العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی اراکی (قدس سره):
خمس ارث
سؤال: مالی که به ارث به انسان رسیده خمس ندارد حال اگر مدتی گذشت و ارتقاع قیمت پیدا کرد آیا ارتقاع قیمت آن پس از فروش متعلق خمس می شود یا نه؟
جواب: زیاد عینیه و نمائات خمس دارد ولی ارتفاع قیمت سوقیه ندارد.
سؤال: شخصی فوت کرده مقداری دین بر عهده اوست و خمس نیز بدهکار است و ترکه او کافی نیست برای ادای هر دو وظیفه چیست؟
جواب: بعید نیست تقدم خمس بر دین، زیرا خمس گرچه به نحو اشاعه نیست ولی تعلق به عین دارد و بر دین که صرفا بر ذمه است مقدم است .
سؤال: زمینی به ارث رسیده و سپس فروخته شده و ارتفاع قیمت داشته آیا این ارتفاع قیمت خمس دارد؟ با فرض این که اصل ارث خمس ندارد.
جواب: زیاده قیمیه خمس ندارد و زیاده عینیّه خمس دارد.
سؤال: شخصی فوت کرده و ارثیه ای باقی گذاشته آیا پرداخت وجوهات شرعیه خمس و زکات بر ورثه واجب است؟
جواب: ید اماره ملکیت است و مقدم است بر استصحاب عدم پرداخت وجوهات شرعیه و فرقی بین زمان حیات و ممات نیست بنابراین اگر ورثه علم دارند به عدم پرداخت وجوهات باید بپردازند و اگر شک دارند واجب نیست و اما مالی که به ارث رسیده خمس ندارد.
سؤال: شخصی فوت کرده و مقداری پول نقد پیش یکی از پسران خود امانت گذارده پسر یقین دارد که پدر خمس بدهکار است ولی اگر به سایر ورثه اطلاع دهد آنها عمل نمی کنند آیا باید خمس را بدهد یا به سایر ورثه بدهد؟
جواب: ان مقدار که یقین دارد خمس بدهد.
سؤال: شخصی فوت کرده مقداری دین بر عهده اوست و خمس هم بدهکار است و ترکه او برای ادای هر دو کافی نیست وظیفه چیست؟
جواب: بعید نیست تقدم خمس بر دین، زیرا خمس گرچه به نحو اشاعه نیست ولی تعلق به عین دارد و بر دین که صرفا ذمه است مقدم است . این در صورتی است که متعلق خمس موجود است و اگر موجود نیست بالنسبة توزیع می شود.
