العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی مظاهری (مدظله):
مستثنيات خمس
خوردن غذاي خمس نداده
سؤال: آيا استفاده از غذايي كه محرز است از پولی تهبه شده که خمس آن پرداخت نشده است، به نیت اینکه شخص استفاده کننده بعد از تناول، خمس معادل آن بپردازد، عملی صحیح است؟
جواب: اگر مجبور باشد صحيح است.
معافيت خمسي مبلغ تعويض اتومبيل
سؤال: با سلام اتومبیلی دارم که حدوداً مبلغ شش میلیون تومان ارزش دارد. نزدیک به مبلغ چهار میلیون تومان بابت حق سنوات از محل کارم در وسط سال خمسی دریافت کرده ام و اکنون به صورت نقد موجود است. یکی از نزدیکان اتومبیلی دارد که حدود ده میلیون تومان ارزش دارد. او بنا دارد برای یک اتومبیل با قیمت بالاتر ثبت نام کند و اتومبیل خود را بفروشد و مابقی پول ثبت نام را بدهد. حال اگر من قبل از فرا رسیدن سال خمسی خود، آن چهار میلیون تومان را به آن شخص بابت خرید اتومبیلش پرداخت کنم تا ماشین مورد نظر خود را ثبت نام کند و بعد ماشین شش میلیونی خود را بفروشم و بقیه پول را به او بدهم، آیا در زمان سال خمسی آن چهار میلیون مشمول خمس می شود؟
جواب: در فرض مذکور خمس ندارد
معافيت خمسي اتومبيل سواري
سؤال: اينجانب يک دستگاه خودروي سواري براي مصرف خانگي و اهل و عيال خريده‌ام و در بعضي اوقات که به شهرستان مي‌رويم اگر مسافر در راه باشد سوار مي‌کنم و کرايه مي‌گيرم و يا گاه گاهي با توجه به اينکه شغلم مسافربري نيست اما در مسير مسافر سوار مي‌کنم و کرايه مي‌گيرم.
1. آيا اين خودرو از مصرف خانگي خارج مي‌شود و متعلق خمس مي‌شود؟
2. آن کرايه‌اي که دريافت مي‌کنم چه حکمي دارد؟
جواب: آن خودرو خمس ندارد و کار شما و گرفتن کرايه اشکال ندارد.
خمس لوازم ضروري
سؤال: بنده مجرد هستم و 20 ميليون ريال وام بدهکارم. كارمند هستم و ماهيانه حقوقي دريافت مي كنم. حال مي خواهم خمس بپردازم. تمام سرمايه بنده يك خط و گوشي موبايل، يك عدد سيستم رايانه و يك كولر و بعضی لوازم ضروری در منزل مي باشد. آيا اينها خمس دارد؟ آیا بعد از تشكيل سال خمسي اگر پولي پس انداز كرده باشم، خمس دارد؟
جواب: آنچه نوشته اید از لوازم زندگی خمس ندارد. ولی اگر پول سال گذشته برآن داشته باشید، خمس دارد.
خمس زمين
سؤال: از درآمد خود، زمینی خریده ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
جواب: خمس ندارد
تعلق خمس به عين
سؤال: خمس به اصل خرید تعلق می گیرد یا به قیمت امروز مثل قیمت خانه ای که در دو سال قبل 13 میلیون تومان بوده و امروز 26 میلیون تومان است؟
جواب: خمس به عین تعلق می گیرد نه به قیمت ولی خانه اگر در آن نشسته باشد و خانه مسکونی او باشد خمس ندارد.
موارد مستثني خمس
سؤال: به كدام يك از موارد ذيل خمس تعلّق نمي‌گيرد؟
الف) پس انداز جهت ازدواج و تأمين جهيزيه.
ب) هديه.
ج) ارث.
د) پس انداز براي انجام حجّ و امورات آن.
هـ) پس انداز جهت فزوني سرمايه شخصي.
و) حقوق كارمندان.
ز) شهريه طلبه.
ح) اتومبيل زير پا.
ط) پولي كه به كسي قرض داده.
جواب: كليه مواردي كه ذكر شد خمس دارد جز هديه و ارث و اتومبيل زير پا
خمس پول قرضي
سؤال: اگر قرض يك سال خمسي در همان سال پرداخت گردد،(مثلا پول قرضي را يك هفته بعد برگرداند)، آيا بازپرداخت آن مشمول خمس مي گردد.
جواب: خمس ندارد
