چيزى كه خمس به آن تعلق گرفته به قيمت خريد حساب مىشود يا ...

 سؤال 217 - اگر شخصى بخواهد اموال خود را حساب كند و خمس آن را بپردازد در چه صورت قيمت مال متعلق خمس را روى حساب و ارزش سابق حساب كند و در چه صورت، روى ارزش فعلى؟.

جواب:  اگر به ذمه خريده و پولى كه خمس، به آن تعلق گرفته به ازاء آن داده قيمت روز خريد، كافى است و اگر به عين، خريده يا به ذمه خريده و از ربح سال، وجه آن را پرداخته قيمت روز اداء، واجب است و با شك در اين كه به عين، خريده يا به ذمه، كمترين قيمت روز اداء و روز خريد را حساب كند و اين در صورتى است كه اموال مذكوره مال التجاره نباشد و الا ترقى قيمت مطلقا خمس دارد.

سؤال 218 - شخصى ملكى را به قيمت گران خريده فعلا ارزش آن به نصف قيمت اولى رسيده حال مىخواهد تخميس كند آيا قيمت اولى را بايد حساب كند يا قيمت بعدى را؟

جواب:  اگر پولى را كه در مقابل ملك داده سال بر آن گذشته باشد خمس پول را بايد بدهد و اگر سال بر آن نگذشته خمس قيمت فعلى ملك، كافى است.

سؤال 219 - جمعى از كشاورزان، مبلغى وام از بانك كشاورزى دريافت نموده و چاه عميقى حفر كرده و به مدت پنج سال وام دريافتى را به اقساط، پرداخت نموده‌اند فعلا كه چاه به ملك شخصى كشاورزان در آمده براى محاسبه سرمايه، همان وجه دريافتى از بانك، بايد جزء سرمايه محسوب گردد يا قيمت فعلى چاه؟.

جواب:  در مفروض سؤال بايد هر سالى هر مقدار از بدهى خود را از بابت چاه مىدهند خمس معادل آن را از قيمت آن بپردازند و در صورتى كه اداء خمس را تأخير انداخته باشند بايد خمس قيمت فعلى سهم خود را از چاه بپردازند.

سؤال 220 - شخصى مىخواهد پدر خود را از زير دين، بيرون بياورد و مال او را حساب كند آيا مىتواند املاك پدر را به همان قيمت كه او در زمان حيات خود خريده حساب كند يا نه؟.

جواب:  اگر يقين داشته باشد كه پدر، خمس آنها را نداده واجب است خمس قيمت فعلى آنها را بپردازد و تفاوت قيمت را با حاكم شرع، مصالحه نمايد.

سؤال 221 - شخصى ماشين كار خريده و خمس آن را نداده مىخواهد حساب كند، ماشين به قيمت خريد حساب مىشود يا به قيمت فعلى و همچنين شخصى زمين زراعتى و يا باغ خريده آيا قيمت خريد حساب مىشود يا قيمت فعلى.

جواب:  اگر از در آمد سال، خريده و خمس نداده قيمت فعلى را حساب كند.

سؤال 222 - اينجانب در سال گذشته يك دانگ و نيم از يك ماشين كمپرسى جهت امرار معاش خريدارى و آن را جزء سرمايه در موقع حساب سال محسوب نموده‌ام اكنون ماشين به قيمت خريد بايد محسوب گردد، يا به قيمت فعلى چون قيمت فعلى از قيمت خريد پايين تر آمده است؟.

جواب:  در فرض سؤال اگر سال گذشته قيمت سهم خود از ماشين را جزء سرمايه حساب كرده و خمس آن را پرداخته‌ايد قيمت فعلى آن را جزء سرمايه محسوب داريد و مىتوانيد كسرى قيمت را از عوائد سال جبران كنيد و چنانچه پول ماشين قرض بوده و در سال جارى قرض آن را اداء كرده‌ايد در اين صورت هم قيمت فعلى آن را حساب كنيد.

سؤال 223 - شخصى از عوائد سال، مصالح و ابزار كسب، خريدارى كرده ولى بر اثر استعمال، قيمت آنها تنزل نموده و اينك آخر سال مىخواهد براى اداء خمس، اين ابزار را جزء سرمايه حساب كند قيمت فعلى را منظور بدارد، يا قيمت روز خريد را؟.
جواب:  قيمت فعلى را.