اگر خمس مالى را كه متعلق خمس است از غير آن مال بدهد

سؤال 212 - زمينى به مبلغ پنج هزار تومان خريدارى شده در آخر سال، هزار تومان خمس زمين دست گردان شده به تدريج از عوائد بين سال، آن هزار تومان اداء مىشود در اين صورت آيا اين هزار تومان دست گردان شده *بايد بعد از تخميس عوائد، پرداخت شود يا مثل سائر قروض است و بدون تخميس اداء مىشود؟.

جواب:  بلى بايد خمس هزار تومان را نيز اداء كند.

سؤال 213 - شخصى اول سال حسابش مثلا پانصد تومان بدهكار است بعد از دستگردان، سال ديگر به تدريج مىپردازد، آيا اينها جزء مؤنه است يا نه و بايد خمس اينها را بدهد يا نه؟.

جواب:  اگر در اول سال، سرمايه را غير از پانصد تومان قرار داد، در سال بعد خمس مقدارى كه از عوائد، بابت پانصد تومان مىپردازد لازم نيست و اگر پانصد تومان را نيز از سرمايه محسوب دارد بايد خمس آن را بپردازد.

سؤال 214 - تجار و كسبه كه آخر سال خمس، اموال خود را رسيدگى مىكنند معمولا بعد از اخراج خمس، سرمايه تصفيه شده را در دفتر خود يادداشت مىنمايند نتيجة اگر از منافع بين سال، وجوه را بپردازند محتاج به تخميس منافع نيست چون از اول، خمس را از سرمايه جدا كرده‌اند ولى غير كسبه و تجار مثلا كارگران يا طلاب كه ايام محرم و صفر از طريق منبر، زندگى خود را اداره مىكنند چنانچه در آخر سال، مبلغى بابت خمس، بدهكار شدند پس از دستگردان، بر ذمه مىگيرند حال كه در بين سال از منافع و در آمد خود مىخواهند آن وجوه را بپردازند لازم است اول، تخميس منافع نمايند و يا بدون تخميس، جائز است اداء دين - كه سهمين باشد - بنمايند؟.

جواب:  اگر مال تخميس شده را مصرف نمايد و قرض خود را در سال بعد، از منافع بپردازد اشكالى ندارد و لكن اگر تمام مال را ذخيره نمايد و بخواهد از عوائد سال بعد، قرض خمس را بپردازد بايد خمس آن را بدهد.

سؤال 215 - شخصى مقدارى وجه نقد دارد كه خمس به آن تعلق گرفته ولى نمىخواهد خمس آن را از وجوه نقدينه بپردازد آيا مىتواند از منافع امسال، خمس موجودى را بدهد يا نه؟.

جواب:  از منافع سال بعد اگر خمس ربح سال قبل را بدهد مانعى ندارد ولى خمس مبلغى را كه از بابت خمس ربح سال قبل، داده نيز بايد بدهد.

سؤال 216 - سرمايه شخصى، ده هزار تومان است و دو هزار تومان وجوه آن را پرداخته فعلا سرمايه وى ده هزار تومان است يا هشت هزار تومان؟.

جواب:  اگر دو هزار تومان خمس را از مال مخمس يا از مالى كه متعلق خمس نبوده پرداخته سرمايه، ده هزار تومان است و اگر از خود ده هزار تومان داده قهرا سرمايه، هشت هزار تومان مىشود