العروه الوثقی وسیلة النجاة منهاج الصالحین تحریر الوسیلة آراء المراجع
احکام > فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره):
حریم نهر
سؤال: نهرهای عمومی که از وسط املاک و خانه های شخصی در داخل شهرها عبور می کند، آیا حریم دارد؟ اگر حریم دارد چقدر است؟
جواب: اگر نهر از اول در وسط املاک احداث شده حریم ندارد.
سؤال: در صورت متروکه شدن نهرهای مذکور و اعراض همۀ صاحبان آن، اصل مجرا و بستر نهرها و حریم آنها اگر حریم دارد ملک چه کسی است؟
جواب: در صورت ثبوت اعراض صاحبان نهر، اگر بستر نهر از مرافق و حریم محله نباشد، دیگران می توانند آنرا حیات نمایند.
سؤال: اینجانب کشاورزی از روستای بیرجند، سه بند دارم هرکدام به مساحت تقریبی پانصد الی هزار متر مربع که سالیان سال روی آن زحمت کشیده و کار کشاورزی کرده و می کنم، در شیب رودخانه و آب اضافی بندهای مذکور که زمین رودخانه بوده حدود دو سال پیش اقدام به کشیدن یک سیل بند و سد خاکی نمودم تا آب اضافی بندهایی که از مجرای آن خارج می شود و همچنین آب احتمالی رودخانه را در آن جمع و استفاده نمایم ولی اخیراً شورای محل می گوید زمین مذکور را که شما سد کرده ای موات بوده و باید سد احداث شده را تخریب نمایی و حق استفاده از آن را نداری لذا مستدعی است بیان فرمایید که من از نظر شرع حق استفاده دارم یا خیر؟
جواب: زمین اگر جزو مرافق قریه یا سیل قریه محسوب است احیاء آن جایز نیست و باید به حال اول بازگردانده شود.
سؤال: حریم رودخانه که از اراضی موات باشد اگر کسی احیا کند مالک می شود یا خیر؟
جواب: برای رودخانه حریم ثابت نیست و در صورتی که احیاء مانع استفاده از رودخانه نباشد مانع ندارد.
سؤال: آب انبارهایی است وقفی که به وسیلۀ زمینهای مجاور آن مشروب می گردد، آیا زمینهای مجاور و اطراف آن، موقوفه می باشد؟ و اگر موقوفه نیست، این زمینها چه حکمی دارند و متعلق به کیست؟
جواب: اگر زمین اطراف جزو اراضی موات اصلی است و آب گیری آب انبار منوط به این است که آن زمینها به حال خود باقی بماند تا آب باران از آن زمینها به طرف آب انبار سرازیر شود، در این صورت آن زمینها جزو حریم آب انبار محسوب می شود و حکم موقوفه را دارد.
