيرالسّفر ـ غير از سفرهاى متعارف شغلىشان ـ گاهى براى كار ادارى در رابطه با شغلشان به جاى ديگر مسافرت كنند، تكليف آنها چيست؟
جواب: اگر براى شغل مىروند، حكم سفر شغلى را دارند.
مبلّغينى كه هر روز به حدّ مسافت شرعى سفر مىكنند
سؤال1634. طلبهاى براى امر تبليغ در يک ماه به مكانى مىرود كه هر روز به حدّ مسافت شرعى بايد سفر كند، آيا وى كثيرالسّفر است؟
جواب: كثيرالسّفر مىشود، اگر معمولاً تبليغ مىرود.
مسافرتهاى پياپى در حدّ مسافت
سؤال1635. فردى چهارده روز از ماه را در وطن مىماند و در بقيه ماه به مكان ديگرى مىرود كه در آن مكان، مسافرتهاى پياپى در حدّ مسافت دارد، آيا احكام كثيرالسّفر شامل حال وى مىشود؟
جواب: كثير السّفر است و در غير سفر اوّل به حكم فرد مقيم است.
وظيفه كثيرالسّفر در سفر اوّل
سؤال1636. كثيرالسّفر اگر در سفر اوّلش بيش از حدّ مسافت برود و برگردد، حكم نمازهاى وى در مسير رفت و برگشت چيست؟
جواب: در هشت فرسخ اوّل نماز قصر است و پس از آن تمام است.
مسافرت هفتگى طلاب، كارگران، دانشجويان و...
سؤال1637. كسى كه شغلش در سفر مىباشد مانند كارگران كارخانه يا برخى از طلاب كه هر هفته از تهران يا شهرهاى ديگر جهت تحصيل به قم مىآيند و آخر هفته به وطن مراجعت مىكنند، تكليف نماز و روزه آنها چيست؟
جواب: اگر غالباً ده روز متوالى در جايى نمىمانند كثيرالسّفر هستند و نمازشان تمام و روزه هم مىگيرند.
خدمه هواپيما
سؤال1638. فردى در هواپيما كار مىكند و پياپى به مسافرت مىرود و در جايى كه فرود مىآيد، از آنجا تا حدّ مسافت شرعى براى استراحت به هتل مىرود، آيا نمازش در آنجا تمام است؟
جواب: آن سفرها هم لازمه شغل است و نماز در آنجا هم تمام است.
وظيفه مسافرى كه فقط بيست روز كثيرالسّفر است
سؤال1639. فردى تنها مدت بيست روز كثيرالسّفر است. نمازش چه حكمى دارد؟
جواب: احتياطاً جمع كند؛ يعنى هم شكسته نماز بخواند و هم تمام.
كثرت سفر با قصدهاى مختلف
سؤال1640. فردى بهصورت هميشگى در كمتر از ده روز به شهرى مسافرت مىكند، ولى هر هفتهاى بهجهت كار و غرضى غير از كار و غرض قبلى مىرود، آيا كثيرالسّفر اطلاق مىشود؟
جواب: كثيرالسّفر است.
مسافرت راننده داخل شهر به شهر ديگر
سؤال1641. فردى كه شغلش رانندگى داخل يک شهر و اطراف آن به حدّ مسافت شرعى است و از آن شهر به شهر ديگرى براى رانندگى در اطراف شهر دوّمى به حدّ مسافت مىرود، آيا در سفر از شهر اوّل به شهر دوم نمازش تمام است؟
جواب: بلى، زيرا اين سفر هم مقدمه شغل اوست. البته در كثرت سفر بايد سفر تا حدّ مسافت باشد نه كمتر از آن.
رفت و بازگشت
سؤال1642. كثيرالسّفرى كه در سفر اوّلش نماز را شكسته مىخواند. آيا در بازگشت هم همين حكم را دارد؟
جواب: در اين فرض در برگشت، نماز او تمام است.
آغاز به كار فرد كثيرالسّفر و نماز او
سؤال1643. آيا كثيرالسّفر (كسى كه زياد سفر مىكند)، بلافاصله بعد از شروع به كار بايد نمازش را كامل بخواند يا بعد از مدّتى كه از شروع به كار گذشت و يا بعد از سفر دوّم؟
جواب: با صدق عمليّت سفر (سفر كارى)، بعد از سفر اوّل نمازش تمام است.
ترديد در ماندن
سؤال1644. اگر پس از سفر اوّل نداند كه كمتر از ده روز در محل تحصيل مىماند يا نه، اگر اين ترديد در هر مراجعت از وطن به محلّ تحصيل وجود داشته باشد، نمازش چه حكمى دارد؟
جواب: اگر در سفر قصد ده روز ندارد، نمازش شكسته است؛ ولى كسى كه براى كار يا تحصيل غالباً مسافرت مىكند و ده روز نمىماند، نمازش تمام است حتّى اگر بيش از ده روز با ترديد بماند.
حكم نماز و روزه سربازان وظيفه
سؤال1645. حكم نماز و روزه كسانى كه دوره سربازى خود را مىگذرانند و هر روز به وطن مراجعت مىكنند يا در هفته يک بار روز جمعه به وطن مىآيند چيست؟
جواب: حكم كثيرالسّفر را دارند و نماز و روزه آنها تمام است.
حكم نماز و روزه دانشجويان كه هر هفته مسافت بيش از حد شرعى را طى مىكنند
سؤال1646. ١) حكم نماز و روزه دانشجويانى كه فاصله وطن آنها تا محل تحصيل بيش از چهار فرسخ شرعى است و سه روز در هفته، به محل تحصيل مىروند و در همان روز برمىگردند و حداقل براى یک ترم چنين برنامهاى دارند در محل تحصيل و بين راه بيان فرماييد.
2) حكم نماز و روزه دانشجويانى را كه فاصله وطن آنها تا محل تحصيل بيش از چهار فرسخ شرعى است و فقط یک روز در هفته به محل تحصيل مىروند و برمىگردند و حداقل براى يک ترم چنين برنامهاى دارند، در محل تحصيل و بين راه بيان فرماييد.
جواب: در هر دو مورد نماز و روزه آنها در محل تحصيل و در بين راه تمام است.
رفتن هر هفته به باغ
سؤال1647. شخصى در اطراف شهر خود باغى دارد كه جمعهها به آن باغ مىرود. نماز و روزه او چگونه است؟
جواب: اگر فاصلهاش تا شهر به حدّ مسافت شرعى (٨ فرسخ) است و هر هفته به آنجا مىرود، نماز در آنجا تمام است.
مسافرت هفتگى كاسب جهت تهيّه جنس
سؤال1648. كاسبى كه هفتهاى يک بار جهت فراهم كردن اجناس، مسافرت شرعى انجام مىدهد، وظيفهاش چيست؟
جواب: اگر قصدش بر اين است كه شغلش به همين نحو باشد، به حكم كثيرالسّفر و شغله السفر (كسى كه شغلش سفر است مثل راننده)، مىباشد.
مسافرت هفتگى معلّمين و دانشآموزان يا...
سؤال1649. معلّمين يا دانشآموزان و... كه هفتهاى يک بار يا هر روز به محلّ كار مىروند و برمىگردند (و حتّى ظهر شرعى را در بين راه مىباشند) حكم نماز و روزه آنها چيست؟
جواب: نمازشان تمام است و مىتوانند روزه بگيرند. (با ملاحظه مسئله ١٠۶۶ رساله)
كسى كه هر هفته به وطن مىرود
سؤال1650. شخصى كه در ايّام هفته در حدّ مسافت شرعى از وطن دور است؛ ولى هر جمعه به وطن برمى گردد و اين عمل را تا يك ماه يا دو ماه يا سه ماه ادامه مى دهد، حكم نماز و روزه اش چيست؟
جواب: اگر سفرهاى تكرارى و پشت سر هم دارد، به حكم كثيرالسّفر است. ولى در كمتر از آن، احتياط در جمع مى نمايد؛ يعنى نمازش را هم شكسته و هم تمام مى خواند، و هم چنين سفرهاى اتّفاقى موقّتى.
نماز و روزه ى جهانگردان، سيّاحان و سفرهاى تفريحى
سؤال1651. آيا كسى كه براى شغل و كار، زياد سفر مى كند، كثير السّفر است يا هر كسى كه زياد سفر مى كند، مثل جهانگردان يا براى تفريح و سياحت سفر مى كند نيز كثير السّفر محسوب مى شوند؟
جواب: بله، فرق نمى كنند.
حكم دانشجويى كه هر دو هفته يا 10 روز يك بار مسافرت كند
سؤال1652. دانشجويانى كه فاصله وطن تا محل تحصيل آن ها بيش از چهار فرسخ شرعى است و هر دو هفته يك بار يا بيش از ده روز يك بار به محل درس مى روند و بر مى گردند و حداقل براى يك ترم چنين برنامه اى دارند، حكم نماز و روزه آن ها را در محل تحصيل و بين راه بيان فرماييد.
جواب: نمازشان در محل تحصيل، چون قصد ده روز دارند تمام است؛ ولى بين راه نمازشان شكسته است و همين طور نسبت به روزه ى شان كه در صورت قصد ده روز در محل تحصيل بايد روزه بگيرند؛ ولى در بين راه حكم مسافر را دارد. (جهت اطلاع بيشتر به مسأله ى 1358 رساله رجوع شود.)
استادانى كه هر سه روز مسافرت مى كنند
سؤال1653. حكم نماز و روزه استادانى كه سه روز در هفته به محل تدريس رفت و آمد دارند را؛ در دو صورت زير در محل تدريس و بين راه بيان فرماييد:
1) محل تدريس يك شهر است.
2) محل تدريس شهرهاى مختلف است.
جواب: در هر دو صورت نماز و روزه آن ها تمام است.
فردى كه محل تحصيل و تدريس او در دو جاى مختلف است
سؤال1654. كسى كه وطن او كاشان است و براى تحصيل به قم آمده و خانه گرفته است و محل تحصيل او در 10 كيلومترى قم بوده و براى تدريس هم در هفته دو روز به روستا مى رود و شب به قم باز مى گردد و در آخر هفته هم به كاشان مى رود، حكم نماز و روزه او چگونه است؟
جواب: نماز و روزه اش در هر سه محل و بين راه تمام است.
نماز راننده با 20 روز مسافرت و 20 روز استراحت
سؤال1655. دو نفر راننده، ماشينى را از شركت خريدارى و شروع به رانندگى و مسافربرى مى كنند؛ به اين نحو كه 20 روز يكى از آن ها با ماشين كار مى كند و شريك ديگر در خانه مى ماند و سپس شريك ديگر با ماشين به مدت 20 روز رانندگى مى كند و آن راننده ى اوّل 20 روز در خانه مى ماند. آيا نماز و روزه ى آن دو مثل ساير رانندگان است؟
جواب: بلى، حكم راننده دارند؛ مثل راننده ى فصلى.
سفر شغلى
سؤال1656. شخصى در طول سال حدود سه ماه تابستان را در مسافت شرعى مسافركشى مى كند، حكم نمازش چيست؟
جواب: نمازش در آن سه ماه تمام است.
حدّ سفر دوم
سؤال1657. شخصى كه شغلش مسافرت بوده، بعد از ماندن ده روز در وطن، جنسى را از شهر خود به اصفهان كه فاصله اش بيش از 8 فرسخ است برده و چون جنس در آن جا فروش نرفته، آن را به شهركرد برده است، آيا همين كه به شهركرد رفته، سفر دوم است و نماز را تمام بخواند؟
جواب: بله، بعد از هشت فرسخ اوّل نمازش تمام است.
سؤال1658. سربازى از شهرستان به يكى از پادگان هاى تهران آمده و مأموريتش گشت زدن در اطراف تهران تا شعاع بيش از مسافت شرعى است و مقرّش در تهران است، حكم نماز و روزه ى او چگونه است و سفر اوّل وى چه وقت و كجا پايان مى يابد كه از سفر دوم نماز را تمام و روزه را بگيرد؟
جواب: از اوّل اين كار بعد از اين كه 8 فرسخى راه را طى كرد، بعد از آن ديگر نماز و روزه اش تمام است.
حكم كسى كه نيمى از سال را در وطن و بقيه را در سفر است
سؤال1659. كسى در طول سال پانزده روز سفر مى كند و پانزده روز در وطن مى ماند، نماز و روزه ى او چگونه است؟
جواب: در آن 15 روز نماز و روزه اش تمام است، البته غير سفر شرعى اوّل يعنى هشت فرسخ آغاز سفر.
روزه ى قضاى كسى كه شغلش سفر است
سؤال1660. اينجانب كارمند و براى شغل، همه روزه در حد مسافت شرعى در رفت و آمد هستم. تكليف نماز و روزه ام چيست و آيا مى توانم روزه ى قضا بگيرم؟
جواب: نماز و روزه ى شما تمام است و قضاى روزه هم صحيح است