خمس خريد و فروش و تعويض خانه

سؤال 663 :اينجانب با پول خمس داده، خانه مورد نياز خود را خريدارى كردم. اكنون بعد از گذشت دو سال مى خواهم خانه بزرگتر خريدارى كنم، آيا پس از فروش خانه اول بايد خمس قيمت آن را بپردازم؟

جواب: اصل پول خانه كه خمس آن را داده ايد، بعد از فروش خمس ندارد. و ترقى قيمت آن اگر در همان سال فروش به مصرف خانه مورد نياز برسد خمس ندارد. ولى اگر سال بر آن بگذرد و مصرف مؤونه نشود خمس دارد.

سؤال 664 :شخصى خانه اى جديد خريده است و براى پرداخت قيمت آن، خانه سابق خود را فروخته است، آيا به پول آن خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: اگر خانه جديد را براى سكونت خود خريده است و در خانه سابق هم سكونت داشته است، خمس ندارد.

سؤال 665 :كارمندى به شهرستان ديگر منتقل شده است، به همين جهت خانه خود را مى فروشد تا در شهر جديد خانه اى خريدارى كند، آيا به پول حاصل از فروش خانه اوّل خمس تعلق مى گيرد؟

جواب: در فرض مذكور لازم نيست خمس پول فروش خانه را بدهد.

سؤال 666 :اگر كسى خانه كوچكتر خود را با خانه اى بزرگتر تعويض كند و تفاوت قيمت آن را از درآمد سال خود بپردازد، آيا خمس به آن تعلّق مى گيرد؟

جواب: در صورتى كه خانه بزرگتر مطابق شأن او باشد، خمس ندارد.

سؤال 667 :اگر كسى خانه بزرگ خود را با خانه ديگرى تعويض كرده و مقدارى پول نيز دريافت كند، آيا به اين پول خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: اگر خانه اوّل را از درآمد سالهاى قبل خريده باشد بايد بلافاصله خمس اين پول را بپردازد. و اگر از پول مخمس خريدارى كرده پولى كه دريافت كرده جزء درآمد امسال اوست.

سؤال 668 :فرزند اينجانب قرار است جهت تحصيل چند سال به شهر ديگرى برود، آيا به خانه اى كه براى استفاده او در آن شهر خريدارى مى كنم، خمس تعلق مى گيرد؟

جواب: اگر به گونه اى باشد كه عرفاً مورد نياز او و در شأن اوست، تا زمانى كه از آن استفاده مى كند خمس ندارد.

سؤال 669 :شخصى منزل مسكونى خود را كه چند سال قبل با پول مخمس و مبلغى قرض تهيه كرده، به علت تنگدستى مى فروشد كه هم بدهكارى خود را بپردازد و هم مبلغى از آن را سرمايه كسب قرار دهد، آيا بايد خمس قيمت اضافى منزل را بپردازد؟

جواب: خمس قيمت اضافى در صورتى لازم است كه سال خمسى وى برسد و مصرف نشده است.

سؤال 670 :خانه اى را براى استفاده شخصى، از درآمد سال خريدارى كردم، ولى فروشنده گفته است 3 ماه بعد خانه را تخليه مى كنم. حال سال خمسى اينجانب رسيده است، ولى هنوز خانه در دست فروشنده است و من نتوانسته ام از آن استفاده كنم، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: اگر مورد نياز شما بوده خمس ندارد. مگر اينكه مدت تحويل منزل به اندازه اى طولانى باشد كه عرفاً جزء مؤونه سال خمسى بحساب نيايد.

سؤال 671 :اينجانب در اداره اى بكار مشغولم، از طرف اداره مذكور خانه اى در اختيارم گذارده شده است. ولى چون خانه شخصى ندارم از درآمد سال خود خانه اى تهيه كرده ام تا پس از بازنشستگى از آن استفاده كنم، آيا به اين خانه خمس تعلّق مى گيرد؟

جواب: چون فعلا مورد احتياج نيست، خمس دارد.

سؤال 672 :شخصى منزل مسكونى مورد نياز خود را مى فروشد و پول آن را به عنوان تضمين قرارداد خريد خانه مى گذارد و يا نزد خود نگه مى دارد تا موقع مناسب خانه مناسب با شأن خود بخرد، آيا اين پول متعلّق خمس مى شود؟