سرمايه كسب

سؤال 764 :آيا به سرمايه كسب و تجارت خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: بلى، به سرمايه خمس تعلّق مى گيرد. مگر اينكه براى تأمين معاش خود و عائله اش مطابق شأنش به همه سرمايه نياز داشته باشد. بطورى كه اگر خمس آن را بپردازد نتواند با بقيه آن امرار معاش كند، كه در اين صورت خمس ندارد. ولى اگر تمكن پيدا كرد يا سرمايه را فروخت، بايد خمس آن را پرداخت كند.

سؤال 765 :اينجانب مقدارى سهام خريدارى كرده ام و خمس آنها را نيز پرداخته ام، حال اگر بخواهم اين سهام را چند سال نگهدارى كنم، آيا خمس ترقى قيمت آن را همه ساله بايد بپردازم يا پس از فروش آنها؟

جواب: در صورت افزايش قيمت، بايد خمس مقدار اضافه شده در هرسال را در همان سال بپردازيد.

سؤال 766 :اشخاصى كه شغل آنها طلافروشى و زرگرى است گاهى ممكن است مثلا در اول سال يك كيلوگرم طلا دارند ولى در آخر سال به جهت افزايش بى رويه قيمت، مقدار طلاى آنها به نيم كيلوگرم رسيده ولى قيمت آن نسبت به يك كيلوگرم اول سال بيشتر است و اگر به همين ترتيب چند سال بگذرد سرمايه از بين رفته و چيزى به عنوان موجودى ندارند. آيا اين افراد مى توانند مقدارى طلا را سرمايه خود قرار دهند و ميزان در سود و زيان را براساس خود طلا محاسبه كنند، بدون اينكه به قيمت كارى داشته باشند؟

جواب: اوّلا اين سؤال تنها در مورد طلافروشى مطرح نيست، بلكه در مورد ساير تجّار و كسبه نيز مطرح است و ثانياً معيار در وجوب خمس، قيمت و ثروت است نه وزن و مقدار و ثالثاً ترقى قيمت هرچند ممكن است موجب كم شدن سرمايه از نظر وزن بشود ولى هيچگاه منجر به از بين رفتن آن نمى شود بنابراين در مفروض سؤال، شخص بايد خمس زايد را بپردازد.

سؤال 767 :شغل اينجانب كاسبى است و داراى سال خمسى مى باشم، سال گذشته حدود يكصد گونى برنج داشتم كه سرمايه كسبم بوده و آن را نيز تخميس كرده ام، امسال قيمت برنج افزايش يافته و موجب شده است كه سرمايه كسب من به مقدار دوازده گونى كاهش پيدا كند، آيا خمس بدهكارم؟

جواب: ملاك و معيار در باب خمس، قيمت و ثروت است نه وزن و مقدار. بنابراين هرمقدار بر قيمت برنجها افزوده شده خمس دارد. هرچند كه به حسب وزن كمتر شده باشد و اگر مسأله برعكس شود يعنى مقدار جنس افزايش يابد ولى قيمت اضافه نشود، خمس به مقدار اضافى تعلّق نمى گيرد.

سؤال 768 :آيا تخميس سرمايه بايد از آغاز كسب باشد يا بعد از گذشتن سال؟

جواب: اگر سرمايه از درآمد همان سالى است كه مى خواهد در آن تجارت و كسب كند، ملاك آخر سال خمسى است و اگر مى خواهد درآمد سالهاى قبل را به عنوان سرمايه كسب قرار دهد، بايد در آغاز كسب آن را تخميس كند.

سؤال 769 :شخصى لوازم زندگى خود را با وجود احتياجى كه به آنها داشته فروخته تا سرمايه كسب قرار دهد، آيا تا زمانى كه مثل آنها را خريدارى نكرده، به اين سرمايه خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: در فرض سؤال ، اگر لوازم زندگى را از درآمد سال يا مال غير مخمس خريدارى كرده، مازاد بر قيمت خريد لوازم زندگى كه جزء سرمايه شده، متعلّق خمس است.

سؤال 770 :اشخاصى كه سرمايه كسب آنها غير مخمس بوده و از درآمد آن لوازم زندگى مورد نياز خود را خريدارى كرده اند، آيا به اين لوازم زندگى نيز خمس تعلق مى گيرد؟

جواب: در فرض سؤال ، بايد خمس سرمايه و آنچه از درآمد اين سرمايه خريده شده به قيمت فعلى بپردازند.

سؤال 771 :اينجانب بعد از چند سال كار در يك كارخانه، خود را بازخريد كردم و مبلغى را كه به عنوان بازخريد گرفتم، آن را به عنوان مضاربه به كسى داده ام و با سود آن امرار معاش مى كنم و راه ديگرى براى تأمين معاش ندارم، آيا بايد خمس مبلغ بازخريد را بدهم؟

جواب: در فرض سؤال  كه مبلغ مزبور تنها به مقدارى است كه معاش شما را تأمين مى كند، خمس ندارد.